Lắp ráp thủ công, quảng cáo “đỉnh cao công nghệ Nhật Bản”
Theo báo cáo kết quả kiểm tra, xác minh về vụ việc liên quan đến Công ty CP Tập đoàn Asanzo và nhãn hiệu Asanzo của Tổng cục Hải quan, công ty này có dấu hiệu vi phạm với nhiều yếu tố.
Liên quan đến cáo buộc “lừa dối người tiêu dùng”, cơ quan điều tra xác định quy trình lắp ráp một số sản phẩm của Asanzo không đúng như quảng cáo. Cụ thể, đối chiếu video quảng cáo trên phương tiện thông tin đại chúng có hình ảnh dây chuyền, lắp ráp tivi bằng máy móc, thiết bị hiện đại với thực tế tại cơ sở sản xuất của công ty cho thấy thực tế hoạt động lắp ráp chứ không phải “đỉnh cao công nghệ Nhật Bản” như quảng cáo.
Việc lắp ráp ti vi, điều hòa nhiệt độ, máy xay sinh tố... đều diễn ra trên các bàn thủ công, không có dây chuyền hiện đại. Các sản phẩm Asanzo không tự sản xuất mà chủ yếu nhập linh kiện từ các DN trong nước rồi lắp ráp thủ công để tạo thành hàng hóa hoàn chỉnh, bán ra thị trường. Những linh kiện trên chủ yếu được một số DN khác nhập khẩu từ Trung Quốc, rồi bán lại cho Asanzo.
Hải quan cho rằng, việc tự lắp ráp thủ công các sản phẩm trong nước tạo ra hàm lượng giá trị gia tăng không cao, chỉ khoảng 1-2%. Do đó, căn cứ vào các quy định thì không thể cho rằng đây là sản phẩm "made in Vietnam", có dấu hiệu vi phạm về xuất xứ hàng hóa.
“Theo kết quả điều tra thì Asanzo giả mạo xuất xứ cả những điều lô hàng trong nước và xuất đi ngoài nước. Cả linh kiện, tem nhãn, phiếu bảo hành cũng in ở nước ngoài. Trong nước, chỉ là công đoạn lắp ráp rất đơn giản thôi" - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh.
Về thuế, dựa trên kết quả thanh tra và các hồ sơ liên quan, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã ký quyết định xử phạt đối với Asanzo với các hành vi vi phạm về thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, về giao dịch liên kết, về bán hàng không xuất hóa đơn, sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, mua linh kiện rồi thuê gia công lắp ráp nhưng không kê khai, nộp thuế tiêu thụ đặc biệt… Ngoài ra, Asanzo còn bị xử phạt với tình tiết tăng nặng do có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm. Tổng số tiền phạt, truy thu, chậm nộp của Asanzo là 47,6 tỷ đồng.
VCCI nói có lập nhóm làm việc, trao đổi thông tin nhưng chưa tiếp cận hồ sơ Asanzo
Bà Trần Thị Thu Hương - Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại VCCI cho biết, đến nay, VCCI chưa tiếp nhận được hồ sơ khai báo tư nhân của tập đoàn Asanzo, tức Asanzo chưa đến VCCI để đăng ký. VCCI chưa có thông tin và chưa cấp C/O cho Asanzo xuất hàng đi nước ngoài. Sau khi báo chí đưa tin, Asanzo đã gửi văn bản đến VCCI. Chúng tôi có thành lập nhóm công tác làm việc với Asanzo nhằm trao đổi thông tin. Phía Asanzo đưa ra quan điểm về vấn đề này, tuy nhiên thực tế, VCCI chưa tiếp xúc với bộ hồ sơ của công ty này”.
Ngoài ra, theo điều tra của Tổng cục Hải quan, Công ty CP Tập đoàn Asanzo đã ký hợp đồng dịch vụ số TA-AS24/2017 ngày 24/1/2017 với Cty Sharp – Roxy (Hồng Kông.Ltd) tại Việt Nam để được cung cấp những phần mềm và chuyển giao công nghệ. Trong hợp đồng cũng đề cập nội dung chuyển giao công nghệ lắp ráp chi tiết bằng video và thực hành trên mỗi phần của tivi. Nhưng từ khi ký hợp đồng đến hiện tại, công ty vẫn chưa thanh toán dịch vụ như trong hợp đồng đã ký kết do chưa xin được xác nhận của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc chuyển giao công nghệ.
