Mới đây VCCI đã có ý kiến phản hồi với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế bảo vệ môi trường của Bộ Tài chính, trong đó có nội dung đề xuất tăng khung thuế này đối với xăng dầu. Theo VCCI điều này sẽ có tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế Việt Nam.
Trước lý do được Bộ Tài chính đưa ra để giải thích cho việc tăng thuế đối với xăng dầu nhằm bù vào khoản hụt thu từ các hiệp định thương mại, VCCI cho rằng, chính sách này khiến các doanh nghiệp Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ nước ngoài. Bởi theo các hiệp định thương mại, việc cắt giảm các khoản thuế quan có thể mang lại lợi thế cho các doanh nghiệp trong nước nhưng cũng mang lại lợi thế tương tự cho các doanh nghiệp ở quốc gia khác.
Từ đó, VCCI nhận thấy việc tăng thuế đối với xăng dầu cần được đánh giá tác động một cách bài bản và khách quan đối với toàn bộ nền kinh tế và phúc lợi xã hội của đất nước. Do đây mới chỉ nâng khung thuế chứ chưa trực tiếp tăng mức thuế, nên cần có đánh giá dựa trên ba giả thuyết về mức thuế suất: Mức sàn, mức trần và mức trung bình.
Việc cắt giảm thuế nhập khẩu đối với xăng dầu theo các cam kết quốc tế có thể làm giảm nguồn thu ngân sách nhưng không nên bù bằng cách tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, VCCI nêu ra quan điểm của mình.
Cũng theo cơ quan này, kết cấu thu ngân sách của Việt Nam đang phụ thuộc quá nhiều vào các nguồn thu không bền vững như thu từ khai thác tài nguyên, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng, tiền bán đất. Trong khi đó, các nguồn thu bền vững hơn như thuế thu nhập, thuế tài sản lại đóng góp không đáng kể. Vì vậy, đứng trước các hiệp định thương mại tự do, Việt Nam cần chuyển hướng sang các khoản thu mang tính bền vững hơn.
Trong năm 2016, mức đóng góp của thuế bảo vệ môi trường vào ngân sách là 4,1%, với 99% trong số đó đến từ xăng dầu, nếu cộng cả các khoản thuế khác, ngành xăng dầu đóng góp tới 9,8% tổng thu ngân sách. Vì vậy, trong trường hợp mức thuế mới kịch khung được áp dụng và loại bỏ thuế nhập khẩu theo lộ trình thì mức đóng góp trên lên đến khoảng 15% tổng thu ngân sách. Đây là tỉ lệ rất lớn và không có lợi cho kết cấu ngân sách quốc gia.
Vì vậy về dài hạn, việc nới khung thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu nhằm bảo đảm thu ngân sách sẽ là giải pháp lợi bất cập hại, VCCI nhận định.
Trước đó, Bộ Tài chính đề xuất tăng khung thuế bảo vệ môi trường đối với một số mặt hàng xăng, dầu. Cụ thể, đối với xăng (trừ xăng etanol), mức thuế dự kiến sẽ tăng từ 1.000-4.000 đồng/lít lên 3.000-8.000 đồng/lít. Riêng xăng E5 và E10 cũng được đề xuất áp mức 2.500-7.200 đồng/lít. Đối với dầu diesel, mức thuế dự kiến áp dụng là 3.000-6.000 đồng/lít thay vì 500-2.000 đồng như hiện hành. Dầu mazut từ 900-4.000 đồng/kg.
