70 năm giải phóng Thủ đô

Vì sao tự chủ đại học khó thực hiện?

Chi Lê
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Sáng 21/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức diễn đàn khoa học với chủ đề: “Tự chủ trong giáo dục đại học - những vấn đề đặt ra”.

Diễn đàn đã thảo luận về những tồn tại trong thực hiện tự chủ đại học hiện nay. Đặc biệt, các nguyên do khiến tự chủ đại học khó thực hiện được các chuyên gia thảo luận kỹ càng.
Toàn cảnh buổi hội thảo.
Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Phú - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội khoa học Tâm lý - Giáo dục Việt Nam, tại Việt Nam, những vấn đề tự chủ đại học đã được đề cập đến từ những năm đầu của thế kỷ XXI nhưng không đi đến kết quả. Sau 5 năm nước ta thực hiện tự chủ đại học, đến nay mới chỉ có 14/500 đại học trên toàn quốc tự nguyện tham gia. Như vậy, tự chủ đại học tại nước ta vẫn chậm xác lập.
Lý giải về điều này, GS Nguyễn Ngọc Phú chỉ rõ: “Ngay từ khi có luật, nhiều vấn đề liên quan đến sự ăn khớp, nhất quán mối liên hệ giữa Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (GDĐH) và nhiều văn bản pháp lý khác đã được đặt ra. Riêng với Luật GDĐH, cho đến nay đã gần 5 năm luật chính thức thi hành, nhưng Luật có nhiều điểm chưa phù hợp, không theo kịp với tình hình. Bên cạnh đó, có luật rồi nhưng nhiều trường đại học vẫn không chịu thực hiện theo. Vấn đề tự chủ là vấn đề lớn trong luật nhưng chưa được thể hiện đầy đủ, còn “rối như mạng nhện” cần phải sửa đổi. Nhiều diễn giả cũng đã phát biểu, sau hơn ba mươi năm đổi mới nhưng các lĩnh vực văn xã nói chung và giáo dục nói riêng vẫn còn mang đậm nét của cơ chế quan liêu bao cấp trong quản lý”.
Đồng tình với ý kiến của GS Nguyễn Ngọc Phú, TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến - nguyên Trợ lý Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, thực tiễn triển khai cũng đã cho thấy một số bất cập của Luật GDĐH trong việc xây dựng hành lang pháp lý có hiệu lực và hiệu quả để tự chủ đại học thực sự đi vào cuộc sống. Trước hết, nhận thức liên quan đến cách hiểu về tự chủ đại học cùng các điều kiện cần thiết để tự chủ đại học thực sự phát huy tác dụng có sự phân kỳ.
Tiếp đó, chúng ta thiếu nhất quán về thể chế liên quan đến các quy định về vai trò của hội đồng trường và về các điều kiện để cơ sở GDĐH được giao quyền tự chủ. Một nguyên nhân đáng quan tâm nữa là sự phân mảng trong quản lý cùng sự thao túng của các lợi ích ngành, lợi ích nhóm, khiến cho sự phân định giữa quản lý nhà nước về GDDH và quản trị cơ sở GDĐH rất khó thực hiện. Và cuối cùng, cho đến nay, vẫn chưa hình thành trong GDĐH nước ta một cơ chế tổ chức thực hiện hữu hiệu trong tự chủ đại học.