Trồng rau, nuôi cá trên sân thượng

Rau nhà "siêu sạch"

Với khoảng sân thượng rộng gần 50m2 nằm trong con hẻm nhỏ trên đường Đinh Tiên Hoàng (Q.1), bà Nguyễn Lan Hương (55 tuổi) trồng đủ mọi loại rau húng, mùng tơi, bầu bí, mướp... Chưa hết, bà còn nuôi cá rô phi ngay trong sân nhà. Trung bình mỗi ngày, bà thu hoạch được hơn 3 kg vừa rau, vừa cá.

Những "sản phẩm" thu hoạch, một phần để ở nhà dùng, còn lại bà đem đổi cho hàng xóm có trồng xà lách, cà chua, dưa leo...

Bà bộc bạch: "Chúng tôi phân công nhau, mỗi nhà trồng vài loại rau rồi luân phiên trao đổi cho nhau để đa dạng thực phẩm cho gia đình. Đây đều là các loại rau "siêu sạch", không sử dụng thuốc trừ sâu, tăng trưởng hay bất kỳ một loại hóa chất nào. Làm nông tại nhà vừa là niềm vui, vừa có thực phẩm sạch lại tiết kiệm được tiền chợ hằng ngày".

Nhà có đất rộng ở Dĩ An (Bình Dương) trồng rất nhiều các loại rau xanh, hằng ngày, chị Lê Thị Hạnh (nhân viên kế toán làm việc ở Q.3) tuần/2 lần đều đem các loại rau nhà trồng đến "phân phối" cho các đồng nghiệp. Chị cho biết: "Rau ở nhà trồng nhiều dùng không hết, trong khi ở TP thì rau vừa đắt, vừa không đảm bảo an toàn nên mình tranh thủ trồng thêm rau để chia cho bạn bè, người thân. Vừa đáp ứng nhu cầu rau sạch của họ, vừa có thêm khoản chi phí nho nhỏ để mua thêm giống cây trồng".

Trồng rau kết hợp nuôi cá trên sân thượng

Rau mầm Thương Thương do chị Nguyễn Thị Thương (ngụ P. Bình Hưng Hòa, Q. Bình Tân) giờ đã trở thành thương hiệu quen thuộc của nhiều bà nội trợ quanh khu vực. Tham gia lớp học trồng rau mầm do Hội Nông dân phường tổ chức, chỉ trong vòng một tuần chị đã có thể tự tay trồng những khay rau xanh mướt, dinh dưỡng cho gia đình.

Nhiều hàng xóm thấy rau ngọt, đề nghị chị "để lại". Thế rồi dần dần, nhiều người tìm đến đặt hàng. Chị Thương phấn khởi: "Lúc đầu chỉ tính trồng để ăn, giờ lại còn kinh doanh được nữa nên mình vui lắm. Người tiêu dùng luôn đặt niềm tin vào người bán, nhất là họ được "nhìn tận mắt" nguồn gốc sản phẩm nữa thì lại càng yên tâm. Mình vừa thành lập được tổ "thực phẩm sạch" gồm 10 nhà sẽ luân phiên nuôi trồng rau xanh, cá, gà, vịt... để có nguồn thực phẩm sạch vừa dùng, vừa trao đổi, vừa chia lại cho các gia đình có nhu cầu để ai cũng có thực phẩm an toàn ngay trong nhà.

Nở rộ dịch vụ thiết kế nhà vườn

Chỉ cần lên mạng, gõ cụm từ "dịch vụ thiết kế vườn rau ao cá tại nhà" là có ngày 328.000 kết quả chỉ trong vòng 0,76 giây. Hàng loạt dịch vụ như lắp đặt vườn rau ao cá, thiết kế vườn rau trên tường, trồng rau thủy canh... với nhiều website như; vuontrentuong.vn, nhavuontaigia.com, nongnghieppho.vn... luôn ở chế độ hoạt động 24/24 để phục vụ khách hàng.

