Đề xuất mỗi bằng lái có 12 điểm
Theo đánh giá của Bộ Công an, tình hình vi phạm trật tự, an toàn giao thông vẫn diễn ra phổ biến, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người tham gia giao thông còn kém, văn hóa tham gia giao thông chưa được hình thành rõ nét.
Trung bình hằng năm, lực lượng CSGT xử lý trên 3 triệu trường hợp vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe (GPLX) trên 500.000 trường hợp. Tai nạn giao thông tuy đã giảm nhưng còn ở mức cao, không ít vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng làm chết, bị thương nhiều người.
Trong khi đó, công tác đào tạo, sát hạch, cấp GPLX còn nhiều bất cập, chưa phù hợp, chưa sát với thực tế, còn hình thức. Việc quản lý người lái xe sau khi sát hạch, cấp GPLX đang bị buông lỏng. Do đó, việc trừ điểm GPLX vừa có tính chất răn đe vừa có tính chất giáo dục, động viên người dân chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
"Mỗi lần bị trừ điểm được coi như tiếng chuông cảnh báo, giúp người lái xe chấp hành pháp luật tốt hơn" - Bộ Công an nhìn nhận.
Bộ Công an đề xuất quy định người lái xe vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ ở mức độ nghiêm trọng sẽ bị trừ điểm GPLX; trong thời hạn 12 tháng mà chưa bị trừ hết điểm thì được phục hồi đủ 12 điểm.
Với GPLX chưa bị trừ hết điểm, tài xế tiếp tục được điều khiển phương tiện tham gia giao thông, không làm ảnh hưởng đến hoạt động tham gia giao thông, hoạt động sản xuất - kinh doanh và đời sống của người dân. Qua đó giúp cơ quan quản lý giám sát toàn diện việc chấp hành sau vi phạm của người lái xe.
Bộ Công an cũng cho biết mức trừ điểm cụ thể trong một lần vi phạm sẽ được nghiên cứu cụ thể, bảo đảm không chồng chéo với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính khác. Việc phục hồi điểm sẽ được thực hiện đơn giản, ứng dụng công nghệ thông tin, tránh gây phiền hà cho người vi phạm.
Theo đó, người lái xe sẽ nhận được thông báo của cơ quan chức năng về việc GPLX bị trừ điểm, hệ thống cơ sở dữ liệu tự động trừ điểm và phục hồi điểm nên không có sự tiếp xúc giữa người có thẩm quyền xử phạt và người vi phạm, không phát sinh tiêu cực.
Anh Nguyễn Huy Toàn, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội chia sẻ: “Việc Bộ Công an tiến hành trừ điểm bằng lái xe là phù hợp với tình hình thực tế tham gia giao thông ở Việt Nam. Qua việc trừ điểm lái xe sẽ nâng cao được ý thức của người dân, xây dựng được văn hóa tham gia giao thông an toàn, văn minh”.
Anh Toàn cho rằng, việc trừ điểm bằng lái sẽ đánh thẳng vào nỗi sợ phải đi sát hạch lại tốn kém thời gian, tiền bạc. Bên cạnh đó, việc trừ điểm trên hệ thống điện tử cũng đảm bảo được tính công khai, minh bạch tránh tiêu cực.
Không khó thực hiện
Nhiều chuyên gia cho rằng, hiện nay, không ít người vẫn nhờn luật giao thông. Việc áp dụng hình thức trừ điểm bằng lái có tính chất nghiêm khắc và răn đe hơn xử phạt hành chính.
Theo chuyên gia giao thông, thạc sĩ Vũ Hoàng Chung, trừ điểm bằng lái xe sẽ tạo cho tài xế có ý thức chấp hành luật giao thông nghiêm chỉnh hơn, bởi họ sợ hơn sau mỗi lần bị trừ hết điểm dẫn đến phải học lại, thi sát hạch lại.
Hiện nay, Bộ Công an và các bộ, ngành đã có sự liên thông về dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc quản lý người lái xe trên môi trường điện tử thông qua số định danh điện tử và căn cước gắn chíp là một lợi thế. Hơn nữa, biển số xe cũng đã được định danh cá nhân. Bởi vậy, việc trừ điểm bằng lái xe không khó để có thể thực hiện ở Việt Nam.
“Tuy nhiên, cần có quy định cụ thể, chi tiết về việc mỗi điểm trên bằng lái xe tương ứng với các lỗi vi phạm như thế nào. Cần quy định rõ lỗi nào sẽ bị trừ điểm, lỗi nào không bị trừ điểm hoặc nhiều lỗi cộng gộp lại mới bị trừ một điểm” – chuyên gia giao thông, thạc sĩ Vũ Hoàng Chung cho hay.
Theo chuyên gia này, việc trừ mỗi điểm trên bằng lái xe cần được xây dựng theo quy chuẩn của pháp luật. Khi đó, cơ quan quản lý mới đánh giá được lỗi đó sẽ bị trừ bao nhiêu điểm.
Nhiều quốc gia đã triển khai hệ thống tính điểm đối với GPLX. Ở Trung Quốc, mỗi GPLX có 12 điểm/năm, nếu bị trừ hết thì sẽ bị đình chỉ lái xe. Để được cấp lại GPLX, người vi phạm phải nộp đơn xin cấp mới và thi lại lý thuyết.
Cũng tại Singapore, người điều khiển phương tiện được cấp GPLX gồm 12 điểm mỗi năm, nếu bị trừ hết số điểm cũng sẽ bị thu hồi GPLX. Bên cạnh phạt điểm, Singapore có hệ thống "ân xá" cho những người chấp hành tốt quy định giao thông.
Tại Thái Lan, vào đầu năm ngoái, cảnh sát đã triển khai hệ thống tính điểm phạt nhằm cải thiện kỷ luật của tài xế và an toàn đường bộ. GPLX của Thái Lan cũng có 12 điểm/năm.
Nếu vi phạm gồm vượt quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm, sử dụng điện thoại di động khi lái xe sẽ bị trừ 1 điểm; nếu vượt đèn đỏ hoặc đi sai phần đường sẽ bị trừ 2 điểm; tông xe rồi bỏ chạy bị trừ 3 điểm; lái xe trong tình trạng say rượu hoặc sử dụng ma túy, đua xe trái phép... bị trừ 4 điểm.
Nếu người điều khiển phương tiện bị trừ hết điểm trong vòng một năm, GPLX sẽ bị đình chỉ trong 90 ngày. Đặc biệt, nếu không tuân thủ lệnh đình chỉ, người vi phạm sẽ phải chịu mức án tối đa 3 tháng tù giam và phạt tiền lên tới 10.000 baht (gần 7 triệu đồng) hoặc cả hai.
