Báo chí phải tiên phong phòng chống tham nhũng, lợi ích nhóm

Nhiều trường hợp báo chí vào cuộc muộn

Dẫn đề cho bài phát biểu của mình, TS Nguyễn Trí Hiếu cho hay, tất cả chúng ta đều ngạc nhiên khi thế giới biến động khôn lường, khó dự đoán. Trước đó, xu hướng toàn cầu là hội nhập quốc tế và san bằng khoảng cách giữa các nước giàu và nghèo, nhưng hiện nay đang có xu hướng ngược lại. Trong khi chúng ta vẫn chủ trương toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế. Việt Nam có cần điều chỉnh không hay giữ vững chủ trương. Đây là câu hỏi mà chúng ta phải trả lời trong thời gian tới? Vậy Báo chí cần phải thay đổi thế nào trong kỷ nguyên mới?

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu nhận xét, báo chí Việt Nam hiện tại là kênh truyền thông chính thống, luôn bám sát đường lối chủ trương chính sách của Đảng, kịp thời tuyên truyền phản ánh trung thực đời sống xã hội, những giá trị tích cực cũng như niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.

Hệ thống báo chí Việt Nam hiện nay khá hiện đại, chuyên nghiệp với hàng trăm kênh thông tin đáp ứng nhu cầu thông tin đa dạng của xã hội. Nhưng báo chí cũng đang phải cạnh tranh gay gắt với mạng xã hội. Rồi một số hạn chế còn tồn tại, trong khi một số bộ phận báo chí vẫn đang xa rời, tôn chỉ mục đích, thiếu khách quan, vì lợi ích cá nhân, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Hoặc trong một vài trường hợp báo chí vào cuộc muộn như sai phạm nghiêm trọng trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, lợi ích nhóm không đề cập đến cho đến khi cơ quan điều tra vào cuộc, xử lý.

Đồng quan điểm với TS Hiếu, Đại tá, nhà báo Hòa Văn, Nguyên Tổng biên tập Báo Biên Phòng chia sẻ, với chức năng nhiệm vụ của báo chí, sự đồng hành của báo chí cùng doanh nghiệp phải trên cơ sở đường lối chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Khi doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xin cấp phép, đấu thầu, tiếp cận các nguồn lực, Cơ quan báo chí, Nhà báo cần lên tiếng để cơ quan chức năng của nhà nước làm đúng chức năng, tạo điều kiện hỗ trợ giúp đỡ doanh nghiệp phát triển. Khi doanh nghiệp làm sai, có vi phạm pháp luật, dù có mối quan hệ thân hữu, thì cơ quan báo chí và nhà báo cũng cần lên tiếng, phê phán, chỉ trích. Tuy nhiên, bản thân báo chí cũng có lúc nghiêng ngã, thiên vị, thiếu công tâm khách quan vì lợi ích riêng của báo chí. Hoặc đôi khi báo chí cũng bị cuốn theo sự kiện. Có nhiều doanh nghiệp có sai phạm, bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý. Trên cơ sở quyết định của cơ quan chức năng, báo chí cứ thế đưa tin, cứ gợi mở ra để bình luận theo hướng vi phạm, đôi khi doanh nghiệp cảm nhận bị vùi dập bởi truyền thông. Trong lúc nhiều mặt tích cực, nhiều sự nỗ lực của doanh nghiệp không được báo chí nhắc tới.

“Báo chí lên án mặt tiêu cực kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp chưa đủ mạnh. Bên cạnh đó, vì lợi ích cục bộ của báo chí, mà việc thực hiện chức năng của báo chí còn thiếu tính vô tư khách quan. Đây là vấn đề mà trong thời điểm lịch sử này cần phải được triệt tiêu”- nhà báo Hoà Văn nói.

