Trầy trật thanh toán vàng miếng qua thẻ

Theo khảo sát của phóng viên báo Kinh tế & Đô thị, tại các cửa hàng vàng của Công ty Vàng Bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ), Bảo Tín Minh Châu… trên phố Cầu Giấy và Trần Nhân Tông, nhân viên ở đây đều từ chối thanh toán vàng nhẫn tròn trơn và vàng miếng qua thẻ. Điều lạ là, các cửa hàng này lại chấp nhận thanh toán thẻ với mặt hàng vàng trang sức.

Tại cửa hàng PNJ trên phố Cầu Giấy, nhân viên ở đây cho biết, chỉ thanh toán thẻ được với mặt hàng vàng trang sức, còn vàng miếng và nhẫn tròn trơn phải thanh toán tiền mặt vì lý do "ký kết giữa ngân hàng với PNJ". Trong khi đó, nhân viên Bảo Tín Minh Châu lại lý giải việc từ chối thanh toán qua thẻ với lý do thanh khoản mặt hàng vàng miếng là rất lớn, nhiều người mua vào, bán ra liên tục.

Do vậy, DN cần lượng tiền mặt lớn để thanh toán cho hoạt động mua vào - bán ra với vàng miếng. Ngoài ra, biên độ lợi nhuận vàng miếng thấp (chỉ 0,01%) cũng là nguyên nhân khiến một DN khác từ chối thanh toán qua thẻ. “Mỗi chỉ vàng chỉ được lãi vài chục nghìn đồng, trong khi để thanh toán qua thẻ công ty sẽ phải trả phí ngân hàng. Do vậy, nếu chấp nhận thanh toán qua thẻ thì DN sẽ không có lãi”- nhân viên một cửa hàng vàng cho hay.

Theo Luật sư Hà Huy Phong - Công ty Luật Inteco, có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến việc DN kinh doanh vàng từ chối thanh toán thẻ đối với vàng miếng. Đơn cử, DN cần có nguồn tiền mặt lớn trong những ngày cao điểm để trả cho những người bán vàng yêu cầu nhận tiền mặt; thời gian thực hiện giao dịch bằng tiền mặt có thể ngắn hơn so với thanh toán thẻ; DN muốn tránh khoản phí thanh toán thẻ phải nộp cho ngân hàng và tránh rủi ro bị thiệt hại do trong thời gian tiền chưa về tài khoản mà giá vàng miếng lại tăng. Ngoài ra, không loại trừ trường hợp DN có ý định kê khai doanh thu không đầy đủ để trốn thuế VAT và thuế TNDN...

Trốn thuế, hợp thức hóa nguồn gốc hàng hóa?

Một chuyên gia thuế cho biết, việc từ chối thanh toán thẻ của các cửa hàng vàng với mặt hàng vàng miếng hoặc nhẫn tròn trơn là khá vô lý. Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn thi hành luật thuế GTGT quy định, đối với DN, các khoản thanh toán trên 20 triệu đồng trở lên phải thực hiện thanh toán qua ngân hàng thì mới được kê khai khấu từ thuế GTGT và hạch toán chi phí. Do vậy, việc DN thanh toán bằng tiền mặt tức là hình thức mua bán trao tay.

“Việc làm này có khả năng là hoạt động né, lách thuế doanh thu, thuế TNDN. Khi khách hàng tới mua vàng thanh toán bằng thẻ thì cơ quan thuế có thể kiểm soát được hoạt động thu, chi của DN, nhưng nếu thanh toán bằng tiền mặt thì kiểm soát khó khăn hơn. Mặt khác, cũng không loại trừ khả năng DN thu tiền mặt để giấu doanh số thực bán ra, mập mờ nguồn gốc hàng hóa, ví dụ, có thể là hợp thức hóa vàng lậu đầu vào” - vị chuyên gia này phân tích.

Luật sư Hà Huy Phong cho rằng, việc DN kinh doanh vàng chấp nhận thanh toán tiền mua vàng trang sức qua thẻ cho thấy DN kinh doanh vàng được đề cập là một đơn vị chấp nhận thẻ, nghĩa là DN này đã ký kết hợp đồng thanh toán thẻ với tổ chức thanh toán thẻ. Khoản 2 Điều 23 Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định đơn vị chấp nhận thanh toán phải tuân thủ hợp đồng thanh toán thẻ đã ký kết với tổ chức thanh toán thẻ.

“Không loại trừ trường hợp hợp đồng thanh toán thẻ giữa DN kinh doanh vàng và tổ chức thanh toán thẻ đã loại vàng miếng ra khỏi các hàng hóa được thanh toán qua thẻ. Tuy nhiên, trường hợp này ít có khả năng xảy ra do về nguyên tắc, thẻ được sử dụng để “thanh toán tiền mua các hàng hóa, dịch vụ hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam”. Nếu hợp đồng thanh toán thẻ giữa DN kinh doanh vàng và tổ chức thanh toán thẻ không loại trừ vàng miếng ra khỏi các hàng hóa được thanh toán tiền mua qua thẻ và việc thanh toán qua thẻ không thuộc trường hợp được từ chối thanh toán thẻ thì việc DN kinh doanh vàng từ chối thanh toán tiền mua qua thẻ đối với vàng miếng là trái pháp luật” - ông Phong nhận định.