Theo HoREA, từ năm 2021 đến nay, Thường trực UBND TP Hồ Chí Minh đã họp “Tổ đầu tư” hàng tuần cùng với Lãnh đạo các Sở, ngành, quận, huyện, TP Thủ Đức để xem xét, giải quyết các dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản của các doanh nghiệp và đã tháo gỡ “vướng mắc” cho nhiều dự án nhà ở thương mại.
Trong đó, điển hình như dự án Khu nhà ở cao tầng phường Phú Mỹ, quận 7 của Công ty Hưng Lộc Phát; dự án Khu dân cư và thương mại hỗn hợp Khải Vy, phường Phú Thuận, quận 7 của Công ty Khải Thịnh; dự án Khu liên hợp cao ốc Trung tâm thương mại - văn phòng và căn hộ, phường Thảo Điền, TP Thủ Đức của Công ty Sơn Kim Land…
Đồng thời, năm 2021, TP Hồ Chí Minh cũng đã chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư cho 20 dự án nhà ở thương mại có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác. HoREA cho biết, trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều nhà đầu tư được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại.
“UBND TP Hồ Chí Minh đã căn cứ điểm c, khoản 1 Điều 75 Luật Đầu tư 2020 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở 2014 để "gỡ vướng" cho nhà đầu tư có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác, được công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, nên trong năm 2021 TP Hồ Chí Minh đã chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư cho 20 dự án nhà ở thương mại” - Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu nói.
Nhưng theo ông Lê Hoàng Châu, hiện vẫn còn bất cập, vướng mắc liên quan tới Điều 23 Luật Nhà ở 2014 "bỏ sót", chưa công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại đối với trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở.
“Xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, mà hầu hết vướng mắc tại các dự án phát triển nhà ở đã tồn tại nhiều năm nhưng vẫn chưa được TP Hồ Chí Minh gỡ vướng. Thực tế, còn nhiều dự án nhà ở thương mại trên địa bàn có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở vẫn chưa được công nhận chủ đầu tư, trong khi đây thường là các dự án nhà ở có quy mô diện tích lớn” - ông Lê Hoàng Châu nói thêm.
Bên cạnh đó, có một số dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát lại về pháp lý, hoặc phải kiểm tra, thanh tra, thậm chí thuộc diện bị điều tra, nên các dự án này đã phải dừng triển khai thực hiện hoặc phải dừng thủ tục đầu tư xây dựng hoặc phải dừng thủ tục cấp "sổ đỏ" cho chủ đầu tư, người mua nhà trong dự án.
Cụ thể, có nhiều dự án đã nằm chờ thủ tục nhiều năm như: Dự án nhà ở xã hội Khu chế xuất Linh Trung 2, giai đoạn 2; dự án cao ốc văn phòng - thương mại - dịch vụ officetel và căn hộ tại số 38 Trương Quốc Dung, phường 8, quận Phú Nhuận; dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Tạo 2; dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên, giai đoạn 1 và giai đoạn 2; dự án khu nhà ở Him Lam; dự án chung cư nhà ở xã hội An Phú Đông.
“Ngoài ra, trong khâu thực thi pháp luật cũng bộc lộ bất cập mà trong vài năm gần đây xuất hiện tình trạng một số cán bộ, công chức có tâm lý “sợ trách nhiệm, sợ vướng rủi ro trong thi hành công vụ” nên có biểu hiện đùn đẩy, chuyển hồ sơ lòng vòng hoặc không nêu rõ chính kiến khi trình hồ sơ dự án bất động sản, nhà ở thương mại” - ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
Trong bản báo cáo HoREA đã chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc của từng dự án và kiến nghị của 57 doanh nghiệp là chủ đầu tư của 64 dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội.
Trên cơ sở đó, HoREA kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo sở, ngành, quận, huyện, TP Thủ Đức khẩn trương xem xét tháo gỡ vướng mắc để đẩy mạnh công tác triển khai thực hiện các dự án nhà ở xã hội, đặc biệt là khuyến khích phát triển nhà ở xã hội cho thuê.
Theo HoREA nhận định, TP Hồ Chí Minh có nhiều doanh nghiệp tự thương lượng giải phóng mặt bằng để có quỹ đất sạch và tự bỏ vốn (kể cả vay với lãi suất thương mại) để đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội, đặc biệt là dự án nhà ở xã hội cho thuê như: Công ty Lê Thành, Công ty Nam Long, Công ty Đầu tư Thủ Thiêm, Công ty Thiên Phát, Công ty Phú Cường, Công ty Vạn Thái, Saigonres… Nhưng do vướng mắc chủ yếu trong khâu thực thi pháp luật nên một số dự án bị ách tắc chưa thể triển khai thực hiện được.
Hiệp hội mong sớm tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đầu tư xây dựng của các dự án bất động sản, nhà ở thương mại không thuộc diện bị rà soát pháp lý, không bị kiểm tra, thanh tra, điều tra để tạo điều kiện cho chủ đầu tư tiếp tục thực hiện dự án, được nộp tiền sử dụng đất, được cấp Giấy chứng nhận cho khách hàng mua nhà mà các doanh nghiệp đã kiến nghị, tạo điều kiện ổn định an cư cho người mua nhà.
Đặc biệt, Hiệp hội kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh phối hợp hoặc đề xuất với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét sớm có kết luận đối với các dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát về pháp lý hoặc phải kiểm tra, thanh tra, điều tra để doanh nghiệp là chủ đầu tư dự án biết rõ và thực hiện kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
