Đánh giá tình trạng mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh ở nước ta đang trở nên nghiêm trọng, TS Phạm Vũ Hoàng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế cho biết, tình trạng mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh ở Việt Nam tuy xuất hiện muộn so với các nước nhưng tăng nhanh và lan rộng.
Hiện nay, 6 vùng kinh tế - xã hội trong cả nước đều có tình trạng này, đặc biệt tại đồng bằng Sông Hồng và vùng miền núi trung du phía Bắc.
Số liệu mới nhất năm 2022 của Tổng cục Thống kê cho thấy, tỷ số giới tính khi sinh là 112,1 trẻ trai/100 trẻ gái. Trong khi đó, tỷ số giới tính khi sinh vào năm 2006 là 109 bé trai/100 bé gái.
Trong báo cáo của Bộ Y tế, cả nước có 21 tỉnh, TP có tỷ số giới tính khi sinh cao hơn mức trung bình cả nước. Một số địa phương có tỷ số giới tính khi sinh cao như: Sơn La (117/100), Nghệ An (116,6/100), Hà Nội (112/100)…
Theo TS Phạm Vũ Hoàng, mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam cao ngay từ lần sinh đầu tiên, cao hơn hẳn ở những lần sinh sau.
Đáng lưu ý, mức độ mất cân bằng cao hơn nhiều ở những cặp vợ chồng có trình độ học vấn cao hơn và điều kiện kinh tế khá giả.
Nguyên nhân của vấn đề này là do định kiến giới, tư tưởng "trọng nam, khinh nữ"; xuất hiện từ khi chuẩn bị kết hôn đến khi có con, và thậm chí, đến lúc qua đời. Ngoài ra, việc lạm dụng khoa học kỹ thuật để lựa chọn giới tính thai nhi cũng góp phần làm mất cân bằng giới tính.
Hiện tượng mất cân bằng giới có thể tác động tới quá trình hình thành và cấu trúc gia đình, đặc biệt là hệ thống hôn nhân. Nam giới bị dư thừa có thể phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng khi tìm kiếm bạn đời, trì hoãn hôn nhân hoặc sống độc thân.
Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê, Việt Nam dự kiến có 1,5 triệu nam giới dư thừa vào năm 2034 và con số này sẽ tăng lên 2,5 triệu vào 25 năm sau đó.
Theo mục tiêu, đến năm 2030, Việt Nam sẽ đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên là dưới 109. Tổng cục Dân số nhận định mục tiêu này rất khó khăn, mỗi năm phải giảm 0,4 điểm phần trăm.
