Bài 4: Bảo tồn, phát huy mạnh mẽ nghề truyền thống và đổi mới tư duy trong kinh doanh

Sức sống của một miền quê

Từ thuở ban sơ, Nam Ban Lâm Hà xưa là vùng rừng rậm đầy hiểm nguy, thú dữ và những thách thức an ninh. Thế nhưng, bằng sự đồng lòng và ý chí kiên cường thừa hưởng từ truyền thống nghìn năm văn hiến, hàng nghìn người con Hà Nội đã khiến vùng đất này “thay da đổi thịt” một cách ngoạn mục.

Trên lĩnh vực nông nghiệp, bà con đã tạo ra bước đột phá khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng: thay thế cây ngô truyền thống bằng những nương chè, dâu tằm, cà phê bát ngát, biến Nam Ban Lâm Hà hôm nay thành một khu vực nông nghiệp thương mại quan trọng. Song song đó, hạ tầng được kiến tạo hiện đại: những con đường liên xã đã được bê tông hóa, tráng nhựa, chấm dứt cảnh bùn lầy, bụi bặm.

Các công trình phúc lợi như bệnh viện, nhà văn hóa và hệ thống trường học kiên cố từ mầm non đến phổ thông trung học, một phần với sự hỗ trợ vốn quý báu từ TP Hà Nội, đã tạo nên một diện mạo nông thôn mới khang trang, khẳng định một cuộc sống ổn định và phát triển vượt bậc trên cao nguyên.

Vùng đất này đã khẳng định vị trí của mình trong cộng đồng các dân tộc Lâm Đồng, không chỉ về kinh tế mà còn về văn hóa. Nam Ban Lâm Hà đã trở thành nơi thu hút du khách bởi vẻ đẹp hùng vĩ của thác Voi, thác bảy tầng, cùng với các điểm tâm linh như chùa Linh Ẩn, nhà thờ Nam Ban. Đây cũng là vùng đất hiếm hoi đón hàng trăm lượt văn nghệ sĩ, các đoàn nghệ thuật của Trung ương và TP Hà Nội ghé thăm, tạo nguồn cảm hứng cho nhiều sáng tác có giá trị được ra đời...

Thành công từ tầm nhìn và sáng tạo của ý chí Thăng Long

Thành công của Nam Ban Lâm Hà không chỉ dừng lại ở mặt trận khai hoang, mà còn được đo đếm bằng cuộc sống ngày càng sung túc của từng hộ dân, nơi số lượng hộ giàu tăng lên không ngừng. Nhiều hộ nông dân xây dựng nhà kiên cố, nhà xưởng sản xuất chế biến; mua xe ô tô vận tải hành khách hàng hóa đường dài, mua ô tô hàng tỷ đồng cho sinh hoạt gia đình… Đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được chăm lo chu đáo.

Với tinh thần chịu thương, chịu khó và tầm nhìn vượt trội, những người con gốc Thủ đô đã trở thành những doanh nhân sáng tạo trên cao nguyên. Họ không chỉ làm giàu bằng việc sở hữu trang trại hàng chục hécta với thu lợi hàng tỷ đồng từ cây trồng chủ lực, mà còn tìm ra lối đi riêng đầy độc đáo: từ nuôi chồn làm cà phê chồn, nuôi dế đặc sản, trồng cây gió trầm, đến việc bảo tồn và phát huy mạnh mẽ ngành nghề truyền thống dệt lụa tơ tằm kết hợp với du lịch sinh thái… tạo ra những cú hích cho sự vươn lên ở một vùng đất mới.

Dưới làn mưa cao nguyên, cuộc gặp gỡ tại gia đình Cường Hoàn Silk - chủ của Công ty Cường Hoàn nổi tiếng trên cao nguyên Lâm Viên, thật đáng nhớ. Chúng tôi được chứng kiến nhiều du khách, phần lớn là người nước ngoài, chăm chú quan sát và tìm hiểu về quy trình trồng dâu, nuôi tằm, sản xuất tơ kén cho đến sản phẩm lụa cuối cùng và đều được vợ chồng anh Cường, chị Hoàn giải thích cặn kẽ, tận tình.

Mang trong mình hào khí và tinh thần quyết liệt của người con Đông Anh, Hà Nội cùng bản lĩnh của người lính, anh Cường bén duyên với nghề ươm tơ dệt lụa từ những năm 1990. Anh nhận ra tơ tằm Tây Nguyên có chất lượng vượt trội, được thế giới công nhận là tốt nhất khu vực Đông Nam Á, nên đã quyết tâm mang kinh nghiệm từ quê hương vào Nam Ban để phát triển.

