Áp lực tỷ giá cuối năm

Tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong tuần cũng có mức kỷ lục mới, ở mức 22.747 đồng. Kỷ lục trước đó ở mức 22.727 đồng. Tại các ngân hàng thương mại, giá mua thấp nhất trên thị trường ở mức 23.275 đồng/USD, giá mua cao nhất 23.300 đồng/USD. Trong khi đó, ở chiều bán ra, giá bán thấp nhất ở mức 23.380 đồng/USD, giá bán cao nhất 23.385 đồng/USD.

Trên thế giới, chỉ số US Dollar Index có sự biến động mạnh so với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) đứng ở mức 96,37 điểm. Đồng Nhân dân tệ (NDT) tiếp tục mất giá 0,2% do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tiếp tục sâu sắc. Việc biểu đồ tỷ giá USD tăng lên còn xuất phát từ bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell khiến các nhà đầu tư tin rằng Ngân hàng T.Ư Mỹ sẽ tiếp tục lộ trình tăng lãi suất vào tháng 12 tới. Hiện các nhà đầu tư vẫn đang ngóng tin tức và kết quả của cuộc đàm phán giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung bên thềm hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) diễn ra vào cuối tuần này.

Dự trữ ngoại hối của Việt Nam trong năm 2018 tiếp tục được hỗ trợ bởi dòng vốn đầu tư nước ngoài, kiều hối và các thương vụ bán vốn tại các công ty Nhà nước Hiện tại, dự trữ ngoại hối đã đạt hơn 3 tháng nhập khẩu và cao hơn đáng kể so với mức nợ ngoại tệ ngắn hạn của nền kinh tế là 21,9 tỷ USD. Do đó các chuyên gia đánh giá, rủi ro tỷ giá tăng mạnh là khá thấp.

Cán cân thương mại tháng 11 đã chuyển sang thâm hụt 420 triệu USD là một tín hiệu cho thấy mức độ thâm hụt có thể còn gia tăng vào mùa cao điểm cuối năm. “Do vậy, động thái điều chỉnh tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có thể là đón trước quyết định của FED nhằm điều chỉnh tỷ giá dần dần, không tạo ra sự thay đổi đột ngột trên thị trường ngoại hối” - các chuyên gia của SSI Retail Research nhận định và cho rằng tỷ giá chính thức USD/VND tăng để chuẩn bị cho giai đoạn nhiều áp lực vào cuối năm.

Chủ động điều hành tỷ giá

Các chuyên gia đánh giá, áp lực tỷ giá là không tránh khỏi. Bên cạnh yếu tố từ FED, tính từ đầu năm đến nay, đồng NDT đã mất giá khoảng 9%, VND mất giá ít hơn. Các chuyên gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cảnh báo: “NDT tiếp tục mất giá so với đồng USD thì có thể gây thêm áp lực lên tiền đồng, làm tăng lạm phát”. Các yếu tố trong nước, ở thời điểm cuối năm có tính chất mùa vụ, nhu cầu ngoại tệ để trả nợ, nhu cầu thanh toán nhập khẩu cuối năm Dương lịch cũng như cuối năm Âm lịch của DN khá cao.

Trong tuần qua, NHNN thông báo bán ngoại tệ trong 2 phiên 23 và 26/11, ngày đến hạn là 31/1/2019 cho các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm và có nhu cầu mua ngoại tệ từ NHNN. Đây là lần đầu tiên trong năm NHNN thực hiện nghiệp vụ bán kỳ hạn (forward) ngoại tệ và là lần thứ 2 NHNN thực hiện nghiệp vụ này. Tỷ giá bán kỳ hạn là 23.462 VND/USD cao hơn 83 đồng/USD, tương đương 0,37% so với giá niêm yết bán giao ngay của Sở Giao dịch NHNN ngày 27/11/2018 là 23.379 đồng/USD. Với việc bán ngoại tệ kỳ hạn như vậy, NHNN tiếp tục phát đi tín hiệu “bảo hiểm” nguồn cung cho các tổ chức tín dụng có nhu cầu vào dịp cuối năm, nhưng không theo giao ngay.

Theo TS Cấn Văn Lực, việc bán forward là đảm bảo cho các nhà nhập khẩu có nguồn ngoại tệ để cân đối nhu cầu và thời điểm sử dụng ngoại tệ. Bên cạnh đó, NHNN muốn phát tín hiệu sớm về tỷ giá. Giá bán forward có thể sẽ là điểm rơi của tỷ giá vào trước Tết Kỷ Hợi. Việc VND cho đến lúc đó trượt giá thêm 0,37% là chấp nhận được bởi trong nó đã hàm chứa khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ nâng lãi suất USD một lần nữa trong tháng 12 tới.

Dù vậy, theo đánh giá của các chuyên gia, diễn biến tỷ giá cuối năm 2018 và đầu 2019, NHNN đã lường trước được biến động tăng giá của USD. Do đó hoàn toàn chủ động trong việc điều hành tỷ giá linh hoạt trong biên độ an toàn. Chuyên gia của Công ty Chứng khoán MBS phân tích, NHNN vẫn quy định mức lãi suất 0% đối với tiền gửi USD cho cả khách hàng cá nhân và tổ chức. Trong khi đó lãi suất VND đang tăng. Mức chênh lệch lãi suất tiền gửi USD và VND ở mức khá cao trong bối cảnh lạm phát duy trì ở hợp lý khiến người dân có xu hướng bán USD và nắm giữ VND, tạo điều kiện cho NHNN có thêm nhiều dư địa để duy trì mức tỷ giá VND/USD hợp lý.

Ngoài ra, biến động của tỷ giá USD/VND cần được đặt trong mối tương quan tác động tới lạm phát, lãi suất. Giá dầu thế giới trải qua 7 tuần giảm liên tiếp, mất hơn 25 USD/thùng về mức 59 USD/thùng với dầu Brent và 51 USD/thùng với dầu ngọt nhẹ, ngang bằng với cùng kỳ năm 2017. Giá xăng dầu bán lẻ trong nước cũng được điều chỉnh giảm. Tính từ đầu tháng 11 đến nay giá xăng đã giảm gần 2.000 đồng/lít. Diễn biến này làm giảm áp lực đối với lạm phát và với lãi suất thị trường 1 đang tăng, chênh lệch lãi suất thực dương nới rộng sẽ góp phần hỗ trợ đồng VND.

Theo các chuyên gia, năm 2019 chỉ tiêu lạm phát được Quốc hội phê duyệt khoảng 4%. Tỷ giá theo dự báo nhiều khả năng biến động theo hướng USD lên giá 2 - 3% so với tiền đồng.