Báo chí cùng đất nước bước vào Kỷ nguyên phát triển mới

Góp phần kiến tạo không gian phát triển mới

100 năm trước, ngày 21/6/1925, tờ Báo Thanh niên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập xuất bản số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam. Suốt tiến trình 100 năm đồng hành cùng đất nước và dân tộc, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, từ những tờ báo giấy truyền thống, đến nay cả nước đã có một hệ thống báo chí khá toàn diện với đội ngũ người làm báo hùng hậu ở các loại hình báo in, phát thanh, truyền hình, điện tử với công nghệ làm báo mới, đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiếp nhận thông tin của bạn đọc.

Trong quá trình xây dựng và trưởng thành, dù ở loại hình báo chí nào, mỗi ngày, mỗi giờ, người làm báo trên cả nước vẫn ngày càng nỗ lực, phát huy vai trò xung kích, dũng cảm xông pha nơi đầu sóng, ngọn gió để đưa tin về các sự kiện nóng, các vấn đề về kinh tế - xã hội… tiếp tục khẳng định vị thế và trách nhiệm của mình để làm tốt sứ mệnh thúc đẩy và góp phần tạo nên sự đồng tâm, đồng thuận xã hội.

Theo nhận định của các nhà lãnh đạo, chuyên gia, Báo chí Cách mạng Việt Nam không ngừng khẳng định vai trò là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Không chỉ là phương tiện truyền thông, báo chí còn là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; phát huy vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận, xây dựng sự đồng tâm, đồng thuận xã hội. Báo chí đóng góp tích cực trong phản biện xã hội, phát hiện những điểm nghẽn trong công tác quản lý, tổ chức thực hiện các chính sách để đưa ra những kiến nghị xác đáng, giúp Đảng, Nhà nước kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện thể chế pháp luật. Bên cạnh đó, báo chí đã chủ động phát hiện, đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố niềm tin của Nhân dân vào chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước… Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa đã khẳng định: “Báo chí đã làm tốt vai trò khơi dậy tinh thần đổi mới và trách nhiệm xã hội trong mọi tầng lớp Nhân dân, thực sự hòa mình vào dòng chảy của thực tiễn cuộc sống. Đồng thời, báo chí cũng tích cực gợi mở, đề xuất các giải pháp thiết thực, thúc đẩy sự phát triển, những nỗ lực, quyết tâm xử lý các “điểm nghẽn” đang cản trở sự phát triển của đất nước”.

Dấu mốc 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam cũng là thời điểm đánh dấu những bước chuyển quan trọng của đất nước, để bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trước những yêu cầu thực tiễn trong hành trình phát triển mới, báo chí đang tiếp tục đổi mới, sáng tạo, góp phần kiến tạo không gian phát triển mới, cổ vũ, tạo ra phong trào thi đua sáng tạo, đấu tranh mạnh mẽ với các rào cản, trì trệ, góp phần tạo nền tảng vững chắc để đưa đất nước bước vào Kỷ nguyên phát triển mới.

Như các ý kiến đã nhận định, báo chí đã làm rất tốt công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương, định hướng lớn của Đảng về “Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; sắp xếp đơn vị hành chính, triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tạo ra những không gian phát triển mới; về nỗ lực, quyết tâm xử lý các "điểm nghẽn" đang cản trở sự phát triển của đất nước... Qua đó, báo chí thực sự hòa mình vào dòng chảy của thực tiễn cuộc sống, thể hiện rõ vai trò dẫn dắt tư tưởng và đồng hành với những bước đi lớn của Đảng, tạo sự lan tỏa niềm tin, trách nhiệm, khát vọng phát triển trong mọi tầng lớp Nhân dân. Những đóng góp đó không chỉ là thành quả lao động sáng tạo, mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ và trách nhiệm xã hội của đội ngũ báo chí trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.

Trước sự phát triển không ngừng của dòng chảy thông tin, báo chí không thể bằng lòng với những gì đã có, mà đã và đang tiếp tục đổi mới để thích ứng; ứng dụng tốt các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hoạt động tác nghiệp, kết hợp truyền thống và hiện đại, sử dụng triệt để các hình thức tạo ra chiến dịch truyền thông với những dấu ấn thật sự ấn tượng. Có thể nói, báo chí đã tận dụng được tốt những lợi thế của không gian số, công nghệ để phát triển nội dung, công chúng, xây dựng thương hiệu. Nhiều tờ báo tiên phong trong chuyển đổi số với các công nghệ số tiêu biểu, đã và đang tạo ra môi trường cho báo chí phát triển, cơ hội bứt phá theo các xu hướng: cá nhân hóa nội dung, đa nền tảng, báo chí di động, báo chí xã hội, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo….

Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư Nguyễn Xuân Thắng, trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển tới đây, đúc kết những bài học kinh nghiệm quý báu qua lịch sử 100 năm hình thành và phát triển, Báo chí Cách mạng cũng cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào hoạt động, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, điện toán đám mây... đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi số. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí, truyền thông để tiệm cận với trình độ phát triển báo chí toàn cầu, duy trì sức lan tỏa và hiệu quả xã hội.

