20 năm "Nâng bước em đến trường" của bộ đội biên phòng Lai Châu: Gieo hi vọng, gieo tương lai cho trẻ em nghèo nơi biên giới

Từ vài đứa trẻ nghèo được cưu mang ban đầu, đến hôm nay chương trình ấy đã trở thành điểm sáng trong công tác an sinh vùng biên, gắn kết tình quân - dân.

Đại tá Lê Công Thành, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu, nhớ lại thời điểm những năm 2006-2008, khi đơn vị lần đầu tiên nhận nuôi hai em nhỏ tại đồn biên phòng Thu Lũm. “Các cháu có hoàn cảnh rất khó khăn, hay bỏ học vì đường xa, nhà nghèo. Thương bọn trẻ, chúng tôi đưa các cháu về đồn, lo chỗ ăn ở và đưa các cháu đến lớp. Khi các cháu đã trưởng thành, ổn định được cuộc sống, chúng tôi biết rằng mô hình này phải được nhân rộng, để có thêm nhiều đứa trẻ có hoàn cảnh éo le được hỗ trợ”- ông nói.

Từ hạt mầm được gieo và nuôi dưỡng bằng tình yêu thương ấy, các đồn biên phòng trên toàn tuyến thuộc tỉnh Lai Châu đã chủ động nhận nuôi và đỡ đầu học sinh nghèo. Đến năm 2016, mô hình được Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng triển khai trên phạm vi toàn quốc. Riêng tại Lai Châu, mỗi đồn biên phòng đỡ đầu ít nhất hai học sinh, các phòng ban và thủ trưởng đơn vị cũng đỡ đầu hai học sinh. Mỗi năm, lực lượng biên phòng toàn tỉnh trích từ tiền lương của mình khoảng 300-400 triệu đồng để hỗ trợ các em đến trường.

Hiện tại, chương trình "Nâng bước em đến trường" của bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu đang hỗ trợ trực tiếp 230 học sinh thuộc các xã biên giới, mỗi em được nhận 500.000 đồng/tháng cùng nhiều hỗ trợ thiết thực khác như xe đạp, bàn học, giường chiếu, chăn ấm, quần áo, sách vở. Có những em được nuôi ăn, ở tại đồn biên phòng suốt 9 năm, từ tiểu học đến hết cấp II.

Đại tá Lê Công Thành xúc động chia sẻ: “Tình cảm giữa các con và các chú bộ đội như cha với con. Tết đến, các con lại lên đồn sum vầy, ăn Tết cùng bộ đội. Có bạn về thăm gia đình còn mang theo quà các chú gửi biếu bố mẹ. Ngược lại, khi lên với các chú bộ đội các con đều gói ghém những thứ gia đình sản xuất, trồng cấy được mang lên biếu các chú. Tình cảm ấy thật sự thiêng liêng, đáng trân quý.”

Khi các học sinh lên cấp III và phải đi học xa nhà, chương trình được chuyển từ "con nuôi" sang "nâng bước". Các em vẫn được hỗ trợ về tài chính, cán bộ các đồn biên phòng tiếp tục kết nối với  các thầy cô giáo ở trường mới để cập nhật tình hình học tập của các em. Nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp cấp 3 đã tự nguyện nhập ngũ, có em trở thành chiến sĩ biên phòng, có em trở thành cán bộ trẻ ở các xã biên giới. “Chúng tôi xem các cháu như con ruột. Khi có cháu đỗ trường quân đội, chúng tôi hướng dẫn hồ sơ, làm thủ tục, thậm chí đưa xe của đơn vị đến tận trường để bàn giao cho Ban giám hiệu. Tất cả những điều đó chúng tôi  làm xuất phát từ tình yêu thương và muốn các cháu biết rằng, cứ yên tâm học tập, phía sau vẫn có một gia đình lớn, luôn yêu thương, chở che và mong các cháu trưởng thành”- Đại tá Lê Công Thành chia sẻ.

Tại xã Dao San, một trong những địa bàn có nhiều khó khăn của tỉnh Lai Châu, chúng tôi gặp em Lý Chim Khánh, học sinh lớp 5, rụt rè nhưng ánh mắt sáng lên khi nhắc về các chú bộ đội biên phòng: “Nhà em nghèo lắm, mùa đông ở đây rét quá nên em hay nghỉ học. Nhưng từ ngày được các chú bộ đội cho áo ấm, sách vở và thỉnh thoảng lên lớp còn được các chú hỏi thăm, động viên em  cũng cố gắng học chăm chỉ hơn. Em thích nhất là khi được các chú đưa lên đồn chơi dịp Tết. Em muốn học thật giỏi để sau này được làm bộ đội giống các chú".

