Vùng phát thải thấp: Hà Nội chủ động bước đi chiến lược giảm ô nhiễm đô thị

Bước đi quan trọng nhằm cải thiện ô nhiễm môi trường

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Minh Tấn cho biết, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ triển khai thí điểm vùng phát thải thấp trong khu vực Vành đai 1. Đây được xem là một bước đi quan trọng nhằm cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm môi trường từ phương tiện giao thông và tạo ra không gian sống trong lành, an toàn hơn cho người dân Thủ đô.

Để chuẩn bị cho việc triển khai mô hình mới này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và UBND các phường trong khu vực Vành đai 1 để xây dựng Đề án vùng phát thải thấp. Đề án sẽ được lấy ý kiến rộng rãi người dân, các cơ quan, tổ chức liên quan, các nhà khoa học... rà soát hiện trạng. Đồng thời nghiên cứu các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của từng tuyến phố, từng khu dân cư.

Trong đó, sẽ có định hướng giai đoạn hoạt động thí điểm. Cụ thể, cấm xe mô tô, xe gắn máy, xe ô tô (không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4) sử dụng nhiên liệu hoá thạch: cấm theo khung giờ/thời điểm.

Lựa chọn các khu vực đã có không gian đi bộ, khu vực bảo vệ môi trường nghiêm ngặt (như khu di sản văn hoá thế giới, khu di tích quốc gia đặc biệt...) nơi đã hình thành nền tảng quản lý giao thông và du lịch bền vững. Lựa chọn một số tuyến đường có khả năng liên thông giữa các phường, bảo đảm kết nối đồng bộ, thuận tiện cho tổ chức giao thông và kiểm soát phương tiện trong vùng thí điểm.

Rà soát, khảo sát hiện trạng, lên phương án lắp đặt các trạm sạc pin cho xe điện đảm bảo quy chuẩn. Tăng các điểm cho thuê xe đạp điện, xe máy điện, các điểm gửi xe công cộng... Lên phương án đầu tư lắp đặt các trạm quan trắc chất lượng không khí trong khu vực phát thải thấp để đánh giá hiệu quả.

Sở Xây dựng đang dự thảo và sẽ trình HĐND Thành phố ban hành Nghị quyết về chính sách, biện pháp, hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn thành phố Hà Nội: dự kiến trình vào kỳ họp đầu năm 2026. Những việc này nhằm đảm bảo việc thí điểm được triển khai thận trọng, khả thi và phù hợp với đặc thù đô thị trung tâm của Hà Nội.

Dự kiến, Đề án sẽ được trình HĐND Thành phố xem xét vào Quý I/2026. Các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giao thông, bổ sung biển báo, tổ chức lại giao thông và triển khai các hoạt động tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích cũng như cách thức hoạt động của vùng phát thải thấp.

Việc áp dụng vùng phát thải thấp là xu hướng chung của nhiều đô thị lớn trên thế giới nhằm giảm ô nhiễm không khí, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng và hướng đến phát triển giao thông bền vững. Hà Nội kỳ vọng mô hình này sẽ giúp cải thiện đáng kể chất lượng không khí tại khu vực trung tâm và tạo nền tảng để mở rộng sang các khu vực khác trong thời gian tới.

Trước đó, ngày 26/11/2025, HĐND Thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội, triển khai theo điểm a khoản 2 Điều 28 của Luật Thủ đô năm 2024. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 10/12/2025.

Lộ trình triển khai thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thành phố áp dụng từ 2026 - 2030: Từ 1/7/2026-31/12/2027 sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1. Giai đoạn 2028-2029, mở rộng vùng phát thải thấp toàn bộ Vành đai 1 và một số khu vực Vành đai 2. Từ 1/1/2030, triển khai vùng phát thải thấp từ Vành đai 3 trở vào toàn bộ các phường, xã được quy định. Kể từ năm 2031, các khu vực đáp ứng tiêu chí nêu tại Điều 4 của Nghị quyết phải tổ chức vùng phát thải thấp.

Tạo sự đồng thuận trong quá trình thực hiện

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Vũ Minh Tuấn đánh giá đây là chủ trương quan trọng nhằm cải thiện chất lượng không khí và đảm bảo sức khỏe của Nhân dân cũng như thúc đẩy phát triển Thủ đô bền vững.

Theo Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Vũ Minh Tuấn, Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND cũng xác định rất là rõ các tiêu chí, phạm vi, lộ trình để thực hiện từ năm 2026 đến năm 2030 và trước hết sẽ thí điểm trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026. Hiện thành phố cũng đang khẩn trương xây dựng các đề án, rà soát hạ tầng, chuẩn bị các điều kiện để tổ chức giao thông, trạm sạc điện, trạm quan trắc, biển báo cùng với các chính sách hỗ trợ đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch.

Nhấn mạnh đây là một chính sách lớn và tác động trực tiếp đến đời sống của người dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Vũ Minh Tuấn cho rằng báo chí có vai trò then chốt trong việc định hướng dư luận và tạo sự đồng thuận, hỗ trợ quá trình triển khai của thành phố.

Từ đó, đề nghị các cơ quan báo chí thông tin đầy đủ, chính xác, làm rõ mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cải thiện môi trường không khí, giảm ùn tắc và hướng tới giao thông xanh. Tuyên truyền rõ lộ trình, phạm vi, đối tượng áp dụng, tránh gây hiểu lầm, không tạo tâm lý hoang mang hoặc suy diễn về các quy định mới.

Ngoài ra, tăng cường các bài viết giải thích chính sách, phân tích lợi ích, phản ánh mô hình quốc tế, đề xuất các giải pháp, ghi nhận các ý kiến của người dân, chuyên gia để góp phần hoàn thiện trong quá trình triển khai. Đẩy mạnh truyền thông về các biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện sạch và các hạ tầng đang được đầu tư, việc ứng dụng công nghệ giám sát giúp cho người dân tiếp cận được thông tin thuận lợi và minh bạch.