Thắp sáng ngọn lửa đổi mới sáng tạo

Trong thư gửi toàn thể cán bộ, hội viên, những người làm báo cả nước nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Ủy viên T.Ư Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh đã nhấn mạnh: “Nhắc và nhớ về quá khứ không chỉ để tự hào mà còn để thêm vững niềm tin trên con đường đi tới”. Kỷ nguyên mới là khoảng thời gian đất nước, dân tộc phải vươn lên mãnh liệt, phấn đấu thực hiện thành công những mục tiêu chiến lược, tạo sự phát triển vượt bậc ở một tầm cao mới, trình độ mới, chất lượng mới, xác lập vị thế quốc gia trên trường quốc tế, tạo nền tảng cho bước phát triển đột phá kế tiếp. Chính lúc này, hơn bao giờ hết, những người làm báo Việt Nam, các cơ quan báo chí Việt Nam, bên cạnh việc tiếp tục gìn giữ cho mình bản lĩnh chính trị vững vàng, cái tâm sáng, tinh thần nhân văn, sự chính trực với nghề, còn phải thắp sáng cho mình ngọn lửa đổi mới sáng tạo.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh yêu cầu báo chí phải cấp thiết đổi mới sáng tạo, đổi mới sáng tạo liên tục, mạnh mẽ hơn nữa, tìm kiếm các giải pháp phát triển để có thể chinh phục độc giả, khán thính giả trên những nền tảng mới, tạo sự khác biệt giữa báo chí với các kênh truyền thông khác. “Chỉ có hiện thực hóa hiệu quả các mô hình đổi mới, sáng tạo thành công mới có thể giúp báo chí phát triển thực sự bền vững, chuyên nghiệp, sáng tạo và nhân văn, mới có thể tiếp tục giữ vững vị thế là phương tiện truyền thông chủ lực, thiết yếu, là ngọn hải đăng truyền thông dẫn đặt định hướng dư luận xã hội, định hướng cho người dân giữa biển cả thông tin thời đại số” - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam bày tỏ.

Thực tế cho thấy, để góp phần kiến tạo không gian phát triển mới, tạo ra phong trào thi đua sáng tạo, đấu tranh với các rào cản, tạo nền tảng vững chắc để đưa đất nước bước vào Kỷ nguyên phát triển mới, báo chí cũng đang nỗ lực để chuyển mình. Tiếp tục đổi mới, sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trí tuệ, chuyên môn nghiệp vụ giỏi và đạo đức nghề nghiệp trong sáng. Đồng thời, đổi mới, nâng cao chất lượng, tính hấp dẫn, sức thuyết phục trong công tác thông tin, tuyên truyền của hệ thống báo chí; đặc biệt coi trọng vấn đề đạo đức báo chí; đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo vào hoạt động của báo chí - truyền thông… Theo PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, báo chí trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc càng phải sống trong hơi thở của dân tộc, gắn với từng suy nghĩ, trăn trở của người dân. Công nghệ đổi mới, hiện đại nhưng tố chất Việt Nam, bản sắc Việt Nam thấm đậm trên mỗi bài viết, mỗi trang báo, mỗi sản phẩm báo chí hàng ngày, hàng giờ xuất bản.

PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa cho rằng, báo chí trong Kỷ nguyên mới phải có tầm nhìn mới. Mài sắc tư duy và thúc đẩy thêm những kênh chuyển tải phù hợp, báo chí chỉ có sức sống khi thuyết phục được công chúng. Kiên quyết chống thông tin xấu, độc, chặn đứng các luận điệu thù địch, khích lệ tinh thần đổi mới. Báo chí kỷ nguyên mới phải là dòng chảy chủ lưu, xây đắp thêm niềm tin và sức sống vươn lên. Báo chí trong Kỷ nguyên mới phải hội nhập mạnh mẽ. Trong thế giới phẳng hiện nay, sức mạnh truyền thông nhiều khi không nằm ở chỗ lắm của nhiều tiền mà ở ý tưởng và sức sáng tạo. Nắm chắc công nghệ, đầu tư hợp lý, chắc chắn, đào tạo và trọng dụng người giỏi, báo chí sẽ đủ sức vươn mình cùng sự vươn mình của dân tộc. Hơn thế, báo chí phải tiên phong, chủ động xung trận như giá trị cốt lõi của Báo chí Cách mạng luôn thể hiện. Báo chí, truyền thông của Việt Nam đang ngày càng phát triển trong đời sống hiện đại. Trong bối cảnh mới, cùng với ứng dụng của công nghệ và việc sửa đổi Luật báo chí, báo chí Việt Nam đang có nhiều cơ hội để cập nhật, thích ứng thực tế, đổi mới, phát huy mạnh mẽ vai trò của mình trong Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Để báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục sứ mệnh vẻ vang và đồng hành cùng dân tộc trong kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng và tạo thể chế phù hợp hơn với báo chí trong giai đoạn phát triển mới, việc sửa đổi Luật Báo chí đang được triển khai, với nhiều quy định mới nhằm bảo đảm hành lang thông thoáng để các cơ quan báo chí phát triển, đặc biệt khuyến khích phát triển đa nền tảng, đa dịch vụ và thúc đẩy kinh tế báo chí. Đồng thời, mở ra không gian sáng tạo mới, đưa báo chí thực sự trở thành cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định: “Không có sức mạnh nào bằng sức mạnh truyền thông, không có sức mạnh nào bằng sức mạnh tận dụng công nghệ 4.0, internet, mạng xã hội,... để thúc đẩy những chỉ tiêu, mục tiêu kinh tế - xã hội, quyết tâm làm tốt tinh thần đại đoàn kết, yêu nước, khơi dậy ý chí sức mạnh con người Việt Nam". Trong kỷ nguyên số, thông tin là tài sản chiến lược. Với những nỗ lực mà Việt Nam đang thực hiện, báo chí đang góp phần bảo vệ giá trị thật, củng cố niềm tin, tạo lập môi trường kinh doanh ổn định, cùng đất nước bước vào một Kỷ nguyên phát triển mới, với những cải cách toàn diện, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ XXI.