Việt Nam lo vướng “bẫy thu nhập trung bình”

Tại Hội thảo, GS TS Vương Đình Huệ khẳng định: “Bẫy thu nhập trung bình” là một tình trạng trong phát triển kinh tế, khi mà một quốc gia đã đạt đến một mức thu nhập bình quân nhất định (do những lợi thế sẵn có) sẽ giậm chân tại mức thu nhập đó. Bẫy thu nhập trung bình xảy ra khi một quốc gia phát triển chững lại hay thậm chí là trì trệ sau khi đã đạt được mức thu nhập trung bình”. Vấn đề này thường nảy sinh với các nền kinh tế đang phát triển khi mức lương tăng lên trong khi tính cạnh tranh về giá cả hàng hóa giảm xuống, khó có thể cạnh tranh với các nền kinh tế đã phát triển về công nghệ hiện đại, hay với các nền kinh tế có mức lương thấp hơn trong việc sản xuất hàng hoá giá rẻ.

Ảnh minh họa.

Từ 1950 - 2010, trong số 124 nền kinh tế trên thế giới được đánh giá bởi World Bank (WB), có 52 nền kinh tế ở mức thu nhập trung bình thì đã có 35 nền kinh tế rơi vào bẫy thu nhập trung bình, trong đó có 30 nền kinh tế rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” thấp. Và chỉ có 13 trong số 52 nền kinh tế vượt qua được “bẫy thu nhập trung bình” trở thành nước có thu nhập cao.

Các đại biểu cho rằng, Việt Nam đã có nhiều kinh nghiệm quý báu về đưa đất nước ta thoát khỏi khủng hoảng kinh tế-xã hội vào những năm 1980 để bước vào thời kỳ bắt đầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vào những năm 1990. Kinh tế Việt Nam đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào nhóm nước đang phát triển có mức thu nhập trung bình (thấp) từ năm 2010 với mức thu nhập trung bình đầu người là 1.068 USD, năm 2013 là 1.960 USD. Tốc độ tăng trưởng khá cao (giai đoạn 1986-1990, GDP tăng bình quân 4,4%/năm; giai đoạn 1991-2000, GDP tăng 7,6%/năm, giai đoạn 2001-2010 là 7,3%/năm; năm 2011-2013 trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới vẫn đạt 5,6%/năm).

Để phát triển nhanh và bền vững, tránh “bẫy thu nhập trung bình” và tiếp tục phát triển trở thành quốc gia có thu nhập cao trong tương lai, Việt Nam phải quan tâm cải thiện năng suất lao động và năng suất tổng hợp; chất lượng tăng trưởng; chuyển dịch cơ cấu kinh tế; các chỉ số xếp hạng toàn cầu của quốc gia…