Theo anh Võ Văn Thành - Trưởng phòng kinh doanh công ty thiết kế sân vườn Minh Trang (Q.3), thiết kế sân vườn để trồng lan, kiểng đã ít thịnh hành hơn trước. Thay vào đó là yêu cầu tạo khoảng không để trồng rau, nuôi cá bởi ai cũng thích sử dụng thực phẩm do mình làm ra. Tùy theo diện tích sân vườn mà chúng tôi tư vấn mỗi kiểu khác nhau. Tuy nhiên đều có điểm chung là thiết kế kiểu "nâng tầng", tức là bên dưới sẽ nuôi thủy sản, bên trên là trồng cây sao cho tiết kiệm diện tích mà vẫn mang tính thẩm mỹ, đẹp mắt".

Cũng theo anh Thành, hiện nay có nhiều công ty chuyên thiết kế, lắp đặt nhà vườn, ngay cả sinh viên các khoa kiến trúc, mỹ thuật ứng dụng cũng nhảy vào lĩnh vực này nhưng nguồn nhân lực cho ngành nghề này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. "Theo tôi, đây đang là nghề "hot" mà thị trường vẫn đang còn bỏ ngỏ. Nếu tính chi phí lắp đặt thô mỗi một nhà vườn với diện tích khoảng 5m2 thì cũng tầm 15 triệu đồng chỉ trong vòng vài ba giờ đồng hồ.

Mới đây, tại festival Nông nghiệp TP.HCM 2015, người dân rất thích thú với mô hình trồng rau sạch theo công nghệ nuôi trồng thủy sản kết hợp thủy canh của Công ty Enjoy Life Việt Nam. Theo đó, hệ thống sử dụng nước tuần hoàn từ bể cá, cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và ngược lại, nước được lọc sạch bởi cây trồng rồi cung cấp cho bể cá. Đặc biệt, rau trồng không cần đất mà bằng giá thể sỉ nhẹ.

Với khoảng sân chừng 3m2 là đã có thể lắp đặt hệ thống trồng gồm một bồn cá, một khay rau lớn và 2 khay rau nhỏ, chi phí khoảng 13 triệu đồng. Dụng cụ dễ kiếm như khay trồng rau, bể cá, ống nhựa, giá thể trồng (đất nung, sử dụng vĩnh viễn không thay)... và bộ dụng cụ lọc nước công ty tự thiết kế. Phân cá được bơm lên theo nước sẽ làm chất dinh dưỡng để cho cây phát triển. Rau sẽ không cần bón thêm bất cứ loại phân nào nữa mà vẫn phát triển xanh tốt.

Còn cá, thức ăn ban đầu là cám, sau quen rồi chuyển sang cho ăn cơm và rau nên lớn rất nhanh. Ưu thế của phương pháp này là người trồng tiết kiệm được 80% lượng nước cho tưới tiêu. Hệ thống trồng rau, nuôi cá theo một chu trình khép kín sẽ không mất công chăm sóc và không phải thay nước. Chủ nhà hoàn toàn không phải bón phân, sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu.

Chị Nguyễn Phương Lan, Giám đốc Công ty tư vấn, lắp đặt hệ thống trồng rau, nuôi cá tại nhà Enjoy Life Việt Nam cho biết, đây là mô hình nông nghiệp đô thị đang được nhiều người lựa chọn trong thời gian gần đây. Tùy theo diện tích và sở thích của từng người mà họ có thể đặt hệ thống trong góc nhà, sân thượng. Song, đơn vị lắp đặt luôn khuyến khích khách hàng đặt nơi càng nhiều ánh sáng càng tốt. Hầu hết các loại rau phù hợp trồng theo công nghệ này, như rau ăn lá, lấy củ, cây ăn quả hoặc cây cảnh. Các loại cá nước ngọt, cá cảnh đều có thể nuôi được.

Theo chị, mô hình trồng rau này được các nước trên thế giới áp dụng từ khá lâu. "Nếu có khả năng về vốn và diện tích, tôi nghĩ mô hình này nhiều khả năng áp dụng trồng đại trà trong sản xuất, nâng cao giá trị nguồn rau cũng như lòng tin với người tiêu dùng", chị Lan chia sẻ.