Ngày 28/1 vừa qua, do đứt cáp tại vị trí cách trạm cập bờ Singapore của tuyến cáp khoảng 130km dẫn tới sự cố trên tuyến cáp biển Liên Á (IA) gây mất toàn bộ dung lượng kết nối quốc tế từ Việt Nam đi Singapore của tuyến cáp IA.
Trước đó, 3 tuyến cáp quang quốc tế AAD, APG, AAE-1 cũng liên tục gặp sự cố. Tuy nhiên, những sự cố liên tiếp này nghiêm trọng đến mức, lần đầu tiên các doanh nghiệp viễn thông tại Việt Nam phải cùng hợp lực để ứng cứu.
Các nhà mạng ráo riết tìm giải pháp
Theo đại diện của VNPT và Viettel, sau khi sự cố xảy ra, nhà mạng đã làm việc với các đối tác mở thêm kênh kết nối trên đất liền theo đúng chỉ đạo của Bộ TT&TT; đồng thời, triển khai thêm các biện pháp tối ưu đảm bảo kết nối đi quốc tế cho khách hàng.
Đến thời điểm này, nhà mạng Viettel vẫn đảm bảo đủ dung lượng kết nối đi quốc tế cho dù 4 tuyến cáp quang biển đều gặp sự cố.
Đại diện MobiFone và FPT cũng đã áp dụng các biện pháp kỹ thuật đảm bảo dung lượng kết nối đi quốc tế. Hai doanh nghiệp này khẳng định, cùng với Bộ TT&TT và các doanh nghiệp viễn thông để xây dựng quy hoạch cáp quang biển cũng như đầu tư vào các quyến cáp quang biển do Việt Nam triển khai. MobiFone và FPT cũng đồng tình với phương án tăng cường thêm tuyến cáp quang trên đất liền để các doanh nghiệp làm dự phòng.
Trước đó, do nhu cầu sử dụng Internet tăng cao, đề phòng sự cố với các tuyến cáp, các nhà mạng đều tìm phương hướng dự phòng. VNPT đã cùng với các tập đoàn quốc tế đầu tư vào tuyến cáp biển SJC2 với tổng chiều dài cáp ngầm dưới biển là 10.500Km, kết nối các quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương gồm 10 điểm cập bờ, trong đó điểm cập bờ Việt Nam tại thành phố Quy Nhơn. Dung lượng thiết kế toàn hệ thống SJC2 là 126Tbps, riêng VNPT sở hữu dung lượng 9Tbps.
Tuyến cáp biển SJC2 sẽ cung cấp thêm một dung lượng lớn tốc độ cao kết nối từ Việt Nam đi quốc tế, san tải với các tuyến cáp biển hiện có, làm tăng độ an toàn mạng lưới, nâng cao chất lượng các dịch vụ viễn thông.
Nhà mạng Viettel đã đầu tư vào tuyến cáp ADC. Đây là tuyến cáp quang biển có chiều dài cáp ngầm 9.800km, dung lượng đạt trên 140Tbps, sử dụng công nghệ truyền dẫn hiện đại nhất hiện nay, giúp kết nối các quốc gia/vùng lãnh thổ trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương với tổng mức đầu tư ban đầu là 290 triệu USD.
Khi vận hành khai thác, tuyến cáp ADC sẽ bổ sung 18Tbps vào tổng dung lượng kết nối quốc tế của Viettel, góp phần cung cấp một lượng lớn dung lượng tốc độ cao kết nối từ Việt Nam đi quốc tế.
Hai tuyến cáp ADC, SJC2 là được kết nối vào Việt Nam tại Quy Nhơn, Bình Định. Điều này, vừa giúp tăng tính an toàn cho hệ thống các kết nối quốc tế của Việt Nam, không tập trung hết tại một địa điểm cập bờ.
