Nghi vấn nhưng…
Theo thông báo mới đây của Tổng cục Thuế, trong 8 tháng năm 2014, khi thanh tra, kiểm tra tại hơn 39.000 DN, các cơ quan chức năng đã phát hiện gần 2.000 DN có dấu hiệu chuyển giá, truy thu hơn 1.000 tỷ đồng, giảm lỗ lên tới trên 4.000 tỷ đồng. Đáng chú ý là hiện tượng chuyển giá hiện không chỉ tập trung chủ yếu ở khu vực DN FDI như trước mà đã có dấu hiệu lan sang cả một số DN trong nước.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng: Bản chất của chuyển giá là DN tìm mọi kẽ hở của luật pháp để giảm thiểu tối đa nghĩa vụ nộp thuế. Nếu không sớm có giải pháp hoặc giải pháp kém hiệu quả đương nhiên ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách.
Dư luận từng xôn xao trước nghi vấn Công ty TNHH Nước giải khát Coca-Cola Việt Nam chuyển giá.
|
Ngân sách thất thu, kéo theo đó không chỉ là nỗi lo cho các kế hoạch chi mà thậm chí còn làm giảm hiệu quả những ưu đãi của Nhà nước dành cho DN, làm méo mó môi trường đầu tư. DN chuyển giá cũng làm cho các đối tác kinh tế khác bị ảnh hưởng, kiểm soát của Nhà nước bị lệch lạc, tạo ra những con số ảo trong xuất, nhập khẩu… "Tại Việt Nam, chống được chuyển giá hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố về nhận thức, quyết tâm, tính nghiêm minh của luật, năng lực của cán bộ ngành thuế, hoạt động phối hợp liên kết của các DN…" - TS Nguyễn Minh Phong chia sẻ
.… khó xử lý
Đồng tình với quan điểm phải có ngay những giải pháp quyết liệt với tình trạng chuyển giá đang ngày càng gia tăng, song ông Đỗ Nhất Hoàng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) nhận định: Các thông tin về chuyển giá của DN làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường thu hút đầu tư, nên cần rất thận trọng khi công khai. Cơ quan chức năng cần xây dựng bộ cơ sở dữ liệu đầy đủ, điều này đòi hỏi quá trình lâu dài. Tiếp theo, trong các dấu hiệu thấy được ở DN bị nghi vấn, cần tìm hiểu điều tra chính xác xem trường hợp nào là vi phạm thực sự, trường hợp nào là lách luật. "DN trong nước và nhất là DN FDI phần lớn làm ăn nghiêm túc, đóng góp tích cực cho nền kinh tế. DN mở rộng sản xuất khi đang khó khăn, kể cả khi đang thua lỗ, là chuyện hoàn toàn bình thường, vì họ cần phương án huy động vốn, thay đổi kinh doanh. Không thể công khai kết luận DN chuyển giá nếu chưa có bằng chứng rõ ràng vì nó sẽ ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư. Ngược lại, nếu đã đầy đủ chứng cứ thì cần công khai để làm gương cho DN khác. Tôi cũng muốn nhấn mạnh, nếu chúng ta cứ nói đi nói lại câu chuyện chuyển giá, các nhà đầu tư nước ngoài và cả nhà đầu tư trong nước sẽ ngày càng e ngại" - ông Đỗ Nhất Hoàng thẳng thắn.
Trước nghi vấn, liệu có sự "bắt tay" giữa DN với cán bộ thanh tra thuế chống chuyển giá, ông Nguyễn Văn Phụng - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) khẳng định "không thể có chuyện đó, vì quá trình thanh tra được tiến hành rất bài bản và có giám sát chặt chẽ của nhiều cơ quan".
Để cuộc chiến chống chuyển giá hiệu quả, TS Nguyễn Minh Phong đề nghị, chế tài xử phạt cần nghiêm minh. "Tôi ủng hộ mức phạt lên đến 300% số thuế trốn được với DN có kết luận chuyển giá mà Ấn Độ đang thực hiện. Bên cạnh đó, còn cần phạt cảnh cáo, phạt phần chậm nộp thuế thật rõ ràng. Đồng thời, cần kết hợp cơ chế xử phạt thật mạnh với việc tạo sức ép từ dư luận xã hội, như vậy mới đủ tính răn đe đối với hành vi chuyển giá" - ông Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh.
| Các bộ, ngành liên quan đều cần cụ thể hóa luật đầu tư ở góc độ quản lý của mình, trong đó, ngành thuế và KH&ĐT cần quy định chặt chẽ để hạn chế, ngăn chặn kịp thời việc lợi dụng tối ưu hóa lợi nhuận, có những cách làm bất hợp pháp nhằm chuyển giá. Song song với sự nghiêm túc thực thi pháp luật của DN, bản thân cán bộ phải công tâm để giám sát, phát hiện biểu hiện chuyển giá ngay từ khi DN bắt đầu góp vốn xây dựng nhà máy… Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài Đỗ Nhất Hoàng |
