KTĐT - Ẩm thực Việt Nam đang trở nên phổ biến ở nhiều nước từ Đông sang Tây. Ngay khi nói đến món ăn Việt Nam ưa thích, nhiều người nước ngoài biết kể tên ngay bằng tiếng Việt các món phở, nem (chả giò), bún bò...
Làm sao để khách hàng ngoại từ "Yêu Việt Nam" đến "mua hàng Việt Nam" hoặc ngược lại là một nghệ thuật không chỉ là kiến thức thương mại mà còn phải có phương châm và triết lý yêu nước nồng cháy.
30-40 năm trước, Sài Gòn có những chiếc xe ba gác bán xà phòng rong các hẻm. Trên xe bày những bánh xà phòng màu xanh lá dứa, màu trắng sữa, màu nâu dầu mỡ, trông... ngon như phô mai. Xà phòng xanh và trắng đều mang hiệu "Cây đờn", có hình chiếc violon. Ngày ấy, dường như đầu óc marketing của nhà sản xuất đã chú ý đến khách hàng "bình dân". Tuy hàng rẻ nhưng hình ảnh đập vào mắt họ phải thật "cao cấp".
Sang hơn có xà phòng "Cô Ba", cũng do xe ba gác cõng đi. Loại này đựng trong hộp giấy, bằng hộp quẹt hoặc bao thuốc lá. Trên vỏ có ảnh chân dung "Cô Ba", là một bà mẹ Nam Bộ tóc búi, mặc áo dài, đeo dây chuyền, gương mặt trái xoan phúc hậu. "Cô Ba" trông quyền quý nhưng không kiêu sa, vả lại, loại xà phòng này không đắt lắm. Đắt hơn và sang nữa thì có xà phòng thơm "Cô Ba" với bao bì nhiều loại. Có 3 loại màu nhung đỏ, cam và trắng bạc. Mua một hộp có loại hay từng loại đều được. Cả ba loại này trông lộng lẫy và thơm không kém xà phòng Mỹ.
 |
| Xà phòng "Cô Ba". Ảnh: handheld |
Xà phòng "Cây Đờn" và "Cô Ba" đều là sản phẩm của hãng "Trương Văn Bền và các con" - khởi nghiệp từ thời Pháp thuộc, về sau đổi tên thành "Hãng xà phòng Việt Nam". Những năm 1960 -1970 chiến tranh, theo chân Mỹ, xà phòng Mỹ các loại, từ Camay đến xà phòng bột Tide bắt đầu tràn ngập miền Nam. Giá các loại này không đắt lắm vì chủ yếu là hàng quân tiếp vụ tuồn ra, chứ không phải hàng nhập chính thức. Thêm nữa, xà phòng Mỹ có bao bì rất đẹp, chất lượng tốt, đặc biệt là xà phòng thơm đậm đặc nên chẳng mấy chốc thâm nhập vào các gia đình, hàng quán và thành thị. Không chỉ xà phòng, nhiều hàng hóa tiêu dùng của Mỹ, Nhật... theo chân viện trợ Mỹ ồ ạt vào miền Nam làm gia tăng căn bệnh chuộng ngoại.
Thời ấy, các hãng đã biết phát động cuộc chiến giữa hàng nội và ngoại tuy không ầm ĩ nhưng khá quyết liệt. Trong cuộc cạnh tranh đó, xà phòng "Cây Đờn" và "Cô Ba" thắng được nhờ biết chuyển qua cách đánh du kích, chiếm lĩnh thị phần bình dân đông đảo thông qua tiểu thương các chợ, các tiệm tạp hóa và những chiếc xe ba gác cần cù. Hơn nữa, việc vẫn giữ nhãn hiệu và hình ảnh "Cô Ba" rất Việt Nam chứ không thay đổi theo những tên gọi ngoại nhập hay lai căng khác. Đây cũng là một bí quyết quan trọng để chinh phục khách hàng Việt Nam.
 |
| Cửa hàng thời trang Made in Việt Nam xuất hiện ngày càng nhiều. Ảnh: vzone. |
Nếu như trong nước bán hàng Việt Nam khó một thì ở nước ngoài bán hàng Việt Nam khó mười. Thỉnh thoảng đi nước ngoài, nhiều người có thể bắt gặp cảm giác "Tha hương ngộ cố tri", mừng hơn bắt của lạ khi thấy hình ảnh những chiếc nón lá Việt Nam, trái cây sấy khô Vinamit, kẹo dừa Bến Tre xuất hiện ở các cửa hàng bán đồ lưu niệm tại Singapore, Thái Lan, Malaysia... Những gói cafe Trung Nguyên, bánh phồng tôm Sa Đéc, bánh phở Vissan, các loại thực phẩm đóng gói trong nước, gốm sứ Minh Long, quần áo, giày, dép "made in Viet Nam"... dần có mặt ở các cửa hàng, bách hóa, siêu thị tại nhiều nước Âu, Mỹ.
