Văn hóa xếp hàng - bài học vỡ lòng chưa ăn sâu

Văn hóa xếp hàng đã từng được dạy khá bài bản nhưng tại sao đến nay dường như đã trở về số không? Có lẽ đây là câu hỏi thú vị đối với các nhà nghiên cứu văn hóa và là chủ đề tranh luận hấp dẫn cho tất cả chúng ta. Có phải vì mất niềm tin về sự công bằng nên ai cũng phải lao lên giành giật?

"Có thể nói phong thái lịch sự nhường nhịn của người Hà Nội đang đến hồi xuống cấp không? Đây là câu hỏi còn bỏ ngỏ. Vì hành vi chen lấn khi xếp hàng cho đến giờ này vẫn chỉ là do những người đang xếp hàng thứ tự phản đối mà thôi." - Nhà văn Đỗ Phấn

Xây dựng văn hóa xếp hàng để xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh

"Người Việt không có thói quen xếp hàng, chỉ thích chen lấn, xô đẩy. Trong đó có rất nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, xã hội ta đi lên từ một xã hội nông nghiệp, ai cũng muốn tranh hơn về lợi ích. Thứ hai, do yếu tố lịch sử của thời kỳ chiến tranh để lại. Trong chiến tranh, nếu ai không nhanh sẽ gặp rủi ro. Vì các thói quen đó nên trong xã hội hiện tại vẫn còn nhiều người muốn nhanh nên đã tranh giành để đạt được mục đích của mình.

Để sửa thói quen xấu này không dễ và phải có thời gian. Theo tôi, một trong những giải pháp để xây dựng văn hóa xếp hàng, đồng thời từng bước loại bỏ thói quen xấu trên, là cần đẩy mạnh công tác giáo dục. Mỗi công dân từ khi là học sinh, nếu được dạy cách xếp hàng trật tự, không chen lấn thì khi lớn lên thói quen ấy sẽ được duy trì.

Phải khẳng định rằng, xếp hàng không có gì là xấu và thời bao cấp chúng ta đã làm rất tốt. Vì vậy, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới, việc xây dựng văn hóa xếp hàng, tạo thói quen tốt là việc cần làm thường xuyên nhằm xây dựng hình ảnh người Hà Nội văn minh, thanh lịch trong mắt bạn bè quốc tế." - PGS.TS Trịnh Hòa Bình - nguyên Giám đốc Trung tâm điều tra xã hội học - Viện Xã hội học Việt Nam

Giáo dục học sinh hiểu về xếp hàng theo từng chuyên đề

"Cảnh tượng chen ngang vào dòng người đang xếp hàng mà tôi hay nhìn thấy nhất đó là khi vào một số bệnh viện, siêu thị. Trước đây, các bệnh viện áp dụng hình thức xếp sổ khám, chữa bệnh, hay nay cho người dân xếp theo hàng để vào lấy số khám, chữa bệnh thì tình trạng một bộ phận người dân cố tình chen ngang để được khám trước, khiến những người đang xếp hàng rất bất bình. Không ít người đã lên tiếng phê phán hiện tượng này nhằm bảo đảm sự công bằng, người mắc lỗi cũng xấu hổ và thực hiện xếp hàng theo tuần tự, nhưng cảnh chen lấn vẫn tái diễn.

Qua theo dõi tôi thấy, còn rất nhiều vụ việc liên quan đến văn hóa xếp hàng của người Việt bị lên án như vụ hàng nghìn người dân chen lấn, xô đẩy nhau rồi trèo rào vào Công viên nước Hồ Tây tắm miễn phí cách đây mấy năm; hay như xô đẩy nhau, leo qua rào khi mua vé xem đá bóng tại sân vận động Mỹ Đình...

Theo tôi, để xây dựng văn hóa xếp hàng, các nhà trường nên lồng ghép nội dung này vào bài giảng để giáo dục trẻ em từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, hoặc xây dựng chuyên đề giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho học sinh." - Cô giáo Vũ Thị Tuyết Nga - trường THCS - THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) (Hoàng Nguyên ghi)