Cạnh tranh bằng chất lượng
Buổi đối thoại giữa cơ quan quản lý Nhà nước với các đơn vị bến xe, DN vận tải trên địa bàn TP Hà Nội nhằm tìm ra giải pháp vực dậy VTHKTCĐ đang ngày một suy yếu trước sức cạnh tranh của xe dù, xe khách trá hình. Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Phi Thường khẳng định: “Cơ quan quản lý Nhà nước sẽ xắn tay vào, sát cánh cùng DN để nâng cao chất lượng dịch vụ, giải quyết những bất cập, tồn tại. Tuy nhiên DN cũng phải tự thay đổi, làm mới mình, hấp dẫn hơn với hành khách”.
Theo thống kê của Sở GTVT Hà Nội, VTHKTCĐ của Thủ đô đã kết nối đến 41 tỉnh, thành với 897 tuyến, trên 3.300 phương tiện, 3.556 chuyến/ngày. Mạng lưới này phân bố chủ yếu tại 6 bến xe lớn gồm: Mỹ Đình, Giáp Bát, Gia Lâm, Nước Ngầm, Yên Nghĩa, Sơn Tây. Từ sau đại dịch Covid-19 đến nay, VTHKTCĐ mới chỉ khôi phục được khoảng 70 - 80% và vẫn đang đứng trước áp lực cạnh tranh rất lớn của nhiều loại hình vận tải khác, đặc biệt là xe khách trá hình, xe tiện chuyến, xe ghép.
Phó Giám đốc Công ty CP Bến xe Hà Nội Lý Trường Sơn cho rằng, một trong những nguyên chính khiến các bến vắng khách do quy hoạch luồng tuyến chưa phù hợp. Người dân phải di chuyển xa để đến bến có tuyến xe mong muốn, gia tăng chi phí đi lại. Trong khi đó xe trá hình, xe dù đưa đón tận nơi, thậm chí đứng ngay trước cửa bến xe đón khách, khiến xe khách tuyến cố định khó cạnh tranh được.
Tuy nhiên, Giám đốc Bến xe Nước Ngầm Nguyễn Văn Lập lại cho rằng, vấn đề quyết định là chất lượng dịch vụ của bến cũng như xe. Bến xe làm tốt cơ sở hạ tầng, sạch sẽ, an toàn, không có cò kéo tranh giành khách, dịch vụ chất lượng cao thì người dân sẽ tự tìm đến.
Lấy ví dụ ngay chính Bến xe Nước Ngầm, ông Nguyễn Văn Lập nói: “Chúng tôi tuyệt đối không để tranh giành khách giữa các nhà xe nên chính DN tiết kiệm được chi phí. Trước đây, mỗi chuyến 4 nhân viên phục vụ để còn tranh khách, thì nay chỉ cần một, đúng nghĩa phục vụ mà thôi, giúp DN tiết giảm chi phí”.
Ông Nguyễn Văn Lập chia sẻ: “Ví dụ như nhà xe Vân Anh tại bến chúng tôi, trước đây bỏ ra ngoài chạy dù, sau lại trở lại bến, sử dụng xe trung chuyển đưa đón khách và nay hoạt động rất ổn định, hiệu quả”.
Cùng quan điểm chú trọng vào chất lượng dịch vụ, Phó Giám đốc Futa Hà Sơn Lê Đình Dũng cho hay, hiện đơn vị đang khai thác một số tuyến từ Hà Nội đi Lào Cai, Sapa. DN này đã đầu tư xây dựng nhà chờ hiện đại, chất lượng cao tại cả ba bến xe: Giáp Bát, Mỹ Đình, Gia Lâm; bán vé qua nhiều kênh online; thanh toán không dùng tiền mặt, và sử dụng xe trung chuyển khách từ bến này sang bến khác… Kết quả là Futa Hà Sơn đã xây dựng được thương hiệu tốt, hành khách ưa chuộng.
Các bến xe phải coi DN vận tải như đối tác, bình đẳng, cùng hợp tác và phát triển. Không nên có quan điểm DN vận tải phải phụ thuộc bến. DN cũng phải coi hành khách đúng nghĩa là người sử dụng dịch vụ, trả phí tối thiểu mà được hưởng dịch vụ tối đa. Như vậy mới có thể cạnh tranh và phát triển.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Đỗ Văn Bằng
Trưởng phòng Quản lý Vận tải, Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Tuyển nhận định: “Việc phát sinh xe dù bến cóc, xe trá hình, trước tiên là do chất lượng dịch vụ của VTHKTCĐ chưa đáp ứng được mong muốn của người dân. Nâng cao chất lượng dịch vụ thì chắc chắn VTHKTCĐ sẽ đứng vững và có được thị phần ổn định”.
Cùng xắn tay vào
Sở GTVT Hà Nội đã ghi nhận một số vấn đề tồn tại bất cập trong công tác quản lý Nhà nước đối với VTHKTCĐ. Đại diện hãng xe Kumho Việt Thanh cho rằng cần rà soát lại quy hoạch luồng tuyến do Bộ GTVT công bố.
