Theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, Bộ đang khẩn trương xây dựng quy chế thi tuyển sinh vào lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT dựa trên 3 nguyên tắc, quan điểm cốt lõi. Trong đó, ông nhấn mạnh: “Không gây áp lực, không gây tốn kém cho phụ huynh học sinh, học sinh và xã hội.” Đây là tinh thần chỉ đạo xuyên suốt trong Nghị quyết 29-NQ/TW năm 2023 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, trong nội dung đổi mới kiểm tra đánh giá.
Quy chế thi phải thúc đẩy hoạt động giáo dục, đặc biệt là phải giáo dục toàn diện để học sinh chuẩn bị những bước đầu cơ bản về phẩm chất và năng lực, có đủ điều kiện học lên bậc học cao hơn. Những môn thi, phương thức thi phải đảm bảo gắn kết quá trình kiểm tra đánh giá thường xuyên với kiểm tra đánh giá cuối kỳ, trang bị cho các em những kiến thức nền tảng cần thiết, những môn học công cụ, phương tiện phù hợp với xu thế đổi mới như ngoại ngữ, tin học, khoa học công nghệ, STEM… đặc biệt phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Đảm bảo công tác quản lý nhà nước cấp vĩ mô, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định những khung, điều lệ khoản quan trọng nhất, phục vụ công tác quản lý nhà nước trong kiểm tra, thanh tra, đánh giá mặt bằng. Đồng thời thực hiện tốt nguyên tắc phân cấp phân quyền, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm của các sở trong quyết định một số nội dung trong thẩm quyền.
Quy chế thi tuyển sinh vào 10 bao gồm những nội dung cơ bản về phương thức thi, môn thi bắt buộc, thời gian thi cũng như công tác ra đề, coi thi, chấm thi, công bố điểm. Theo đó, Bộ thống nhất 3 phương thức thi: thi tuyển; xét tuyển và phối hợp thi tuyển và xét tuyển.
Môn thi bắt buộc theo quy định khung của Bộ gồm ba môn bắt buộc là Ngữ Văn và Toán, môn thi thứ ba là là một trong số những môn còn lại (đối với những môn có đánh giá cho điểm). Thống nhất thời gian thi; khảo sát, tổng hợp, đánh giá kỹ lưỡng để xây dựng quy định về công tác ra đề, coi thi, chấm thi và công bố điểm. Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh: “Nếu không có quy định khung, không có sự phân cấp phân quyền thì công tác quản lý vẫn còn nhiều bất cập.”
Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giữa các địa phương chưa có sự thống nhất về số lượng môn thi và thời gian thi, gây ra những khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra, đánh giá của Trung ương cũng như công tác đánh giá mặt bằng trong quá trình dạy học của cơ sở. Về môn thi thứ 3, Bộ cho biết đang lấy ý kiến triển khai và nghiên cứu kỹ để tránh tình trạng học lệch, học tủ ở học sinh, đảm bảo học sinh có đủ phẩm chất, kiến thức, năng lực.
Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang trong quá trình lấy ý kiến để xây dựng dự thảo thông tư, với quan điểm lắng nghe ý kiến của cơ sở, nhưng vẫn đảm bảo thống nhất trong quản lý nhà nước. Nội dung đổi mới phải phù hợp với đánh giá và đầu ra theo mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018.
