Chiều 27/4, báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (AAV) và Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) hợp tác tổ chức chương trình Tọa đàm chuyên đề số 1 năm 2023 với chủ đề “Chỗ ở và nhà ở – Nhu cầu cấp bách của công nhân”. Đây là một trong những hoạt động của cuộc thi “Những cống hiến thầm lặng” năm 2023 đang được báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức AAV và AFV tổ chức.
Cuộc tọa đàm có sự tham gia của 3 diễn giả là ông Lê Văn Nghĩa – Trưởng Ban quản lý dự án thiết chế công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; ông Vũ Minh Tiến - Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và ông Trần Anh Tuấn - Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội.
Hiện nay, nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, người thu nhập thấp đang rất lớn và cấp bách. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đạt kết quả rất thấp so với mục tiêu đề ra. Hiện mới đạt 5,2/12,5 triệu m2, tương đương khoảng 41,6% của Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt ngày 30/11/2011.
Trước nhu cầu cấp bách về nhà ở xã hội, nhà ở công nhân để “an cư, lạc nghiệp”, ngày 1/8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì Hội nghị Thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp. Tại Hội nghị, Thủ tướng đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, xây dựng đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn từ nay tới năm 2030.
Đây là tin vui với rất nhiều người lao động, công nhân làm công ăn lương, đang phải đi thuê nhà trọ có cơ hội được thuê, thuê mua nhà ở xã hội với giá ưu đãi để ổn định tâm lý, toàn tâm toàn ý cho công việc lao động sản xuất.
Phát biểu tại Chương trình, Chủ tịch Quỹ AFV Tạ Việt Anh cho biết: Chủ đề nhà ở xã hội nóng hơn trong những năm gần đây khi tốc độ đô thị hóa ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh diễn ra ngày càng nhanh. Trong khi mục tiêu về quỹ đất cho nhà ở xã hội và số lượng căn hộ nhà ở xã hội được xây dựng đều chưa đáp ứng nhu cầu thực tế của người lao động. Theo báo cáo tổng hợp của Bộ Xây dựng thu thập ý kiến của người dân, cơ quan, các bộ ngành trong cả nước, kết quả phát triển nhà ở xã hội thời gian qua chưa đạt yêu cầu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn vừa qua còn thiếu rất nhiều, cả nước mới quy hoạch, bố trí được 36,34% diện tích đất so với nhu cầu đến năm 2020.
Nhà ở cho người lao động cũng là vấn đề các nước trong khu vực Đông Nam Á cũng rất quan tâm thực hiện. Điển hình, ở Singapore là quốc gia thành công về chính sách nhà ở cho người dân, nổi bật với 80% dân số trong các tòa nhà được xây dựng nhờ sự trợ giúp của Chính phủ - một con số vô cùng ấn tượng mà có lẽ ít quốc gia nào hiện nay có thể thực hiện được.
Ở Việt Nam, Chính phủ đã đề ra mục tiêu giải quyết nhà ở xã hội cho người lao động nhưng quá trình thưc hiện còn nhiều rào cản khiến số lượng công nhân chưa tiếp cận được với các phúc lợi về nhà ở xã hộ chiếm tỷ lệ cao.
Đảm bảo quyền được có nhà ở an toàn, giá rẻ cho người lao động đã Ban Tổ chức chương trình lựa chọn làm chủ đề của cuộc thi từ mùa 2 năm 2022. Để giúp phóng viên báo chí có cái nhìn khách quan và đầy đủ hơn về nhà ở cho người lao động, Ban tổ chức cuộc thi “Những cống hiến thầm lặng” năm 2023 tiếp tục lựa chọn chủ đề nhà ở cho người lao động năm 2023.
Tại chương trình tọa đàm, các diễn giả đã chia sẻ với các nội dung: Nhà ở xã hội chưa đáp ứng được nhu cầu của người lao động; Xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân – vấn đề cấp bách; Cải thiện chỗ ở cho người lao động.
Các chuyên gia đã chia sẻ thực tế về việc thực hiện xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân hiện nay cũng như thông tin về số liệu nhà ở, thực tế cuộc sống của công nhân đang đi thuê trọ cũng như khó khăn trong quá trình xây nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân…
Việc xây dựng nhà ở xã hội không phải ngày một, ngày hai là xong mà còn phải tìm quỹ đất, thực hiện giải phóng mặt bằng, có vốn quỹ có khi nhanh cũng phải vài hai năm. Chúng ta không thể cứ để cho những người công nhân phải sống thuê trong những ngôi nhà cấp 4 ẩm thấp, không đảm bảo về sức khỏe, môi trường, an ninh. Vì vậy, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn Vũ Minh Tiến đã có những đề xuất trong lúc chờ mô hình hay, thiết kế đẹp thì giải pháp trước mắt là đầu tư cải tạo môi trường hạ tầng sinh sống ở nơi công nhân đang thuê trọ.