“Ví dụ như tuyến Hà Nội - Quảng Ninh, chúng tôi khai thác hiện phải đi theo Quốc lộ 18, mất 3,5 - 4 giờ mới tới nơi. Trong khi xe Limousine đi cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chỉ mất hơn 2 tiếng. Đó là nguyên nhân chính nhiều khách chuyển sang lựa chọn xe Limousine”.
Lãnh đạo Công ty TNHH liên doanh vận tải quốc tế Hải Vân chia sẻ: “Hiện theo quy định giữa các lốt xe xuất bến phải giãn cách thời gian khá dài. Nhiều khi hành khách phải chờ đợi quá lâu, hoặc xe dù, xe trá hình chen vào giữa hai lốt xe lấy mất khách, khiến xe VTHKTCĐ gặp khó. Cần phải sửa đổi quy định này, cho phép thu hẹp thời gian chờ giữa các lốt xe, thậm chí cho xuất bến cùng lúc nhiều xe trong những ngày cao điểm”.
Giám đốc Bến xe Nước Ngầm Nguyễn Văn Lập cho rằng, sử dụng xe trung chuyển là phương án hợp lý nhất để đưa hành khách đến với bến và các nhà xe mà vẫn giữ vững trật tự quy hoạch luồng tuyến vận tải Bộ GTVT đã công bố. Tuy nhiên, để tránh manh mún, dàn trải, có thể nghiên cứu cho chính các đơn vị quản lý bến xe xây dựng và vận hành đoàn xe trung chuyển phục vụ hành khách và DN vận tải.
Sở GTVT đã giao Phòng Quản lý vận tải phối hợp với các bến xe nghiên cứu tìm giải pháp, xây dựng ứng dụng vận tải khách liên tỉnh. Các bến phải chung tay, tổ chức hệ thống xe trung chuyển với nhận diện thương hiệu, lộ trình rõ ràng là: từ bến đến bến, từ bến đến các điểm trung tâm TP. Các điểm trung chuyển này cũng phải có trên ứng dụng để người dân dễ tiếp cận, sử dụng dịch vụ. Ngoài ra Phòng Quản lý vận tải vào từng bến khảo sát, loại bỏ các lốt ảo, tăng thêm lốt cho những tuyến cần thiết để đáp ứng nhu cầu của người dân và DN.
Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Phi Thường
Lắng nghe những giãi bày của DN VTHKTCĐ và quản lý bến xe tại buổi đối thoại, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Phi Thường khẳng định: “Sở sẽ rà soát, tổng hợp các vấn đề để tìm phương án giải quyết, hoặc trình lên TP, Bộ GTVT xem xét tháo gỡ”.
Ông Nguyễn Phi Thường cho rằng, trước mắt các DN cần tự nâng cao chất lượng dịch vụ thông qua một số cách làm thiết thực, hữu hiệu. Ví dụ như ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, điều hành kinh doanh; phát triển các kênh đặt vé, chăm sóc khách hàng “online”, thanh toán không dùng tiền mặt để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hành khách.
Bên cạnh việc xem xét mở rộng cấp phép xe trung chuyển để DN VTHKTCĐ đưa đón khách chu đáo hơn, các tuyến xe buýt “bến nối bến” cần xây dựng biểu đồ phù hợp, thiên về hiệu quả phục vụ cho VTHKTCĐ, nếu cần có thể giảm bớt các điểm dừng để tiết kiệm thời gian cho hành khách. Về lâu dài, các tuyến xe khách liên tỉnh có lộ trình trong khoảng 100km cần được thay thế dần bằng xe buýt kế cận.
“Một TP văn minh, hiện đại như Hà Nội không thể để tình trạng xe dù, bến cóc, xe khách trá hình diễn biến phức tạp kéo dài. Thời gian tới, sở cũng sẽ nghiên cứu thí điểm một số tuyến phố trong lõi đô thị hạn chế hoạt động của xe hợp đồng theo giờ để giảm thiểu tình trạng dừng, đỗ, đón trả khách tùy tiện” - ông Nguyễn Phi Thường nói.
Sở GTVT, Công an TP cùng với các đơn vị liên quan đã nhận diện rất rõ vi phạm của xe dù, bến cóc, xe khách trá hình và báo cáo TP. Sắp tới sẽ có kế hoạch cụ thể, làm rõ chức năng, trách nhiệm của từng đơn vị, địa phương trong xử lý vi phạm.
Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Đào Việt Long
Giám đốc Sở GTVT Hà Nội đề nghị các DN vận tải, quản lý bến xe cần ngồi lại với nhau để cùng bàn bạc, tìm giải pháp vượt qua khó khăn; cơ quản lý Nhà nước sẽ xắn tay vào, sát cánh cùng DN, khắc phục những bất cập, tạo mọi điều kiện tối đa để VTHKTCĐ phục hồi và ngày càng phát triển.
