Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Phạm Thị Hải Chuyền trả lời chất vấn. Ảnh:VGP/Thành Chung
Trong đó, việc quản lý, xử lý lao động (LĐ) nước ngoài không phép được các đại biểu đặc biệt quan tâm, đặt câu hỏi không chỉ với Bộ LĐTB&XH, mà cả với Bộ Công an, cơ quan được giao trách nhiệm phối hợp trả lời.
ĐB Bùi Sĩ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của QH đặt câu hỏi, hiện có hơn 77.000 LĐ nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam nhưng rất nhiều địa phương không quản lý được số lượng này. Vậy Bộ LĐTB&XH có giải pháp như thế nào để quản lý tốt LĐ nước ngoài? Đặc biệt, hiện nay, nhiều doanh nghiệp (DN) bỏ trốn do sản xuất, kinh tế khó khăn. Những chủ DN người nước ngoài bỏ trốn đã gây tổn hại quyền lợi của người LĐ. Như vậy, có cơ chế, giải pháp gì để đảm bảo quyền lợi cho người LĐ trong những trường hợp chủ người nước ngoài bỏ trốn? Đây cũng là vấn đề được nhiều ĐBQH thuộc các tỉnh thành khác quan tâm. ĐB Nguyễn Bá Thuyền bức xúc hiện nay rất đông LĐ phổ thông nước ngoài làm việc tại VN (đặc biệt là tại các dự án bô-xít Tây Nguyên) trong khi đó người LĐ VN lại thiếu việc làm.
Theo Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền, về quyền lợi của người LĐ khi DN bỏ trốn, hiện chưa có quy định nào về việc xử lý các chủ DN nước ngoài bỏ trốn nhằm bảo đảm quyền lợi cho người LĐ. Sắp tới, Bộ sẽ nghiên cứu về vấn đề này. Bộ trưởng cũng khẳng định, những LĐ không phép rơi nhiều vào lao động phổ thông, làm việc tại Việt Nam dưới 3 tháng, theo quy định không phải cấp phép, nên việc quản lý rất khó khăn.
Mặc dù Bộ có quy định người sử dụng lao động phải đăng ký LĐ trước 7 ngày. Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền thừa nhận hầu như hiện nay việc thực hiện chưa nghiêm túc. Bộ sẽ nghiên cứu để điều chỉnh lại quy định.
Về LĐ phổ thông người nước ngoài tại các dự án Trung Quốc trúng thầu rất đông, Bộ trưởng cho rằng do quy định nếu không tuyển được LĐ địa phương, người sử dụng LĐ có quyền tuyển LĐ phổ thông của mình. Trong khi đó, “các dự án Trung Quốc trúng thầu, thời gian họ thông báo tuyển dụng ở địa phương rất ngắn và chúng ta chưa chuẩn bị được lực lượng thì họ đã tuyển LĐ phổ thông”, Bộ trưởng cho biết. Trong Bộ luật LĐ (có hiệu lực vào tháng 5/2013) sẽ có phần chuyên về LĐ nước ngoài. Trong đó, các vấn đề gút mắc về quản lý, xử lý LĐ nước ngoài hiện nay sẽ được nghiên cứu, điều chỉnh thêm cho phù hợp.
Thứ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng cung cấp thêm số liệu thống kê có 39,9% LĐ nước ngoài tại Việt Nam chưa được cấp phép. Phần lớn đối tượng LĐ không phép này vào làm việc tại Việt Nam theo con con đường du lịch. Thế nên việc quản lý, xử lý vi phạm với những số LĐ này rất khó khăn, đặc biệt là đối với một số nước châu Phi không có sứ quán, đại diện ngoại giao tại Việt Nam.
Về công tác quản lý lao động nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết: Bộ Công an đã quản lý được cư trú, việc làm của người nước ngoài ngay tại cơ sở. Theo Thứ trưởng Bộ Công an, về việc xử lý LĐ nước ngoài không phép hiện chỉ có biện pháp là mời họ xuất cảnh nếu họ không xuất cảnh thì ta phải trục xuất. “Trách nhiệm chính là phải về các bộ chủ quản quản lý chính LĐ của mình. Bộ Công an chỉ có trách nhiệm quản lý chung cộng đồng người nước ngoài và đấu tranh phòng chống tội phạm”, ông Lâm nói.
