Sáng 10/11, đại diện Viện kiểm sát (VKS) Nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã đưa ra quan điểm luận tội đối với 12 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Gang thép Thái Nguyên.
Cần áp dụng hình phạt tù có thời hạn
Theo đại diện VKS, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn KH-CN và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD. Các bị cáo trong vụ án đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật, không đạt được hiệu quả của dự án mà còn gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn.
Cụ thể, sau hơn 11 tháng khởi công, MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn, ký được hợp đồng với nhà thầu phụ và chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu nhưng đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. MCC còn đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC.
Theo đại diện VKS, bị cáo Trần Trọng Mừng - nguyên Tổng Giám đốc TISCO và bị cáo Mai Văn Tinh - nguyên Chủ tịch HĐQT VNS đã chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C; tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 theo hình thức hợp đồng theo đơn giá tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện Hợp đồng trên, chấp thuận không có căn cứ VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01, trong khi VINAINCON không đủ năng lực.
Từ đó, VKS nhận thấy, bị cáo Mừng chịu trách nhiệm toàn diện về dự án. Bị cáo đã không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng và bị xác định là người có vai trò chính trong vụ án này.
Trên cơ sở phân tích, đánh giá vai trò của từng bị cáo, VKS nhận thấy hành vi sai phạm của bị cáo dẫn tới phát sinh nhiều chi tiết hư hỏng, hành vi của các bị cáo gây thiệt hại về tài sản Nhà nước, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của cơ quan, tổ chức. Đồng thời gián tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế, dẫn tới dự án không thể tiếp tuc thực hiện.
Tuy nhiên, xét thấy các bị cáo đều không vụ lợi trong vụ án này nhưng với tính chất và mức độ nguy hiểm đối với xã hội, VKS cho rằng cần áp dụng hình phạt tù có thời hạn. Vì vậy, việc Tòa cấp sơ thẩm đã áp dụng đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ, mức án phù hợp với hành vi phạm tội của từng bị cáo là hợp lý, thể hiện sự khoan hồng của pháp luật.
Đại diện VKS đã đề nghị HĐXX phúc thẩm sửa một phần bản án sơ thẩm, chấp nhận một phần đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Đậu Văn Hùng và Hoàng Ngọc Diệp vì đã khắc phục toàn bộ hậu quả. Các bị cáo còn lại bị VKS đề nghị giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Nguyên Tổng Giám đốc TISCO chưa khắc phục hậu quả
Trước đó, trong quá trình xét hỏi, bị cáo Trần Trọng Mừng thừa nhận việc truy tố là đúng nhưng đề nghị tòa phúc thẩm xem xét lại vai trò của bị cáo. Theo bị cáo Mừng, hành vi tách phần c hợp đồng EPC và ký phụ lục hợp đồng, điều chỉnh giá là sai. Việc dự án không hoàn thành tiến độ, bị cáo có phần trách nhiệm. Tuy nhiên bị cáo Mừng cho rằng những việc bị cáo làm đều báo cáo cơ quan có thẩm quyền là Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS), Bộ Công Thương và các cơ quan có thẩm quyền. Bị cáo thừa nhận chưa khắc phục hậu quả và kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin giảm bồi thường.
Được biết, hiện cơ quan điều tra đã phong tỏa số tiền 800 triệu đồng trong tài khoản bị cáo Mừng và kê biên 2 căn nhà ở Hà Nội và Hòa Bình. Bị cáo Mừng khai nhận, nhà đất trên là tài sản của 2 vợ chồng; bị cáo đồng ý khắc phục hậu quả trong phần tài sản thuộc phần sở hữu của bị cáo.
Tương tự, bị cáo Đặng Văn Tập - nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban quản lý dự án cho rằng, mức án 7 năm tù là nặng. Bị cáo xin giam hình phạt và được miễn bồi thường số tiền 70 tỷ đồng.
Các bị cáo Đồng Quang Dương - nguyên Phó Giám đốc dự án cũng xin giảm án, xin miễn bồi thường. Bị cáo Đỗ Xuân Hòa - nguyên kế toán trưởng TISCO xin giảm án và xin miễn bồi thường 40 tỷ đồng. Bị cáo cho rằng, trong vụ án này bị cáo có vai trò mờ nhạt, không tư lợi nên không có trách nhiệm phải bồi thường. Hiện bị cáo đã khắc phục 110 triệu đồng. Bị cáo Uông Sỹ Bính - nguyên Phó phòng kế toán TISCO nói: “Tòa buộc tôi bồi thường 30 tỷ đồng là quá lớn, gần bằng với lãnh đạo của bị cáo là chưa hợp lý. Bị cáo có lương thấp, vợ nghỉ việc do mất sức, hoàn cảnh khó khăn”. Bị cáo Bính xin được hưởng án treo.
Trong vụ án này, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã ra lệnh kê biên tài sản của các bị cáo. Trong đó, đối với bị cáo Trần Văn Khâm - nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc TISCO bị kê biên 6 nhà, đất nằm rải rác tại Thái Nguyên và Hà Nội. Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng kê biên 5 tài sản là nhà, đất của bị cáo Đậu Văn Hùng - nguyên Tổng Giám đốc VNS ở TP Hồ Chí Minh. Kê biên 2 nhà đất của bị cáo Trần Trọng Mừng; 1 nhà đất của bị cáo Mai Văn Tinh - nguyên Chủ tịch HĐQT của VNS; 1 nhà đất của bị cáo Ngô Sỹ Hán - nguyên Phó Tổng Giám đốc TISCO). Cơ quan điều tra còn tiến hành phong tỏa, tạm dừng giao dịch một số tài khoản ngân hàng của các bị cáo.
Tại phiên toà phúc thầm, dù bị cáo Đậu Văn Hùng xin xét xử vắng mặt. Tuy nhiên, luật sư của bị cáo này đã trình bày nội dung kháng cáo và cho biết thân chủ của minh đã bồi thường 60 tỷ đồng. Bị cáo Hùng xin giảm án, giảm trách nhiệm hình phạt.
Luật sư của bị cáo Hùng cũng cho biết, hiện bị cáo tuổi đã cao sức khỏe yếu, mắc bệnh nan y, là người có công với cách mạng, đang điều trị ngoại trị, hiện bị cáo đã khắc phục hậu quả 60 tỷ đồng nên bị cáo xin HĐXX phúc thẩm cho mình được cải tạo ngoài xã hội.
