ABC News dẫn lời Đại sứ Australia tại Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) Will Nankervis tuyên bố, quan hệ đối tác quốc phòng mới giữa Mỹ, Australia và Vương quốc Anh - gọi tắt là AUKUS - "không phải là một liên minh hoặc hiệp ước quốc phòng", và thỏa thuận "không thay đổi cam kết của Australia đối với ASEAN cũng như sự ủng hộ liên tục của chúng tôi đối với cấu trúc khu vực do ASEAN dẫn đầu".
Đại sứ Nankervis cũng nhấn mạnh rằng Australia không theo đuổi mục tiêu sở hữu vũ khí hạt nhân, đồng thời nói rằng các tàu ngầm mới được đề xuất sẽ không mang đầu đạn hạt nhân.
Tuyên bố được đưa ra sau khi 2 quốc gia Đông Nam Á - Indonesia và Malaysia - cảnh báo rằng dự án có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng trong khu vực và khuyến khích các nước khác xây dựng kho vũ khí quân sự của họ.
Bộ Ngoại giao Indonesia cho biết nước này "quan ngại sâu sắc về việc tiếp tục chạy đua vũ trang và phô trương quyền lực trong khu vực". Trong khi tân Thủ tướng Malaysia Ismail Sabri Yaakob nói rằng dự án này có thể "kích động các cường quốc khác có hành động tích cực hơn ở khu vực, đặc biệt là ở Biển Đông".
Theo ABC News, một số quốc gia thành viên ASEAN đã và đang thúc đẩy khối đưa ra một tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về AUKUS. Tuy nhiên, không phải tất cả các quốc gia Đông Nam Á đều có mối quan tâm tương tự như Indonesia và Malaysia. Chẳng hạn, Singapore không đưa ra bất kỳ phản đối nào đối với tuyên bố của Chính phủ Canberra, trong khi Philippines đưa ra tuyên bố nói rằng Australia có quyền tăng cường khả năng phòng thủ.
Đại sứ Nankervis ngày 20/9 cũng tuyên bố: "Australia vẫn kiên định ủng hộ sự ủng hộ của chúng tôi đối với Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Australia sẽ hợp tác chặt chẽ với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ NPT của chúng tôi với tư cách là một quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân".
