Friday, 09:38 14/08/2015

Áp dụng “nguyên tắc suy đoán vô tội” trong tố tụng hình sự

Phóng viên

Kinhtedothi - Chiều 13/8, UBTV Quốc hội đã thảo luận những điểm còn nhiều ý kiến khác nhau của Dự án Bộ Luật Tố tụng hình sự (sửa đổi).

Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp T.Ư Lê Thị Thu Ba phát biểu tại phiên họp. Ảnh: TTXVN

Nhiều ý kiến đồng tình với việc đưa vào Dự án Bộ luật này nguyên tắc “Bảo đảm tranh tụng trong xét xử” và “suy đoán vô tội” nhằm bảo vệ tốt hơn quyền của bị cáo trong xét xử và hạn chế án oan, sai.

Tránh oan sai

Dự án Bộ Luật này khi được trình ra tại kỳ họp thứ 9, nhiều ĐB Quốc hội cho rằng nội dung nguyên tắc “Suy đoán vô tội” và nguyên tắc “Bảo đảm tranh tụng trong xét xử” còn chung chung, chưa đáp ứng yêu cầu cụ thể hóa Hiến pháp. Tiếp thu các ý kiến này, cơ quan thẩm tra Dự án Bộ Luật là Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã đề nghị chỉnh lý lại một số nội dung.

Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho rằng, việc chỉnh lý vẫn chưa toát lên được tinh thần “xuất phát” của nguyên tắc suy đoán vô tội. Bởi tiếp cận tố tụng hình sự theo nguyên tắc suy đoán vô tội có nghĩa là tất cả người tiến hành tố tụng, điều tra viên ngay từ ban đầu phải xác định người bị buộc tội vô tội, chưa có tội, sau đó mới nghĩ đến chuyện khác. “Từ cách tiếp cận này, khi điều tra phải chú ý đến tình tiết ngoại phạm của họ, xem có tình tiết nào vô tội chứ không phải ngay từ đầu đã xác định họ có tội để thu thập chứng cứ buộc tội họ. Có như vậy mới đảm bảo tính khách quan và tránh được oan, sai” - Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật lý giải.

Đây cũng là quan điểm được Phó Trưởng Ban thường trực Ban chỉ đạo cải cách Tư pháp T.Ư Lê Thị Thu Ba đồng tình. Trong khi đó, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình đề nghị, trong cách đặt vấn đề của Luật này không chỉ có nguyên tắc “suy đoán vô tội” mà cần đưa thêm vào nguyên tắc “xử lý có lợi” cho đương sự, tức là không đủ căn cứ kết tội nặng thì phải kết tội nhẹ, bởi trong nhiều trường hợp không phải đương sự không có tội mà không đủ căn cứ để kết tội như truy tố.

Cân nhắc phạm vi phải ghi âm ghi hình

Liên quan đến quy định tại Điều 188 Dự án Bộ Luật về bắt buộc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Phan Trung Lý nhận định, đây là hoạt động cần thiết để vừa đảm bảo minh bạch quá trình hỏi cung, vừa bảo vệ bị can, chống bức cung, dùng nhục hình. Do vậy, Dự án Bộ Luật quy định theo hướng: “Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở Cơ quan điều tra được ghi âm, ghi hình, trừ trường hợp do trở ngại khách quan mà không thể ghi âm, ghi hình được thì phải nêu rõ lý do trong biên bản hỏi cung”. Nhiều ý kiến đề nghị nên mở rộng phạm vi ghi âm, ghi hình theo hướng nơi nào lấy cung điều tra đều phải ghi âm, ghi hình.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến băn khoăn rằng, nếu mở rộng phạm vi tiến hành ghi âm, ghi hình như vậy sẽ rất khó khả thi. Tương tự, quy định sau khi ghi âm, ghi hình bắt buộc phải phát lại cho bị cáo được ghi âm, ghi hình nghe, sẽ rất mất thời gian và không thực sự cần thiết. “Nếu bị cáo nhận tội rồi thì ghi âm, ghi hình xong niêm phong để đấy. Sau này tùy từng trường hợp mới sử dụng, chẳng hạn khi ra Tòa bị cáo nói bị áp cung thì lúc đó sẽ phát lại ghi âm, ghi hình, còn các trường hợp khác thì không cần thiết bắt buộc phải phát lại cho bị cáo xem” - Phó Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Sơn góp ý.

