Đến nay, việc áp dụng máy móc trong làm đất và thu hoạch lúa đang dần trở nên phổ biến. Tuy nhiên, cơ giới hóa ở khâu làm mạ, gieo cấy hiện còn đạt rất thấp.

Vụ Xuân năm 2019, chị Nguyễn Thị Hà, xã Liên Hà (huyện Đông Anh) canh tác 3 sào lúa theo mô hình mạ khay, máy cấy. Đây là năm đầu tiên gia đình thực hiện canh tác theo phương thức mới, thay thế gieo cấy lúa truyền thống.

Toàn bộ quy trình từ làm đất, đổ ải, gieo cấy đến gặt hái, chị Hà thuê Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp xã Liên Hà với giá 260.000 đồng/sào. “So với gieo cấy lúa truyền thống, áp dụng phương pháp mạ khay, máy cấy giúp tiết giảm chi phí được từ 3,9 – 5,4 triệu đồng/ha” – chị Hà cho biết.

Lợi ích lớn nhất của việc áp dụng mạ khay, máy cấy, theo Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp xã Liên Hà Lê Văn Tỵ là giúp ruộng thông thoáng, giảm sâu bệnh. Đặc biệt, số lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng cũng được tiết giảm tối đa. Lúa canh tác bằng mạ khay, máy cấy sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất đạt từ 60 – 62 tạ/ha, cao hơn so với phương thức canh tác truyền thống từ 10 – 15%.

Xã Liên Hà, huyện Đông Anh là 1 trong 5 địa phương đang được triển khai thí điểm mô hình sản xuất mạ khay để mở rộng diện tích cấy lúa bằng máy năm 2019 do Trung tâm Khuyến nông Hà Nội thực hiện.

Cùng với xã Liên Hà, mô hình còn được triển khai tại 4 xã khác gồm: Quảng Phú Xầu, Minh Đức (huyện Ứng Hòa); Nam Phương Tiến (huyện Chương Mỹ) và Đồng Quang (huyện Quốc Oai). Đánh giá kết quả sản xuất lúa vụ Xuân năm 2019 bằng mô hình mạ khay, máy cấy tại 5/5 xã cho hiệu quả tương đồng, cả về năng suất lẫn chất lượng, cũng như nhiều lợi ích khác.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương cho biết, vụ Xuân 2019, đơn vị xây dựng mô hình sản xuất 54.000 khay mạ để cấy máy cho 200ha tại địa bàn 5 xã thuộc 4 huyện nêu trên. Các cơ sở tham gia mô hình được hỗ trợ 50% giống lúa; giá thể và khay nhựa đựng mạ.

Trung tâm cũng tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất mạ khay, chăm sóc lúa cấy bằng máy cho 100% số hộ tham gia. Kết quả sản xuất thí điểm trong vụ Xuân năm 2019 cho thấy, không chỉ góp phần mở rộng diện tích cấy lúa bằng máy, mô hình cơ giới hóa tiến bộ này còn giúp giải phóng sức lao động, đáp ứng tính khẩn trương của thời vụ và nhất là nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Trên cơ sở đánh giá hiệu quả mô hình thí điểm từ vụ Xuân 2019, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đang tiếp tục thực hiện mô hình sản xuất mạ khay trong vụ Mùa với diện tích 200ha, cũng tại 5 xã thuộc 4 huyện nêu trên. Dù vậy, để tạo điều kiện mở rộng diện tích lúa áp dụng cơ giới hóa trong khâu gieo cấy, bà Hương kiến nghị TP hỗ trợ hình thành tại mỗi huyện, thị xã từ 1 – 2 trung tâm sản xuất mạ khay. Bên cạnh đó, đồng bộ dây chuyền sản xuất giá thể, tiến tới từng bước nhân rộng mô hình.