Theo đó, khi thực hiện dự án tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) sẽ có 453 cây xanh bị ảnh hưởng, chủ yếu thuộc phạm vi quản lý của Trung tâm quản lý Hạ tầng kỹ thuật thành phố.
Theo thiết kế, tuyến Metro số 2 có chiều dài hơn 11km với 10 nhà ga, trong đó có 9 ga ngầm và 1 ga trên cao. Các nhà ga ngầm, đoạn đào hở, nhà ga trên cao của dự án tuyến Metro số 2 được bố trí dọc theo các tuyến đường từ khu vực chợ Bến Thành, đường Phạm Hồng Thái, Cách mạng Tháng 8, đường Trường Chinh, nằm trong các khu vực dân cư đông đúc… vì thế bên trong phạm vi nhà ga và tiếp giáp với ranh dự án có nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật (HTKT) ngầm và nổi hiện hữu trong đó có hệ thống cây xanh cần phải di dời để có mặt bằng phục vụ thi công các công trình chính của dự án.
Việc di dời/bứng dưỡng và đốn hạ hệ thống cây xanh nhằm phục vụ cho công tác thi công di dời - tái lập các hệ thống HTKT ngầm, nổi (công trình cấp, thoát nước, điện, viễn thông…) hiện nay đang được thi công (khởi công từ tháng 6/2023) và phục vụ cho công tác thi công các nhà ga ngầm và nhà ga trên cao của dự án (dự kiến bắt đầu thi công từ năm 2026).
Về phương án di dời/bứng dưỡng hệ thống cây xanh hiện hữu, theo MAUR là đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và thực hiện theo đúng quy trình được Sở Xây dựng ban hành và hướng dẫn. Cụ thể, MAUR và đơn vị tư vấn thiết kế của dự án thực hiện khảo sát lập phương án, sau đó trình Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh để phản biện. Trình các cơ quan thẩm quyền ý kiến các đơn vị có liên quan như Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật thành phố, các quận, huyện dọc tuyến đi qua và trình cơ quan thẩm quyền phê duyệt.
Tổng số cây xanh phải di dời và đốn hạ phụ vụ thi công di dời các công trình HTKT (giai đoạn 1) và thi công các nhà ga ngầm, ga trên cao (giai đoạn 2) là 453 cây xanh (49 cây được di dời và 380 cây đốn hạ).
Trong đó, giai đoạn 1 di dời và đốn hạ 25 cây (1 cây di dời, 24 cây đốn hạ) để phục vụ thi công các công trình HTKT (cấp, thoát nước, điện, viễn thông…), công tác này thực hiện từ tháng 4/2024 - 7/2024.
Giai đoạn 2, di dời và đốn hạ cây xanh phục vụ thi công các nhà ga ngầm (thi công đào hở), với tổng số số cây xanh di dời và đốn hạ là 428 cây (48 cây di dời, 380 cây đốn hạ), dự kiến thực hiện từ năm 2026 khi các nhà ga của dự án tuyến Metro số 2 chính thức khởi công xây dựng.
Cũng theo đại diện MAUR, lượng cây bứng dưỡng không nhiều vì qua thực tiễn, việc bứng dưỡng để trồng lại có tỷ lệ sống rất thấp, trong khi đó chi phí bảo dưỡng cao.
Ngoài ra cây có kích thước lớn khi bứng, di dời buộc phải cắt phần lớn rễ. Do bị cắt các rễ lớn nên khả năng tái tạo rễ như cũ là không thể, vì vậy không thể trồng lại trên đường phố vì nguy cơ ngã đổ rất cao.
Trong quá trình triển khai thực hiện, MAUR yêu cầu các nhà thầu, đơn vị tư vấn khảo sát, đánh giá, nghiên cứu phương án tối ưu nhất nhằm hạn chế tối đa tỷ lệ cây xanh bị đốn hạ.
Việc thực hiện di dời, đốn hạ cây xanh khi làm những công trình trong thành phố, trong đó có công trình xây dựng tuyến Metro số 2 là sự lựa chọn bất khả kháng. Tuy nhiên, cần phải thực hiện để có mặt bằng thi công dự án, và sau khi thi công xong công trình dự án sẽ thực hiện tạo mảng xanh và trồng lại cây xanh theo thiết kế đồng bộ với công trình Metro số 2.
Về phương án thay thế, tái bố trí mảng xanh, đại diện MAUR cho biết, sẽ được thực hiện một cách khoa học, đồng bộ. Việc tái tạo mảng xanh và trồng lại cây tại các vị trí nhà ga tuyến Metro số 2 hiện đã được bố trí trong dự án CTF/Quỹ công nghệ sạch do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tài trợ và được Ban Quản lý dự án công trình giao thông làm chủ đầu tư.