Dự kiến, cả 2 tuyến cáp này đều sẽ đi vào hoạt động trong năm nay. Như vậy, ngay trong năm 2023, số tuyến cáp biển các doanh nghiệp Việt Nam khai thác, sử dụng sẽ được nâng lên 7 tuyến.
Đánh giá về 2 tuyến cáp biển mới này, ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch kiêm Thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) nhận định, 2 tuyến cáp biển SJC2 và ADC đều được áp dụng những công nghệ mới nhất, do đó dung lượng và giá thành đều có khả năng tốt hơn các tuyến cáp biển hiện tại. Chắc chắn rằng, khi các tuyến cáp quang biển mới đưa vào hoạt động, sự phụ thuộc của Việt Nam vào các tuyến cáp biển hiện nay sẽ giảm đi; cùng với đó, độ an toàn, ổn định chất lượng dịch vụ cũng sẽ tăng lên.
Vẫn cần thêm nhiều tuyến cáp
Nói về phương án dự phòng cho internet Việt Nam, Phó Chủ tịch VIA Vũ Thế Bình cho rằng, 4 tuyến cáp quang trên biển cùng gặp sự cố ở thời điểm hiện tại là hy hữu, nhà mạng cũng không lường trước được. Tuy nhiên, với tình trạng sự cố các tuyến cáp quang biển ngày càng nhiều và càng dày, nhu cầu bổ sung các tuyến cáp mới càng trở nên cấp bách.
"Trong vòng 5 năm tới Việt Nam cần ít nhất từ 2 tới 3 tuyến cáp quang biển mới để đáo ứng nhu cầu trong nước. Thậm chí, nếu muốn vươn tầm lên thành một trạm trung chuyển internet (hub) của khu vực như HongKong, Singapore thì còn cần nhiều tuyến hơn", ông Vũ Thế Bình nói.
Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) Nguyễn Hồng Thắng cho biết, Việt Nam có hơn 72 triệu người sử dụng Internet nhưng số lượng cáo quang biển và số trạm cập bờ cáp quang biển quá ít (5 tuyến đang hoạt động, 2 tuyến sắp đi vào hoạt động). Trong khi đó, Malaysia có 25,3 triệu người dùng Internet và có hơn 30 tuyến cáp biển, Thái Lan có 36,5 triệu người dùng và có 13 tuyến cáp quang biển và Singapore là trung tâm kết nối của khu vực. Sự cố xảy ra với các tuyến cáp quang biển của Việt Nam khiến các donh nghiệp bị ảnh hưởng 30-40% lưu lượng quốc tế và phải mở rộng ra các tuyến đất liền khác.
Các nhà mạng cho rằng, sự cố cáp quang biển xảy ra là việc bất khả kháng, nhưng Việt Nam cần xây dựng nhiều tuyến cáp biển mới có thể đảm bảo chất lượng dịch vụ Internet cung cấp cho khách hàng ngoài ra, tuyến cáp quang biển có ý nghĩa cực kỳ quan trọng liên quan đến an ninh quốc phòng.
Ngoài ra, ở khía cạnh Internet Việt Nam nói chung, bên cạnh việc cần có thêm các tuyến cáp biển, cũng cần đa dạng các kênh cáp đất liền, đặc biệt qua phía Tây, Tây Nam. Điều này không chỉ là để đáp ứng nhu cầu của người dùng Internet, mà còn đáp ứng mức độ an toàn về đảm bảo thông tin liên lạc của Việt Nam với thế giới.
Như vậy, trong bối cảnh hiện nay với sự phát triển mạng Internet toàn cầu, dự kiến đến năm 2025, tổng số tuyến cáp quang biển mà các doanh nghiệp Việt Nam sử dụng sẽ khoảng 10 tuyến. Vì thế trong thời gian tới nước ta cần đẩy mạnh hơn nữa công tác khai thác các tuyến cáp biển cũng như các kênh cáp đất liền để sớm đưa vào sử dụng.