Hiện tại, cơ sở của anh Cường là một mô hình tiên phong và độc đáo: kết hợp sản xuất tơ sợi đạt tiêu chuẩn cao với du lịch trải nghiệm nghề truyền thống. Mô hình này không chỉ thành công trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và quảng bá tinh hoa của ngành tơ lụa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Cũng trong dịp này, chúng tôi có cơ hội trò chuyện với anh Đoàn Mạnh Trình và chị Nguyễn Thị Tám, chủ Công ty TNHH xuất nhập khẩu cà phê Tám Trình – một doanh nghiệp nổi tiếng tại Lâm Đồng chuyên xuất nhập khẩu và sản xuất cà phê bột, đồng thời kết hợp mô hình du lịch trải nghiệm.

Chia sẻ về hành trình đầy ý nghĩa của mình, anh Trình bộc bạch: “Mang trong mình tinh thần vươn lên của người Hà Nội, tôi đến Nam Ban với vai trò cán bộ cung ứng tại nông trường lúa đay Vĩnh Hưng, nơi ban đầu được thành lập để tự chủ lương thực (Hà Nội mượn 500 hécta đất của Long An). Sau khi khu vực kinh tế mới Nam Ban được bàn giao cho tỉnh Lâm Đồng vào năm 1987, tôi chuyển hướng kinh doanh, mở cửa hàng cung ứng vật tư và lương thực, thậm chí tự lấy gạo từ miền Tây về gối đầu cho bà con lúc khó khăn".

Từ đó, nhận thấy tiềm năng to lớn của cà phê, năm 2009, anh Trình thành lập Công ty cà phê Tám Trình, trở thành nhà máy đầu tiên tại đây sản xuất và xuất khẩu cà phê thành phẩm. Bước ngoặt tiếp theo là năm 2011, công ty hợp tác với Nestlé Việt Nam, tiên phong đưa chương trình cà phê 4C (canh tác khoa học, bền vững...) đến với nông dân.

Tuy nhiên, nhận thức về chất lượng đã thay đổi hoàn toàn vào năm 2013. Anh Trình kể lại, sau khi tiếp xúc với các thương hiệu lớn như Starbucks và nghe đối tác nước ngoài nhận xét: “Cà phê Việt Nam rất đẹp... nhưng sang Việt Nam không có ly cà phê để uống”, anh đã bị thôi thúc mạnh mẽ. Kỷ niệm chi trả 105 nghìn đồng cho một ly cà phê tại TP Hồ Chí Minh (trong khi giá cà phê nhân bán lúc đó chỉ 28 nghìn đồng/ký) đã là động lực để anh cùng các bạn trẻ quyết tâm chỉ rang hạt cà phê đẹp nhất, nguyên chất. Dù sản phẩm này ban đầu không được thị trường chấp nhận, nhờ sự kiên trì, họ đã thành công trong việc kiến tạo nên một sản phẩm cà phê chất lượng, khẳng định giá trị thực của hạt cà phê Việt Nam. Và kết quả đạt được nhiều thành công như ngày hôm nay.

Sự phát triển kinh tế đã nâng tầm chất lượng cuộc sống lên đáng kể điều đó được thể hiện qua mức sống của người dân nơi đây, nhiều nhà đã sở hữu xe sang bạc tỷ, nhà cửa khang trang... Quan trọng hơn, thành quả lớn nhất là thế hệ trẻ được đầu tư học hành đến nơi đến chốn, trở thành kỹ sư, bác sĩ, cán bộ, đóng góp vào sự phát triển chung. Tất cả minh chứng cho triết lý “đất chẳng phụ người”, nơi ý chí và sự sáng tạo đã giúp cộng đồng người Hà Nội tại Nam Ban Lâm Hà gặt hái được vàng son, vươn lên thịnh vượng.

Một nửa thế kỷ sắp trôi qua, vùng kinh tế mới Hà Nội ngày nào đã góp phần hình thành nên miền đất mới xã Nam Ban Lâm Hà như hôm nay. Dù tên gọi có thay đổi, trong tiềm thức của mỗi người dân nơi đây, kinh tế mới Hà Nội mãi mãi là vùng đất ân nghĩa, một miền quê từng ngày thay da đổi thịt, chuyển biến tích cực. Nơi đây đã nuôi dưỡng và khẳng định truyền thống hiền hòa, thanh lịch, anh hùng của người Hà Nội nghìn năm văn hiến hòa quyện vào cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên, tạo nên một cộng đồng giàu đẹp, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của Tổ quốc Việt Nam.