Trong văn bản kiến nghị, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, Luật Nhà ở 2014 quy định người mua căn hộ chung cư phải nộp phí bảo trì bằng 2% giá trị hợp đồng mua nhà tại thời điểm nhận bàn giao nhà. Chủ đầu tư có trách nhiệm bàn giao quỹ bảo trì nhà chung cư cho ban quản trị nhà chung cư để quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, không ít chủ đầu tư cố tình chây ì, không chịu trả quỹ bảo trì nhằm tận dụng dòng vốn vào mục đích khác. Đây cũng là nguyên nhân gây bùng phát tranh chấp, khiếu nại kéo dài không hồi kết xảy ra tại nhiều chung cư trên địa bàn TP Hồ Chí Minh trong thời gian qua.
Cụ thể, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, khi nhận được các đơn thư phản ánh của Ban quản trị, cư dân trong việc Chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao, bàn giao không đầy đủ hoặc Chủ đầu tư, Ban quản trị sử dụng không đúng, không công khai tài chính trong việc sử dụng kinh phí bảo trì thì Sở Xây dựng sẽ phối hợp với UBND quận, huyện tiến hành kiểm tra hoặc lập Đoàn thanh tra để kiểm tra. Trường hợp phát hiện vi phạm trong việc bàn giao, quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì thì Tranh tra Sở Xây dựng sẽ tiến hành xử lý vi phạm theo quy định tại Điều 66 Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ.
Thế nhưng tại Nghị định số 139 lại không quy định rõ chế tài xử lý đối với chủ đầu tư không bàn giao kinh phí bảo trì. Điều này dẫn đến tranh chấp giữa chủ đầu tư và Ban quan trị. Do đó, Sở Xây dựng đề xuất nội dung chế tài đối với hành vi vi phạm nêu trên, có thể chuyển sang cơ quan cảnh sát điều tra xử lý hành vi chiếm dụng tài sản của cư dân.
Sở Xây dựng đề xuất Đoàn Đại biểu Quốc hội TP kiến nghị Quốc hội xem xét, hướng dẫn để thống nhất trong công tác triển khai thực hiện và kịp thời xử lý các hành vi, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Mặt khác, đầu tháng 10/2020, Bộ Xây dựng cũng có Báo cáo Chính phủ về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII về lĩnh vực xây dựng. Trong đó, nêu rõ nhiệm vụ sửa đổi quy định liên quan đến quản lý, vận hành nhà chung cư, trong đó chú trọng đến quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản trị, doanh nghiệp quản lý, quy trình vận hành và quy bảo trì nhà chung cư.
Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 06/2019/TT-BXD sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư liên quan đến quản lý, sử dụng nhà chung cư, trong đó đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2016/TT-BXD về quản lý, vận hành nhà chung cư, quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản trị, doanh nghiệp quản lý vận hành.
Thậm chí, trước đó, thời điểm tháng 8/2019, Bộ Xây dựng cũng đã từng đề nghị UBND TP chuyển cơ quan điều tra xử lý chủ đầu tư vi phạm quy định về quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư, đặc biệt là hành vi chiếm dụng kinh phí bảo trì chung cư.
Đề nghị được đưa ra sau khi Bộ Xây dựng tiến hành kiểm tra công tác quản lý nhà nước về quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn.
Cụ thể, Bộ Xây dựng yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xử lý nghiêm đối với các chủ đầu tư vi phạm nghiêm trọng trong quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư, đặc biệt là hành vi chiếm dụng, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư trái quy định.
