Trao đổi với phóng viên trong buổi gặp gỡ cuối năm ngày 15/1, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhận định, năm 2018, tình hình trên Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp.
Đây là kết quả của sự thay đổi nguyên trạng Biển Đông, vấn đề mở rộng, quân sự hóa các đảo đá ở khu vực, khiến các nước hết sức lo ngại về việc Biển Đông trong tương lai sẽ trở thành khu vực dễ xảy ra xung đột, từ đó ảnh hưởng môi trường hòa bình ổn định trong khu vực cũng như Châu Á – Thái Bình Dương.
| Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ với báo chí sáng ngày 15/1. |
"Bất cứ vấn đề gì xảy ra ở Biển Đông cũng tác động tới môi trường hòa bình an ninh, tự do hàng hải, thương mại hàng hải, giao lưu trên khu vực", Phó Thủ tướng cho biết.
Quan điểm của Việt Nam là: Biển Đông là mối quan tâm chung, không được tiến hành các hoạt động có thể dẫn đến sự cố, gây xung đột trong khu vực.
Lập trường của Việt Nam là tôn trọng luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982. Đó là quyền của các nước có vùng đặc quyền kinh tế và bờ biển, không xâm phạm các vùng đặc quyền kinh tế. "Chúng ta vẫn tiếp tục thúc đẩy và hoan nghênh các các sáng kiến góp phần duy trì hòa bình trên Biển Đông", ông Phạm Bình Minh nói.
Tiến trình COC năm 2019?
Chia sẻ về thông tin xung quanh tiến trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc thời gian qua, Phó Thủ tướng cho biết các thương lượng vẫn còn diễn ra nội bộ.
Điểm lại tiến trình này, giữa hai bên đã thiết lập Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) từ 2002 đến nay, trong đó bao gồm điều khoản phải tiến tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
Do đó, việc ASEAN và Trung Quốc thương lượng xây dựng COC không phải điều nằm ngoài tiến trình DOC nhưng diễn ra chậm hơn mong muốn của các bên.
Khi kiểm điểm 10 năm thực hiện DOC vào năm 2012, các nước cũng mong muốn sớm kí kết COC. Tuy nhiên cho đến nay giai đoạn năm 2017, 2018 gần đây mới bắt đầu thương lượng được các thành tố COC. "Cho đến nay, các thương lượng này diễn ra nội bộ trong ASEAN và Trung Quốc, chưa có văn bản nào công bố ra bên ngoài và các dự đoán chỉ là phán đoán", ông Phạm Bình Minh nói.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, COC sẽ phải đảm bảo các nguyên tắc: Thực hiện hiệu quả, ràng buộc về pháp lý và thực thi được. Đối với DOC cho đến nay có nhiều điều khoản chưa thực hiện được, dù hàng năm vẫn kiểm điểm đánh giá việc thực hiện DOC, trong đó có vấn đề thay đổi các hiện trạng tại Biển Đông. Và COC phải đảm bảo các yếu tố có tính chất pháp lý ràng buộc.
