Triển vọng mới cho thương mại Việt Nam - EU

Hàng Việt xuất khẩu sang EU nhiều khởi sắc

5 năm qua, trong bối cảnh thương mại thế giới nhiều biến động, EU vẫn chọn Việt Nam là địa chỉ cung ứng hàng hóa tin cậy, xuất khẩu hàng Việt sang khối này vẫn tăng mạnh. Điều này khẳng định những lợi thế mà EVFTA mang lại cho hàng hóa của Việt Nam.

Là một trong những DN tiên phong tận dụng ưu đãi thuế quan từ EVFTA, Vina T&T Group đã xuất khẩu dừa tươi, thanh long, bưởi da xanh sang EU. Từ đó tới nay, đơn hàng xuất khẩu của DN này sang EU tăng trưởng hàng năm ở mức 2 con số nhờ khả năng đáp ứng và tuân thủ. Chủ tịch Vina T&T Group Nguyễn Đình Tùng chia sẻ, EVFTA đã giúp DN khai mở thị trường, đưa được nhiều nông sản nhiệt đới sang thị trường EU.

Cùng với đó, các ngành hàng xuất khẩu lớn như công nghiệp điện tử, hàng dệt may, giày dép cho đến nông, lâm, thủy sản… đang tiếp cận thị trường 27 nước EU hiệu quả hơn, tăng thêm nhiều tỷ USD sau mỗi năm.

Minh chứng rõ nhất khi nhìn vào tăng trưởng của một số ngành hàng lớn trong năm 2024. Trong đó, xuất khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 10,76 tỷ USD, tăng 66,9% (tăng 4,31 tỷ USD); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác đạt 8,72 tỷ USD, tăng 24,9% (tăng 1,74 tỷ USD); điện thoại các loại và linh kiện đạt 7,38 tỷ USD…

Đáng chú ý, nhờ có FTA song phương, lợi ích đến với DN châu Âu cũng rất rõ rệt. Kết quả khảo sát Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, hơn một nửa số DN châu Âu được khảo sát cho biết là nhận được lợi ích từ EVFTA với các mức độ khác nhau, nhiều nhất là cắt giảm thuế quan, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

EVFTA đi vào thực thi là đòn bẩy để DN châu Âu tiếp cận thị trường tiêu dùng Việt Nam với trên 100 triệu dân, tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh. Theo Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) và Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 15 của EU về hàng hóa, vượt nhiều nền kinh tế mới nổi khác.

Lạc quan quan hệ đầu tư trong tương lai

Khảo sát của EuroCham về triển vọng kinh doanh 5 năm tới cho thấy, có đến 58% DN EU đánh giá tương đối lạc quan, 17% nói rất lạc quan; 75% lãnh đạo DN EU cho rằng Việt Nam sẽ tiếp tục là lựa chọn ưu tiên cho các dự án đầu tư. Tâm lý tích cực này được củng cố nhờ vào những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, dù đối mặt với không ít thách thức.

Đáng chú ý, dòng vốn đầu tư từ EU vào Việt Nam tiếp tục duy trì xu hướng tích cực. Tổng vốn đăng ký của EU tại Việt Nam đạt trên 35 tỷ USD, tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, dược phẩm, logistics. Một số dự án tiêu biểu như Lego (1 tỷ USD), Bosch (340 triệu USD), BW Industrial (100 triệu USD)…

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert cho biết, Việt Nam là 1 trong 2 quốc gia tại ASEAN đã có FTA song phương với EU, nhờ đó, góp phần tạo nên sức hấp dẫn với các DN châu Âu.

Vị trí của Việt Nam tại ASEAN được xem là có lợi thế lớn cho các DN châu Âu khi đầu tư nhà máy. Từ Việt Nam, hàng hóa của họ dễ dàng tiếp cận các thị trường châu Á quan trọng, với sức tiêu dùng lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước thành viên ASEAN, giúp quản lý chuỗi cung ứng dễ dàng hơn, đồng thời giảm thiểu chi phí vận chuyển trong các giao dịch ngoại thương.

Động lực để hút dòng vốn từ châu Âu và thúc đẩy thương mại song phương là các chính sách nhằm gỡ bỏ các trở ngại trong hoạt động kinh doanh vốn được Chính phủ đặc biệt coi trọng.

Đặc biệt, Hiệp định Bảo hộ đầu tư EU - Việt Nam (EVIPA) đang tiến gần hơn đến việc được phê chuẩn hoàn toàn, với 18/27 quốc gia thành viên EU đã thông qua. Sau khi được phê chuẩn, thỏa thuận này sẽ chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới đầy triển vọng đối với thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, trước hàng loạt tiêu chuẩn mới của EU đã và sắp được triển khai, các ngành sản xuất của Việt Nam đang tập trung vào các hoạt động đầu tư chuyển đổi sản xuất để đáp ứng các quy định của EU về phát triển bền vững, như Thỏa thuận Xanh châu Âu (European Green Deal), Cơ chế Điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Kế hoạch Hành động kinh tế tuần hoàn (Circular Economy Action Plan).

Việc thực hiện các chiến lược sản xuất xanh và bền vững cần đầu tư về tài chính, nguồn lực và cả thời gian, nhưng sẽ mang tới nhiều lợi thế cho DN, giúp nâng cao khả năng cạnh tranh, thương mại hóa sản phẩm tốt hơn, khai thác thị trường EU bền vững hơn.