Các đồng phạm của bị cáo Trầm Bê, gồm: Phan Huy Khang (nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Nam), và các nguyên lãnh đạo, cán bộ ngân hàng là Ngô Văn HuổL, Nguyễn Văn Phong, Trịnh Bích Nga, Phạm Trường Giang, Trần Quan Thắng, Phan Thị Hồng Vân và Trầm Viết Trung.
Cùng bị đưa ra xét xử còn có bị án Dương Thanh Cường (SN 1966, nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Xây dựng và thương mại Bình Phát, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Thanh Phát) bị xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Hiện Cường đang chấp hành án chung thân cho nhiều bản án khác cũng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Theo cáo trạng, năm 2007 Cường có ý định thực hiện dự án cao ốc và biệt thự vườn nên lấy danh nghĩa công ty mua 105.000m2 đất (10,5ha) của các hộ dân tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) với tổng cộng 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) rồi đem thế chấp tất cả giấy chứng nhận cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh 6 (AgriBank - chi nhánh 6) để vay 628 tỷ đồng làm dự án. Sau đó lấy lý do cần bản chính giấy CNQSDĐ để hoàn chỉnh các thủ tục của dự án, Cường mượn lại.
Tháng 4/2008, với tư cách Tổng Giám đốc Công ty Bình Phát, Dương Thanh Cường ký hồ sơ xin vay 200 tỷ của Ngân hàng Phương Nam, với mục đích đầu tư 3 dự án: Khu chung cư cao tầng Bình Phát, Bình Phát 1 và Thiên Kim Phát. Đồng thời thế chấp 23 giấy CNQSDĐ đã mượn lại từ AgriBank - chi nhánh 6.
Vài ngày sau, Nguyễn Thị Xuân Trang (Giám đốc Sở giao dịch. Hiện đã bỏ trốn, đang bị truy nã) chỉ đạo cán bộ tín dụng báo cáo thẩm định đề xuất cho công ty của Cường vay 190 tỷ đồng. Cùng ngày, HĐTD Sở giao dịch (gồm bà Trang, 2 ủy viên là Ngô Văn HuổL, Trịnh Bích Nga) ký biên bản họp HĐTD Sở giao dịch đề xuất cho vay 190 tỷ. Sau đó HĐTD ngân hàng (do ông Phan Huy Khang làm Chủ tịch) họp và ký biên bản đồng ý cho vay nhưng chỉ giải ngân 130 tỷ và yêu cầu Sở giao dịch phải thực hiện đầy đủ các điều kiện trước khi cho vay.
Tuy nhiên, ông Trầm Bê đã chỉ đạo thuộc cấp hoàn tất thủ tục vay không điều kiện, không theo đề nghị của HĐTD ngân hàng. Từ ngày 12/4/2008 đến 23/4/2008, ngân hàng Phương Nam đã giải ngân cho Công ty Bình Phát 130 tỷ đồng. Cường dùng hơn 2 tỷ để trả lãi vay, còn gần 128 tỷ đem sử dụng cá nhân. Còn Trầm Viết Trung, 12 ngày sau khi ký hợp đồng cho vay số tiền trên thì nghỉ việc.
Ngày 23/5/2008, Cường tiếp tục gặp ông Trầm Bê xin vay thêm 130 tỷ đồng và 5.000 lượng vàng SJC, tài sản thế chấp vẫn là 23 giấy CNQSDĐ của lần vay thứ nhất và được đồng ý, trình tự thủ tục xét duyệt cho vay cũng như như lần 1. Sau đó ngân hàng Phương Nam giải ngân 57 tỷ đồng, 9.000 lượng vàng (tổng cộng 221,3 tỷ đồng). Cường dùng gần 131 tỷ đồng tất toán hợp đồng vay lần 1 và nhận thêm 90 tỷ đồng rồi dùng số tiền này tiếp tục trả lãi vay 32 tỷ đồng, hơn 57 tỷ còn lại sử dụng riêng.
Ngày 4/6/2009, đến hạn thanh toán hợp đồng lần 2 là 60 tỷ đồng và 9.441 lượng vàng, Cường đến gặp ông Trầm Bê xin gia hạn nợ. Trầm Bê đồng ý cho gia hạn bằng cách đảo nợ và ngân hàng ký hợp đồng với Công ty Bình Phát với nội dung cho vay 80 tỷ và 9.000 lượng vàng.
Ngày 11/1/2010, Cường ký giấy đề nghị gán tài sản thế chấp là 23 giấy CNQSDĐ để cấn trừ nợ gốc, lãi tổng cộng 331 tỷ đồng. Ba ngày sau, 2 bên ký thanh lý hợp đồng, hoàn tất việc gán tài sản.
Với sự trợ giúp của Trầm Bê, Dương Thanh Cường đã chiếm đoạt của ngân hàng Phương Nam hơn 330 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, Trầm Bê khai nhận việc cho công ty của Cường vay không đúng quy định, các thuộc cấp chỉ làm theo chỉ đạo.
Còn Trầm Viết Trung khai 12 ngày sau khi ký biên bản HĐTD và đề nghị Sở giao dịch thực hiện mọi biện pháp nghiệp vụ tránh rủi ro thì nghỉ việc, không thể theo dõi diễn biến khoản vay của Cường. Trung hoàn toàn không biết Cường lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ngân hàng Phương Nam vì chưa tiếp xúc với Cường. Ông Trung chỉ làm công ăn lương, chịu áp lực lớn từ Trầm Bê, hoàn toàn không có động cơ cá nhân vụ lợi...
Cáo trạng xác định hành vi của Trầm Bê cùng các đồng phạm ký duyệt hồ sơ giải ngân cho công ty của Dương Thanh Cường vay trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm, trong khi hồ sơ của doanh nghiệp không đủ điều kiện đã vi phạm quy chế cho vay của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho ngân hàng Phương Nam 331 tỷ đồng. Trong đó, Trầm Viết Trung phải chịu trách nhiệm về hợp đồng cho vay lần đầu gây thiệt hại 127 tỷ đồng.
Tháng 11/2015, TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt Dương Thanh Cường tù chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và buộc bồi thường cho AgriBank - chi nhánh 6 hơn 1.100 tỷ đồng. Lãnh đạo và cán bộ AgriBank - chi nhánh 6, cùng các bị cáo khác trong vụ án phải lĩnh án từ 8 - 25 năm tù.
Tòa cũng hủy lệnh kê biên 23 giấy CNQSDĐ giao cho ngân hàng Phương Nam quản lý. Bởi lẽ ngân hàng này là đơn vị quản lý hợp pháp, AgriBank - chi nhánh 6 chỉ giữ bản sao. Việc để cho Cường mang những giấy tờ này sang ngân hàng Phương Nam tiếp tục thế chấp vay tiền là lỗi của AgriBank - chi nhành 6. Sau đó tòa phúc thẩm y án, nhưng TAND Tối cao kháng nghị giám đốc thẩm về phần dân sự, xem xét lại quyết định trả cho ngân hàng Phương Nam 23 giấy CNQSDĐ. Ngày 3/5/2019, TAND TP Hồ Chí Minh xử sơ thẩm lần 2, tiếp tục kê biên các tài sản này để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án cho AgriBank.
Dự kiến phiên tòa kéo dài đến 28/7.
| Trong đại án Phạm Công Danh gây thiệt hại 6.126 tỷ đồng, Trầm Bê bị bắt khi đương chức Chủ tịch HĐTD kiêm Phó Chủ tịch Thường trực HĐQT SacomBank. Tháng 8/2018, bị cáo Trầm Bê bị TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt 4 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. |
