Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và đẩy nền kinh tế toàn cầu vào vùng biển chưa được khai thác với giá lương thực và năng lượng tăng vọt trong bối cảnh Moscow và phương Tây đang đối đầu lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Trong cuộc gặp 3 bên bên lề hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand hôm 15/9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng ông rất vui khi được gặp lại "người bạn cũ", sau khi Tổng thống Nga Putin nói rằng nỗ lực của Mỹ nhằm tạo ra một thế giới đơn cực sẽ thất bại.
"Chúng tôi đánh giá cao vị thế cân bằng của những người bạn Trung Quốc khi đề cập đến cuộc khủng hoảng Ukraine" - ông Putin nói với ông Tập, người mà ông gọi là "đồng chí Tập Cận Bình".
Nhà lãnh đạo Nga nói: "Chúng tôi hiểu mối quan tâm của bạn về điều này. Trong cuộc họp hôm nay, tất nhiên chúng tôi sẽ giải thích chi tiết lập trường của chúng tôi về vấn đề này, mặc dù chúng tôi đã nói về điều này trước đây".
Tại cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên của hai nhà lãnh đạo Nga - Trung kể từ khi Moscow phát động chiến dịch tại Ukraine, ông Tập đã không trực tiếp đề cập đến Ukraine trong các phát biểu trước công chúng. Đài truyền hình nhà nước CCTV đưa tin, Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ mạnh mẽ cho Nga đối với các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi của nước này.
Trung Quốc đã không lên án hoạt động của Nga tại Ukraine, hoặc gọi đây là một "cuộc xâm lược" như truyền thông và các chính phủ phương Tây. Lần gần nhất ông Tập và ông Putin gặp mặt trực tiếp, chỉ vài tuần trước ngày xung đột nổ ra hôm 24/2/2022, hai nhà lãnh đạo Nga - Trung đã tuyên bố quan hệ đối tác "không giới hạn" và hứa hẹn sẽ hợp tác nhiều hơn nữa để chống lại phương Tây.
Quan hệ đối tác của 2 chính quyền Putin - Tập được coi là một trong những bước phát triển quan trọng nhất về địa chính trị, sau sự trỗi dậy ngoạn mục của Trung Quốc trong 40 năm qua. Hai bên có chung một quan điểm hạ thấp vị thế trung tâm thế giới của phương Tây, thách thức quyền lực tối cao của Mỹ.
Về phía mình, Tổng thống Putin đã thể hiện rõ quan điểm ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan. "Chúng tôi sẽ kiên quyết tôn trọng chính sách "Một Trung Quốc"" - nhà lãnh đạo Nga nói hôm 15/9 - "Chúng tôi lên án các hành động khiêu khích của Mỹ và các vệ tinh của họ ở eo biển Đài Loan".
Cũng tại cuộc gặp với ông Tập và ông Putin hôm 15/9, Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh cho biết ông ủng hộ việc xây dựng đường ống dẫn dầu và khí đốt từ Nga đến Trung Quốc qua Mông Cổ. Đây là một dự án mà Moscow đã nghiên cứu trong nhiều năm qua, gọi là "Power of Siberia 2", có khả năng vận chuyển 50 tỷ m3 khí đốt mỗi năm, tương đương khoảng 1/3 lượng khí đốt mà Nga thường bán cho châu Âu.
