Bài học từ Shiseido

Cách đây 15 năm, từ năm 1997, khi Shiseido đi tìm đối tác mở thị trường, trong số 20 doanh nghiệp, họ đã chọn Công ty Thủy Lộc làm nhà phân phối độc quyền. Vào thời điểm đó không phải cứ là sản phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng sẽ thâm nhập dễ dàng một thị trường mới, nhất là với Việt Nam. Vì vậy, việc Công ty Thủy Lộc nhận làm nhà phân phối cho Shiseido là khá táo bạo. Tuy nhiên, bằng sự kiên trì và được sự hỗ trợ của các cổ đông chiến lược, bắt đầu từ 1999, các cửa hàng phân phối sản phẩm Shiseido đã đạt doanh thu từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng/tháng.

Thế nhưng mới đây, Công ty Thủy Lộc lại bị Tòa kinh tế ra quyết định phong tỏa tài sản, tài khoản. Quyết định này được đưa ra dựa trên đơn yêu cầu của Công ty TNHH Mỹ phẩm Shiseido Việt Nam (SCV) là nguyên đơn trong vụ tranh chấp hợp đồng bán lẻ đã được Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam thụ lý. Trong khi các bên đang đưa ra những chứng cứ để chứng minh quyền lợi của mình, thì điều khiến các cổ đông hợp tác với Công ty Thủy Lộc "vò đầu bứt tai" là trong hợp đồng mua bán tài sản, Công ty Thủy Lộc đã bán toàn bộ quyền phân phối, điều hành chuỗi hệ thống cửa hàng bán lẻ của mình cho SCV với số tiền 8,25 triệu USD, nhưng trong số này không có thỏa thuận mua lại các giá trị góp vốn của các cổ đông trong những cửa hàng mở chung với Công ty; Không nêu rõ phương thức mua bán cụ thể với SCV cho các cổ đông biết. Chính vì vậy, các cổ đông góp vốn với Thủy Lộc cũng không biết số phận mình ra sao.

Và điều gì phải đến đã đến, trong khi doanh số các cửa hàng bán lẻ sản phẩm Shiseido có 100% vốn nước ngoài của SCV tăng đều 30 - 50%/tháng thì doanh số của các cửa hàng góp vốn giữa SCV với Công ty Thủy Lộc giảm từ 40 - 60%/tháng. Sở dĩ có điều này xảy ra vì SCV đã ưu tiên toàn bộ hàng tốt, giá trị và các chương trình hỗ trợ quảng cáo, khuyến mãi cho hệ thống cửa hàng 100% vốn của họ.

Tuy sự việc đang như mớ bòng bong nhưng phải cay đắng thừa nhận, đây là một sự thôn tính mà các nhà kinh doanh Việt Nam đã quá non nớt.