Vi phạm về ATTP: Mức phạt chưa đủ tính răn đe

Tuy nhiên, một thực tế cho thấy việc xử lý các vụ việc này mới chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính, còn chuyển xử lý hình sự rất ít nên chưa đảm bảo tính răn đe.

Chủ yếu mới phạt hành chính

Theo thống kê, năm 2015, lực lượng Cảnh sát môi trường (CSMT) đã phát hiện, đấu tranh triệt phá được 3.365 vụ liên quan đến VSATTP, xử phạt hành chính hơn 2.400 vụ, thu nộp ngân sách gần 17 tỷ đồng. Chỉ riêng 2 tháng cuối năm, CSMT đã phát hiện 428 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 341 vụ với số tiền 2,5 tỷ đồng; đáng chú ý có 3 vụ chuyển cơ quan điều tra khởi tố với 4 đối tượng liên quan.

Lực lượng chức năng kiểm tra hàng hóa.

Riêng trên địa bàn Hà Nội, đại diện Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) cho biết, tháng 12/2015, các đội nghiệp vụ PC49 phối hợp với các lực lượng chức năng của TP đã khám phá 876 vụ việc với 906 đối tượng liên quan. Đáng chú ý, trong số này có 436 vụ việc vi phạm trong lĩnh vực VSATTP. Điển hình là những vụ phát hiện, bắt quả tang các đối tượng chế biến, vận chuyển, kinh doanh thực phẩm bẩn, chủ yếu là thịt gia súc, gia cầm, hàng đông lạnh hết date…

Trả lời phỏng vấn báo chí, Đại tá Trần Trọng Bình - Phó Cục trưởng Cục CSMT (Bộ Công an) cho biết: Thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc chủ yếu đến từ 2 nguồn chính là nhập khẩu trái phép từ nước ngoài và sản xuất chế biến trong nước nhưng không đảm bảo về VSATTP. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trong lĩnh vực chăn nuôi và trồng trọt có nhiều chất cấm được một số đối tượng pha trộn vào thức ăn gia súc, gia cầm; sử dụng các chất cấm để bảo quản nông sản; các phụ gia không được phép đưa vào thực phẩm; tái chế các thực phẩm đã quá hạn sử dụng, bị hư hỏng, ôi thiu; nhiều loại rau, củ quả gắn mác rau sạch, rau an toàn, nhưng khi kiểm tra, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đều vượt ngưỡng cho phép. Việc sử dụng các loại thực phẩm có phụ gia hóa chất cấm gây tác hại trực tiếp và lâu dài đến sức khỏe, tính mạng của con người; ảnh hưởng đến phát triển nòi giống; tác động tiêu cực đến chính sách về an sinh xã hội; đầu tư phát triển kinh tế…

Sẽ xử lý hình sự...

Luật sư Bùi Quang Thu – Đoàn Luật sư TP Hà Nội phân tích, chính do chưa có chế tài xử lý hình sự loại hình vi phạm nói trên nên các đối tượng vi phạm vẫn lộng hành. Cụ thể, theo quy định tại Điều 244 Bộ luật Hình sự hiện hành quy định về tội “Vi phạm các quy định về VSATTP”, trong đó quy định yếu tố cấu thành của loại tội phạm này là phải gây ra hậu quả nghiêm trọng. Đó là: Người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không đảm bảo VSATTP, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Điều này rất khó xử lý vì các vụ bắt giữ thực phẩm bẩn thời gian qua khó có thể xác định được việc gây thiệt hại cho tính mạng và thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Đây là một hạn chế của chính sách pháp luật khiến cơ quan chức năng khó xử lý các đối tượng vi phạm.

Luật sư Thu cho biết, tại Điều 317 Bộ luật Hình sự (sửa đổi bổ sung năm 2015) và có hiệu lực trong năm 2016 được điều chỉnh và quy định hành vi sử dụng chất cấm trong sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản thực phẩm hoặc bán, cung cấp thực phẩm bẩn mà biết rõ là thực phẩm có sử dụng chất cấm… sẽ bị phạt tù từ một năm đến 5 năm và nếu vi phạm thuộc khoản 4 của điều này sẽ bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. Đây là một quy định mới khi được thực thi sẽ tạo tính răn đe và chắc chắn hạn chế các đối tượng vi phạm.