“Vị ngọt” kinh tế số

Lựa chọn tất yếu

Nhận thức tầm quan trọng của kinh tế số đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia CMCN 4.0. Nghị quyết đề ra 08 chủ trương, chính sách để chủ động tham gia CMCN 4.0 và đặt ra nhiều mục tiêu cho giai đoạn 2025 - 2045, trong đó có đưa ra mục tiêu cụ thể là đến năm 2025, kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP và đến năm 2030, kinh tế số chiếm trên 30% GDP.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng khẳng định: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng và hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững đất nước; hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chú trọng đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, xã hội số”.

Chia sẻ về mô hình chuyển đổi số được coi là thành công tại DN của mình, Phó Tổng Giám đốc Công ty bóng đèn, phích nước Rạng Đông Nguyễn Đoàn kết cho biết: Ở Rạng Đông, lãnh đạo công ty luôn xác định trong thế giới biến động hiện nay, chỉ có một con đường duy nhất để tiếp tục tiến lên phía trước, tiến một cách bền vững và đột phá, đó là nhanh chóng thực hiện chuyển đổi số. Để dựa trên sức mạnh của công nghệ số, sức mạnh của thời đại, Rạng Đông đã chuyển đổi từ một DN sản xuất truyền thống tiền Internet trở thành công ty công nghệ cao, công ty công nghệ số.

Gần 4 năm tiến hành chuyển đổi số với hành trình tái cấu trúc chiến lược sản phẩm và chuyển đổi mô hình kinh doanh, Rạng Đông đã bổ sung những nội dung ý nghĩa mới vào một thương hiệu quốc dân. Đó là một Rạng Đông hợp thời đại, tiên phong dẫn dắt, đi đầu trong ngành chiếu sáng ở Việt Nam và tham vọng trở thành thương hiệu được ghi nhớ trong khu vực, bước ra thị trường quốc tế; một Rạng Đông gắn liền với thông minh – Smart.

Từ điển hình của Rạng Đông, nhìn rộng ra cộng đồng DN, TS Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam nhấn mạnh, kinh tế số là một yêu cầu khách quan, bắt buộc phải áp dụng công nghệ số vào trong tất cả các hoạt động. Trong thời gian qua, DN nào áp dụng chuyển đổi số sớm và lựa chọn phương thức phù hợp thì DN đó gặt hái được thành công. Thông qua các nhà phân phối lớn trên nền tảng thương mại điện tử, doanh số và doanh thu của các DN đã đạt sự tăng trưởng đáng kể.

Trên thực tế, chuyển đổi số đang diễn ra rất nhanh trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề của nền kinh tế như: thương mại, ngân hàng tài chính, du lịch, y tế giáo dục đến giải trí… góp phần thúc đẩy kinh tế số phát triển mạnh mẽ. Kinh tế số đã và đang đóng vai trò quan trọng, thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, bao trùm với mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Theo Báo cáo nền kinh tế số 2022 do Google và Temasek thực hiện, với tốc độ tăng trưởng đạt hai con số trong giai đoạn 2019 - 2022, kinh tế số tại Việt Nam đã có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, là một trong ba quốc gia phát triển kinh tế số hàng đầu khu vực.

Động lực tăng trưởng kinh tế

Dựa trên công nghệ và nền tảng số, nền kinh tế số thực sự đã mang lại vị ngọt cho DN, cũng như nền kinh tế nói chung. Kinh tế số đang được xem là một trong những động lực quan trọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Thực tế, qua hơn 3 năm nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19 chính là cơ hội cho kinh tế số phát triển và tạo nên những đột phá mang tính cộng đồng, tăng khả năng kết nối thông qua các giao dịch điện tử, ứng dụng thông minh. Các hình thức giao dịch trực tuyến thông qua các trang điện tử xuất hiện cùng với các ứng dụng tiện ích có khả năng kết nối cao vào tất cả các lĩnh vực của kinh tế, văn hóa, đời sống như: kê khai thuế, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn qua ngân hàng, mua bán hàng online, giao hàng và thực phẩm tận nhà…

Kinh tế số mang đến những trải nghiệm tiện ích cho người dân, khi thực hiện các giao dịch diễn ra nhanh hơn, ít tốn kém hơn, nhất là các giao dịch có liên quan đến thủ tục hành chính, giảm tối đa các khoản chi phí phát sinh. Đáng chú ý, công nghệ số đã đặt người sử dụng công nghệ, thiết bị thông minh trở thành trung tâm, đưa người tiêu dùng trở thành người có quyền khi tham gia đánh giá sản phẩm và đề xuất ý kiến trên các trang bán hàng.

Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế Trịnh Minh Anh nêu quan điểm, cùng với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, kinh tế số của Việt Nam đang trên đà phát triển, tạo ra những mô hình kinh doanh phi truyền thống, từ việc đăng ký kinh doanh, sử dụng hóa đơn điện tử cho đến bán lẻ trực tuyến, bất động sản hay ngân hàng. Ngay trong các FTA thế hệ mới mà Việt Nam ký kết trong những năm gần đây cũng có chương riêng về thương mại điện tử.

Trong Hiệp định CPTPP, Việt Nam cam kết không đánh thuế xuất nhập khẩu đối với việc truyền dẫn điện tử; không phân biệt đối xử giữa các sản phẩm kỹ thuật số tương tự nhau và cam kết thừa nhận giá trị pháp lý của chữ ký số và tôn trọng quyền tự do thỏa thuận phương thức chữ ký số… tạo điều kiện cho DN làm ăn thuận lợi hơn.

Nắm bắt cơ hội phát triển từ kinh tế số, ngày càng có nhiều công ty khởi nghiệp được thành lập và đạt kết quả kinh doanh ấn tượng trên các lĩnh vực như thương mại điện tử, thanh toán trung gian trên nền tảng công nghệ QR Code hay ví điện tử, các giải pháp ngân hàng điện tử.

Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Hoàng Quang Phòng cho biết, dự báo trong những năm tới, kinh tế số tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt khi Việt Nam được đánh giá hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi. Đó là sự đồng thuận, hỗ trợ của Chính phủ, cộng đồng DN; cơ sở hạ tầng công nghệ viễn thông ngày càng hoàn thiện; dân số trẻ và tỷ lệ dân số sử dụng điện thoại thông minh, internet và mạng xã hội rất cao…
Với tốc độ tăng trưởng cao, năm 2022 kinh tế số đã đóng góp 14,26% GDP. Việt Nam đang hướng đến mục tiêu kinh tế số đóng góp 20% GDP vào năm 2025 và 30% GDP vào năm 2030 như mục tiêu đã đề ra tại Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 52 - NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia CMCN lần thứ tư.