Đại diện Công ty TNHH Điện tử Sharp Việt Nam khẳng định, đối tác trên hợp đồng là Sharp – Roxy (Hongkong.Ltd) không có thật và hợp đồng trên là giả mạo. Từ ngày 25/9/2016, Tập đoàn Sharp Nhật Bản đã không còn liên doanh cùng công ty Sharp Roxy (Hong Kong.Ltd). Sharp cũng đã gửi đơn tố cáo hành vi “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” của Công ty CP Tập đoàn Asanzo đến Công an TP.Hồ Chí Minh, Cơ quan An ninh – Bộ Công an.
Về danh hiệu “Hàng Việt Nam chất lượng cao”, Hội Doanh nghiệp cũng xác nhận việc tước quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận Hàng Việt nam chất lượng cao do người tiêu dùng bình chọn năm 2019 của Công ty CP Tập đoàn Asanzo.
Về việc sử dụng slogan “Đỉnh cao công nghệ Nhật Bản”, Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định không nhận được và không xử lý bất kỳ hồ sơ nào đăng ký chuyển giao công nghệ liên quan đến Công ty CP Tập đoàn Asanzo Việt Nam và các công ty có liên quan.
Bộ, ngành tiếp tục thảo luận
Tại cuộc họp, các bộ, ngành liên quan tiếp tục có ý kiến về trường hợp Asanzo. Ngoài những ý kiến đồng tình, vẫn còn một số tranh cãi do chưa có quy định cụ thể.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết, qua thực tế làm việc và xác minh thông tin, đơn vị này cơ bản đồng ý với báo cáo tổng quan của Tổng cục Hải quan. Còn việc cấp giấy chứng nhận hàng Việt Nam chất lượng cao cho Tập đoàn Asanzo, Bộ Công Thương cho rằng đây là trách nhiệm của Hội doanh nghiệp chất lượng cao TP Hồ Chí Minh chứ không phải của Bộ.
Đối với hàng hóa xuất khẩu của Asanzo, Bộ Công Thương nhận định với kết quả kiểm tra đạt được, tập đoàn này đã vi phạm những quy định tại Nghị định 31 của Chính phủ về quản lý ngoại thương. “Có thể coi hàng mà Asanzo xuất đi nước ngoài không phải xuất xứ Việt Nam”, đại diện Bộ Công Thương nói.
Với hàng hóa lắp ráp, tiêu thụ, lưu thông trong nước, Bộ Công Thương cho biết hiện, chưa có quy định cụ thể nên rất khó để kết luận. Bộ này cho biết đang xây dựng thông tư về ghi nhãn hàng hóa “made in Vietnam”.
Ông Lại Anh Tuấn - đại diện Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao, đồng tình với việc Asanzo có dấu hiệu giả mạo xuất xứ hàng hóa trong nước và xuất đi nước ngoài, có dấu hiệu vi phạm nhãn mác sở hữu công nghiệp. Tuy nhiên, vị này nhấn mạnh Asanzo chỉ có dấu hiệu trốn thuế, chứ chưa đủ căn cứ xác định các công ty thuộc Asanzo có phạm tội hay không. Hiện tại, DN này mới có dấu hiệu về không xuất hóa đơn bán hàng, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, sử dụng hóa đơn có giá trị ghi cao hơn thực tế.
“Chưa đủ căn cứ xác định các công ty có phạm tội hay không. Vấn đề này phải có cơ quan điều tra vào cuộc để có kết quả thấu đáo. Ngay cả ý kiến nói các công ty trong Asanzo khai báo mua bán rất nhiều hàng hóa, nhưng có khi việc khai báo chỉ nhằm mục đích nâng cao giá trị hình ảnh, việc mua bán chưa chắc đã nhiều. Việc khai báo đó cũng cần cơ quan điều tra”, ông Lại Anh Tuấn nói.
Kết thúc buổi họp, ông Nguyễn Văn Cẩn cho biết, các ý kiến của bộ, ngành, cơ quan hữu quan sẽ được Tổng cục Hải quan tập hợp trong kết luận cuối cùng để báo cáo Thủ tướng trong ngày 30/10 tới. Trước đó, ngày 24/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu 3 Bộ: Công an, Công Thương và Tài chính làm rõ phản ánh của báo chí về vụ việc Asanzo, báo cáo trước ngày 30/7. Đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa công bố kết luận cuối cùng về vụ việc. Phó thủ tướng Trương Hòa Bình- Trưởng Ban chỉ đạo 389 quốc gia, yêu cầu ngày 30/10 tới, cơ quan chức năng sẽ có công bố kết luận cuối cùng về vụ việc Asanzo.
