Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ và Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận đồng chủ trì tọa đàm.
Thuốc lá mới là sản phẩm hướng mục tiêu đến giới trẻ
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ cho biết, các sản phẩm thuốc lá mới bao gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang có xu hướng gia tăng sử dụng trên thế giới và ở Việt Nam. Bằng chứng khoa học cho thấy các sản phẩm thuốc lá mới tồn tại nhiều nguy cơ gây hại. Trong khi đó, thanh thiếu niên là lớp người trẻ tuổi, năng động, sáng tạo, ham hiểu biết tuy nhiên cũng do đặc tính của lứa tuổi, họ luôn có tính tò mò, thích khám phá thử nghiệm cái mới, muốn thể hiện bản thân nên dễ bị cuốn theo các trào lưu, tệ nạn xấu. Thuốc lá mới là sản phẩm hướng mục tiêu đến giới trẻ, khiến thanh thiếu niên bắt đầu nghiện nicotine sớm hơn và tác hại sức khỏe sẽ nghiêm trọng hơn cả trước mắt và về lâu dài.
Tham gia thảo luận tại tọa đàm, các ý kiến đều có chung nhận định, đối với thanh thiếu niên, sử dụng nicotine gây hại lớn đến sự phát triển não bộ, vì não bộ của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển cho tới tuổi 25. Nicotine có thể làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần…
Theo Giám đốc Tổ chức Nhịp cầu Sức khỏe Canada tại Việt Nam Nguyễn Thị An, thuốc lá điện tử dù mới xuất hiện trên thị trường và chưa được phép lưu hành nhưng tỷ lệ sử dụng đã ở mức cao hơn tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu truyền thống ở cả học sinh nam và nữ.
Đề xuất cấm kinh doanh và nhập khẩu thuốc lá mới
Thảo luận tại tọa đàm, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Đinh Thị Thu Thuỷ đề xuất, trong thời gian tới, Việt Nam nên cấm kinh doanh và nhập khẩu các sản phẩm thuốc lá mới. Trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Đỗ Thị Lan cho biết, hiện nay, Việt Nam chưa có chính sách cụ thể và khung pháp lý để quản lý thuốc lá mới. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực thi hành 10 năm đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, một số quy định không còn phù hợp với thực tế; có vấn đề mới phát sinh như thuốc lá thế hệ mới, ảnh hưởng lớn đến công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe của người sử dụng, nhưng chưa được điều chỉnh trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá nên không có cơ sở để xử lý. Ở Việt Nam vấn đề càng nguy hiểm hơn khi đối tượng sử dụng thuốc lá thế hệ mới chủ yếu là thanh thiếu niên.
“Theo đó, trong thời gian tới, cần đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cùng đó, tiếp tục tăng cường giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là việc sử dụng thuốc lá mới trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên...” - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đỗ Thị Lan nêu quan điểm.
Tuyên truyền, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, sinh viên
Tại toạ đàm, các đại biểu cũng cho rằng, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Y tế và các bộ ngành có liên quan sớm đánh giá tổng kết việc thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; rà soát các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá để đề xuất sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Cùng đó, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn việc nhập lậu, tàng trữ, vận chuyển và kinh doanh trái phép thuốc lá mới; xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Ngoài ra, phải đẩy mạnh công tác quản lý thị trường, kiểm soát, kiểm tra, phát hiện, xử lý ngăn chặn nhập lậu thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử; có giải pháp tuyên truyền phòng, chống tác hại của thuốc lá, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, sinh viên, nhất là sử dụng thuốc lá mới.
Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận cho biết, hiện nay các loại thuốc lá mới chưa nằm trong danh mục hàng hóa cấm. Trong khi đây là một sản phẩm nguy hại, rất gần với ma túy. Do vậy cần có những giải pháp kịp thời. Tới đây, Bộ Y tế sẽ thúc đẩy nhanh việc chuẩn bị dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội nhằm điều chỉnh các sản phẩm thuốc lá mới.
Kết thúc tọa đàm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ đánh giá cao các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu tham dự. Đây là những thông tin hữu ích cho các cơ quan có liên quan tiếp thu, làm cơ sở cho quá trình xây dựng chính sách, pháp luật trong việc ngăn chặn tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới đối với thanh thiếu niên.
