Việc Australia và Nhật Bản tăng cường hợp tác quân sự là một trong những trọng tâm củag đối thoại cấp bộ trưởng thường niên giữa hai nước hôm 10/10 vừa qua, trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.

Theo đó, hai nước đã tái khẳng định cam kết thúc đẩy hợp tác an ninh hàng hải, phối hợp chặt chẽ với Mỹ trước các hành động “hung hăng” của Trung Quốc.

Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Australia và Nhật Bản.

“Chúng tôi đã nhất trí phản đối với những nỗ lực đơn phương thay đổi thực trạng, đặc biệt tại khu vực Biển Hoa Đông và Biển Đông”, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono chia sẻ trong buổi họp báo chung sau cuộc gặp “hai-cộng-hai” giữa Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng hai bên hôm 10/10.

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Takeshi Iwaya miêu tả các hành động trên biển của Bắc Kinh là “cực kỳ gây hấn” và gây “quan ngại cho cộng đồng toàn cầu”.

Tuyên bố chung sau đối thoại an ninh cho biết, hai nước quyết tâm “tìm kiếm các cơ hội mở rộng khu vực thực hiện tập trận và đào tạo song phương/đa phương với sự tham gia của Lực lượng phòng vệ Australia và Lực lượng Tự vệ Nhật Bản, bao gồm trong lĩnh vực phản ứng thiên tai, đối đầu chống tàu ngầm và biện pháp bom mìn.”

Chính quyền Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang tìm cách mở rộng hợp tác song phương với Australia trong an ninh biển, trong bối cảnh Canberra đang tập trung sự chú ý vào những diễn biến tại khu vực Thái Bình Dương gần đây.

Hai quốc gia nhất trí thiết lập một ngày tập trận chung mới trong năm sau với sự tham gia của các máy bay chiến đấu của lực lượng phòng vệ trên không Nhật Bản và Lực lượng Phòng không Hoàng gia Australia.

Cuộc tập trận trước đó đã bị hủy bỏ do trận động đất mạnh tấn công phía bắc hòn đảo Hokkaido hồi tháng 9.

Nhật Bản và Australia cũng tái khẳng định sẽ đẩy mạnh các đàm phán về một thỏa thuận đối ứng, theo đó hợp pháp hóa để quân đội hai bên thường xuyên thăm viếng nhằm cùng nhau ứng phó thảm họa thiên nhiên hoặc tuần hành chung.

Theo Asashi, Australia và Nhật Bản vẫn cần thận trọng với Trung Quốc. Hiện Bắc Kinh là đối tác thương mại lớn nhất của Australia và Thủ tướng Nhật dự kiến có chuyến thăm Trung Quốc vào tháng này.

Dù tuyên bố chung lần này có đề cập tới Trung Quốc, từ ngữ vẫn được sử dụng cẩn thận nhằm tránh phản đối trực diện Bắc Kinh. Tuyên bố có đoạn viết Tokyo và Canberra “nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ mang tính xây dựng và cùng chung lợi ích với Trung Quốc thông qua đối thoại, hợp tác và tham gia”.