Giàng A Dô cũng là một trong những em học sinh được bộ đội biên phòng đỡ đầu. Dô là cậu bé năng động, đôi mắt sáng lên mỗi khi nhắc đến chuyện học hành. Gia đình em rất khó khăn, bố mất sớm, nhà lại đông anh em nên nhiều lúc em tưởng phải nghỉ học. “May có các chú bộ đội và các cô giáo giúp đỡ, em mới được đi học tiếp”- Dô nói khẽ, giọng ngây thơ nhưng đầy quyết tâm.

Còn em Lý Minh Ngọc, học sinh lớp 3, một trong những em gái được các chú bộ đội đỡ đầu, rụt rè kể về hoàn cảnh của mình. Gia đình khó khăn, có thời điểm em không có đủ sách vở để đến lớp học. “Được các chú bộ đội giúp cho đi học, em vui lắm. Các chú dặn em phải chăm chỉ, không được nghỉ học. Em vui lắm và sẽ cố gắng để học thật giỏi”- Ngọc nói.

Cô Phạm Thị Xuân, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Dao San, chia sẻ rằng sau nhiều năm gắn bó với vùng cao, cô đã quen với những thiếu thốn nơi đây, nhưng mỗi lần vào từng bản, từng nhà vận động học sinh đến lớp, cô vẫn không kìm được nước mắt. Có lần, cô hỏi một em nhỏ: “Ngày mai con đi học chứ?”, đứa trẻ lí nhí đáp: “Mai con phải trông nhà ạ.” Khi cô hỏi bố mẹ em đâu, đứa trẻ cúi xuống, thì thầm: “Bố con mất rồi… mẹ con đi lấy chồng, không biết ở đâu. Ông nội cũng mất rồi… nhà chỉ còn bà nội với mấy anh em con.”

“Không phải các cháu lười hay chểnh mảng đâu,” cô Xuân nghẹn giọng. “Hoàn cảnh đã đẩy các con vào khó khăn. Có những gia đình chỉ còn bà nội và 4, 5 đứa cháu nhỏ.”

Theo cô Xuân, nhờ sự đồng hành bền bỉ của lực lượng bộ đội biên phòng, nhiều học sinh Dao San đã có cơ hội trở lại trường. “Các chú không chỉ hỗ trợ mỗi tháng 500.000 đồng, mà mỗi dịp lễ, Tết đều gửi quà cho các cháu. Không chỉ bánh kẹo mà còn sách vở, áo ấm, quần áo mới”. Cô cũng cho biết, ngoài công việc trên đồn, các chiến sĩ biên phòng thường xuyên vào tận bản vận động phụ huynh, hỗ trợ xe đạp cho học sinh ở xa, mang áo ấm và sách vở đến những nhà nghèo nhất. “Có những ngày mưa lũ, suối dâng, các chú cõng từng cháu một sang bên kia để đến trường. Nhà trường phối hợp chặt chẽ với đồn biên phòng để theo dõi  sự chuyên cần, rèn luyện và kết quả học tập từng em. Nói cho đúng thì vai trò của bộ đội biên phòng ở đây là không thể thay thế.”.

Không chỉ dừng lại ở việc đỡ đầu học sinh, lực lượng Biên phòng Lai Châu còn phối hợp với Hội Khuyến học và chính quyền các địa phương triển khai nhiều chương trình quan trọng như xóa mù chữ cho người lớn, phổ cập mầm non 5 tuổi, tiểu học và trung học cơ sở. Đồng thời, tham gia xây dựng các điểm trường mới ở những bản đặc biệt khó khăn. Những nỗ lực ấy góp phần nâng cao dân trí, mang lại thay đổi rõ rệt cho đời sống đồng bào vùng biên.

Từ những nghĩa cử thầm lặng, Bộ đội Biên phòng Lai Châu đã góp phần thay đổi tương lai của nhiều thế hệ trẻ. Những em nhỏ từng đứng trước nguy cơ bỏ học nay đã tự tin nuôi dưỡng ước mơ trở thành giáo viên, cán bộ, chiến sĩ – những người sẽ tiếp tục xây dựng quê hương. “Nâng bước em đến trường - Con nuôi đồn biên phòng” vì thế không chỉ là sự hỗ trợ về vật chất, mà còn là hành trình đồng hành bằng tình thương và trách nhiệm. Ở nơi phên dậu của Tổ quốc, những người lính biên phòng vẫn âm thầm gieo chữ, nâng niu từng ước mơ nhỏ bé, để từ mái ấm đồn biên phòng, trẻ em nghèo có thể nhìn thấy một tương lai rộng mở hơn.