TP Hồ Chí Minh xây dựng bộ 22 chỉ số gia đình hạnh phúc phù hợp với thực tiễn phường, xã

Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc từng bước đi vào đời sống

Dự hội thảo có nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh Phạm Phương Thảo; Phó Chủ tịch HĐND TP Huỳnh Thanh Nhân; Trưởng Ban VH–XH HĐND TP Cao Thanh Bình cùng các Phó trưởng ban; Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao (VH&TT) Võ Trọng Nam; GS.TS Ngô Thị Phương Lan, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh; nhà khoa học trong các lĩnh vực tâm lý học, nhân học, xã hội học, văn hóa học…; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị – xã hội của TP.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh Huỳnh Thanh Nhân chia sẻ, từ năm 2021, UBND TP đã phê duyệt đề án “Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá gia đình hạnh phúc giai đoạn 2021–2030”, với 5 tiêu chí cốt lõi: ứng xử trong gia đình; điều kiện vật chất; điều kiện tinh thần; giáo dục; y tế và chăm sóc sức khỏe. TP là địa phương đầu tiên trong cả nước triển khai Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc (Bộ tiêu chí - PV). Sau gần 5 năm triển khai, Bộ tiêu chí từng bước đi vào đời sống, không chỉ góp phần nâng cao nhận thức, mà còn thúc đẩy những thay đổi tích cực trong hành vi, lối sống và mối quan hệ gia đình – cộng đồng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội không ngừng biến đổi, công tác triển khai Bộ tiêu chí vẫn còn những hạn chế nhất định. Nhận thức về vai trò của gia đình ở một bộ phận người dân, đặc biệt là giới trẻ, chưa thật sự đầy đủ. Việc đo lường và đánh giá mức độ hạnh phúc gia đình còn thiếu các công cụ định lượng khoa học, chủ yếu dựa vào cảm tính. Một số tiêu chí cũng cần được rà soát, cập nhật để phù hợp với thực tiễn mới.

“Hội thảo là diễn đàn để các nhà quản lý, nhà khoa học cùng đánh giá khách quan, toàn diện thực tiễn triển khai Bộ tiêu chí, trao đổi cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện Bộ tiêu chí và phương pháp đo lường hạnh phúc gia đình theo hướng khoa học và bền vững, phù hợp với điều kiện phát triển của TP Hồ Chí Minh trong giai đoạn tới” - ông Huỳnh Thanh Nhân nói.

Xây dựng Bộ tiêu chí hạnh phúc phù hợp với đặc thù thành phố

Tại hội thảo, đại biểu nghe tham luận “Cơ sở lý luận và thực tiễn hình thành hệ thống chỉ số đo lường 5 tiêu chí gia đình hạnh phúc trên địa bàn TP” của nhóm tác giả gồm: tiến sĩ Nguyễn Minh Nhựt, tiến sĩ Cao Thanh Bình và các thạc sĩ Huỳnh Thanh Nhân, Nguyễn Thị Thảo Nguyên, Nguyễn Thị Nga. Tham luận cho rằng, việc xây dựng hệ thống chỉ số đo lường 5 tiêu chí gia đình hạnh phúc tại TP trở nên cấp thiết do trước đây chưa có khung kỹ thuật chuẩn hóa, thiếu thang đo thống nhất, dữ liệu rời rạc và chưa ứng dụng công nghệ số. Cơ sở lý luận cho bộ chỉ số dựa trên quan điểm xã hội học về hạnh phúc gia đình như một cấu trúc đa chiều; phương pháp đo lường thực chứng nhấn mạnh tính đại diện, khả năng đo được và tính khả thi; cùng các mô hình quốc tế của OECD, UNDP, UNICEF và UNFPA.

Bộ 22 chỉ số được hình thành theo nguyên tắc rút gọn khoa học: loại bỏ trùng lặp, tập trung biến lõi, đảm bảo độ tin cậy – hiệu lực và bao phủ đủ 5 trụ cột. Hệ thống này phù hợp thực tiễn phường/xã, có thể phân tích ở nhiều cấp độ và hỗ trợ quản lý bằng công cụ số, qua đó nâng cao hiệu quả chính sách gia đình.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Quang với tham luận “Kinh nghiệm quốc tế và khả năng vận dụng trong xây dựng Bộ tiêu chí hạnh phúc tại TP Hồ Chí Minh hiện nay”. Bài tham luận phân tích kinh nghiệm quốc tế trong việc xây dựng và vận dụng các mô hình chỉ số hạnh phúc ở nhiều quốc gia, từ Bhutan - nơi khởi xướng chỉ số tổng hạnh phúc quốc gia (GNH), đến các nước Bắc Âu với chỉ số phúc lợi xã hội, hay Hàn Quốc và Singapore với mô hình quản trị đô thị và gia đình hiện đại.

Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp chọn lọc, điều chỉnh nhằm xây dựng Bộ tiêu chí hạnh phúc phù hợp với đặc thù của TP sau sáp nhập đơn vị hành chính, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, dân số đa dạng và yêu cầu phát triển bền vững.

Kết luận hội thảo, Phó Giám đốc Sở VH&TT Võ Trọng Nam cho rằng, từ những kết quả của hội thảo, có thể khái quát một số định hướng lớn: tiếp tục hoàn thiện Bộ tiêu chí và hệ thống chỉ số theo hướng khoa học, khả thi, phù hợp thực tiễn đô thị đặc biệt; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong thu thập, phân tích và quản lý dữ liệu về gia đình; tăng cường liên kết giữa nghiên cứu khoa học và quản lý Nhà nước; lồng ghép hiệu quả chính sách gia đình với các chính sách an sinh xã hội, bình đẳng giới và phát triển con người.