Nhiều thành viên UBTV Quốc hội cũng đề nghị cần thiết phải quy định các “biện pháp điều tra tố tụng hình sự đặc biệt” ngay trong Bộ Luật Tố tụng hình sự (sửa đổi). Ủy ban Tư pháp đề nghị chỉ nên quy định 3 biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt trực tiếp liên quan đến hạn chế quyền con người, quyền công dân gồm ghi âm, ghi hình bí mật; nghe điện thoại bí mật; thu thập bí mật dữ liệu điện tử.

Chiều cùng ngày, UBTV Quốc hội cũng thảo luận về những ý kiến còn khác nhau của Dự án Luật Tố tụng hành chính (sửa đổi).

Sáng 13/8, sau khi cho ý kiến Pháp lệnh Quân nhân chuyên nghiệp và công nhân, viên chức quốc phòng, UBTV Quốc hội đã thống nhất quan điểm nâng từ Pháp lệnh lên thành Luật bởi tính hợp hiến, quy định về cấp bậc quân hàm của quân nhân chuyên nghiệp thuộc thẩm quyền của Quốc hội quy định hàm cấp trong lực lượng vũ trang Nhân dân tại khoản 12 Điều 70 Hiến pháp. Và Dự Luật này sẽ trình đề nghị bổ sung vào chương trình xây dựng luật và pháp lệnh 2015 trên tinh thần luật này thông qua tại một kỳ họp Quốc hội.

Chia sẻ

Theo dõi kinh tế đô thị trên

Dòng sự kiện:

Đọc nhiều

CẢM NHẬN CỦA BẠN VỀ BÀI VIẾT NÀY

Rất hay
Thích
Giải trí
Cần cải thiện

BÌNH LUẬN (0)

Tổng Bí thư Tô Lâm: Phòng, chống tham nhũng phải “kiên trì, quyết tâm, đồng thuận, toàn diện và đột phá”

11 Dec, 04:26 PM

Sáng 11/12, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (Ban Chỉ đạo Trung ương) đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Tổng Bí thư phát biểu chỉ đạo hội nghị toàn quốc tổng kết công tác phòng chống tham nhũng

11 Dec, 03:15 PM

Cử tri phía Nam Hà Nội đề nghị công khai dự án Đô thị thể thao Olympic thông qua báo chí

11 Dec, 10:39 AM

Kinhtedothi - Ngày 11/12, Tổ đại biểu HĐND TP Hà Nội (đơn vị bầu cử số 18) đã có buổi tiếp xúc trực tiếp kết hợp với trực tuyến cử tri 4 xã: Thường Tín, Thượng Phúc, Hồng Vân, Chương Dương sau kỳ họp thứ 28 HĐND TP Hà Nội cuối năm 2025, khóa XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Thúc đẩy tái thiết quan hệ đối tác nhân đạo trong kỷ nguyên mới

11 Dec, 10:35 AM

Kinhtedothi - Tại Bangkok (Thái Lan), ngày 9/12, phiên thảo luận “Xem xét lại các quan hệ đối tác nhân đạo trong kỷ nguyên tái thiết nhân đạo”, diễn ra trong khuôn khổ Tuần lễ Đối tác Nhân đạo Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương 2025 (RHPW 2025), đã trở thành tâm điểm của sự kiện, thu hút sự quan tâm lớn của các đại biểu đến từ chính phủ, học thuật, khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội dân sự.

Lấy ý kiến đối với tập thể đề nghị tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động”

11 Dec, 12:11 AM

Ban Thi đua - Khen thưởng chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện đề nghị của Bộ Nội vụ tại văn bản số 11468/BNVBTĐKT ngày 02/12/2025 về tiếp tục rà soát, đề nghị xét tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động”, “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” cho các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu và Tờ trình số 36/TTr-UBND ngày 09/12/2025 của UBND phường Ngọc Hà;

Tin mới

VIDEO

Copylink thành công.