Ẩm thực Việt Nam đang trở nên phổ biến ở nhiều nước từ Đông sang Tây. Ngay khi nói đến món ăn Việt Nam ưa thích, nhiều người nước ngoài biết kể tên ngay bằng tiếng Việt các món phở, nem (chả giò), bún bò... Các nhà hàng lớn, nhỏ của người Việt Nam ở khắp năm châu không chỉ là nơi gặp gỡ đồng hương mà còn thu hút người dân bản xứ. Ngoài ẩm thực Việt Nam, thực khách còn được thưởng thức văn hóa Việt (hình ảnh, âm nhạc, tranh tượng, ngôn ngữ...). Càng thêm vui khi ra nước ngoài bỗng gặp không chỉ nhà hàng Việt mà còn gặp người Thái, người Hàn Quốc, người Hoa... mở nhà hàng Việt ở nhiều nước xa gần.
 |
| Hình ảnh nhưng chiếc nón lá Việt Nam, trái cây sấy khô Vinamit, kẹo dừa Bến Tre xuất hiện ở các cửa hàng bán đồ lưu niệm tại Singapore, Thái Lan và Malaysia. Ảnh: vinamit |
Có một bức tranh hàng hóa Việt Nam nhộn nhịp như vậy là nhờ công sức của không những người Việt Nam trong nước mà phải kể đến phần đóng góp quan trọng của nhiều thế hệ người Việt Nam ở hải ngoại. Cũng giống như thị trường nội địa, việc bán hàng không chỉ đòi hỏi chất lượng hàng hóa mà còn điều kiện khác không thể thiếu là kỹ thuật tiếp thị và bán hàng. Nếu như trên sân nhà, các doanh nghiệp có thể dùng thêm "vũ khí yêu nước" thì ở hải ngoại vũ khí này không thể thiếu. "Vũ khí yêu nước" trước nhất trong việc bán hàng xa xứ chính là văn hóa Việt Nam. Đến nay, nhiều doanh nghiệp đã lấy những cái tên rất Việt Nam và nổi tiếng dễ nhận diện để xây dựng thành thương hiệu như Sài Gòn, Hà Nội, Thăng Long, Chợ Lớn, Nha Trang, Hạ Long, Mekong, Sa Pa, Bến Thành...
Nhiều cửa hàng ăn Việt Nam, nhưng khu mua sắm, những cửa hàng nhỏ đã mang những cái tên quen thuộc đó đưa vào mắt người tiêu dùng nước ngoài. Logo hàng hóa cũng mang đậm nét đặc trưng và độc đáo của Việt Nam như: trống đồng, tre xanh, chùa Một Cột, Khuê Văn Các, bản đồ chữ S, hay cung đình Huế... càng làm văn hóa Việt Nam gây được sự tò mò, hấp dẫn của người tiêu dùng phương xa. Làm sao khách hàng ngoại từ "Yêu Việt Nam đến mua hàng Việt Nam" (love Việt Nam, buy Vietnam). Và từ "Mua hàng Việt Nam" đến "Yêu Việt Nam" là cả một nghệ thuật chứa đựng không chỉ kiến thức thương mại và nhân văn sành sỏi mà còn phải có phương châm và triết lý yêu nước nồng cháy.
Một mình doanh nghiệp Việt Nam tự làm việc này, có lẽ là chưa đủ. Các doanh nghiệp cần nhiều hơn, nữa hỗ trợ của Nhà nước thông qua các hoạt động ngoại giao và xúc tiến thương mại, các diễn đàn đầu tư, công thương giáo dục, văn hóa du lịch. "Liên quân" này tạo điều kiện tiếp thị quảng bá hình ảnh Việt Nam toàn diện, trong đó hàng hóa Việt Nam là phần không thể thiếu. Các hội đoàn kinh doanh và xã hội cũng sẽ góp vào nhiều sáng kiến, hoạt động phong phú khi Nhà nước làm gương đi trước. Mặt khác, ngay trong nước, chúng ta không chỉ tôn vinh những người bán hàng Việt Nam giỏi ở nội địa mà còn đẩy mạnh hơn việc tôn vinh bằng những ưu đãi thiết thực đến những người bán hàng Việt ở hải ngoại.
(