Báo chí phải đảm bảo khách quan trung thực, đặt lợi ích của xã hội, nhân dân lên trên hết

Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân xác định rõ vai trò của báo chí là lực lượng tiên phong đồng hành dẫn dắt kiến tạo môi trường dư luận. Tích cực cho phát triển kinh tế tư nhân. Xong theo TS Hiếu, Nghị quyết chỉ nêu lên là báo chí cần bảo đảm khách quan trung thực đầy đủ. Nghị quyết chưa nói nhiều đến vai trò chức năng của báo chí trong giai đoạn mới.

Ông Hiếu cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số là yêu cầu, tất yếu bắt buộc đa dạng hoá kênh thông tin để tiếp cận và phục vụ công chúng tốt hơn. Báo chí cần thực sự trở thành cầu nối 2 chiều không chỉ truyền tải thông điệp chính sách mà còn phải lắng nghe phản ứng trung thực đa chiều mong muốn bức xúc của người dân, phải là “tai mắt” của người dân, doanh nghiệp.

Để thực sự làm tốt vai trò trung gian giữa Nhà nước và doanh nghiệp, báo chí cần phải cởi mở hơn, thu thập ý kiến của các tầng lớp trong xã hội. Thứ hai, tăng cường giám sát phản biện xã hội đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như chống tham nhũng tiêu cực, tiêu cực, cải cách hành chính, phát triển kinh tế tư nhân.

Chủ động tham gia vào quá trình xây dựng chính sách, đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân, tạo môi trường minh bạch và phát triển. Bên cạnh đó TS Nguyễn Trí Hiếu mong muốn được cởi trói, cởi mở hơn. Tất nhiên, nền báo chí của Việt Nam là nền báo chí có định hướng phục vụ quốc dân, quyền lợi của dân tộc. Báo chí cần phải lắng nghe, truyền thông chính sách, truyền tải những mong muốn, quyết sách của Đảng, Nhà nước, Chính phủ mà ngược lại phải thông tin những kiến nghị của doanh nghiệp, người dân lên các cấp lãnh đạo một cách cởi mở hơn.

Báo chí chỉ có thể thực hiện sứ mệnh của mình khi mỗi nhà báo, mỗi cơ quan truyền thông làm nghề với tâm trong sáng, lương tri nghề nghiệp, đặt lợi ích của xã hội, nhân dân lên trên hết. Giữ vững bản lĩnh đạo đức nghề nghiệp, không ngừng học hỏi đổi mới và các nhà báo không thể nhóm lợi ích lạm dụng đưa tin sai sự thật.

Đại tá nhà báo Hòa Văn cho rằng, báo chí đồng hành với doanh nghiệp trong thời gian tới, cần thực hiện tốt những việc sau: thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội nhằm giúp doanh nghiệp có vị thế, có tiếng nói trong hệ thống chính trị, kinh tế của đất nước. Tuyên truyền sâu rộng các yêu cầu xây dựng pháp luật, yêu cầu bố trí cán bộ, yêu cầu giải quyết các điểm nghẽn, phá bỏ rào cản, xóa bỏ lợi ích nhóm, nâng cao đạo đức công vụ của công chức, đạo đức kinh doanh của doanh nhân, bảo đảm tính vô tư khách quan của báo chí, thúc đẩy đổi mới sáng tạo nhằm hậu thuẫn kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững.

Báo chí cần có nhiều bài viết phân tích sâu về những thiết hại của doanh nghiệp do thể chế pháp luật và đạo đức công vụ, từ đó thúc đẩy công tác lập pháp cũng như chỉ đạo thực tiễn giải quyết tận gốc rễ vấn đề nhiễu nhương, thiếu liêm chính của công chức, doanh nhân… như lâu nay. Lên án mạnh các doanh nghiệp lâu nay kiếm lợi nhuận bằng thân hữu với quan chức. Năng lực yếu, cạnh tranh thiếu lành mạnh. Gian dối trong sản xuất kinh doanh. Kiếm lợi nhuận bằng mọi giá. Thiếu tính nhân văn trong kinh doanh… Đồng thời thường xuyên tuyên truyền, nhân rộng gương tốt, điển hình tiên tiến. Tôn vinh các doanh nghiệp kinh doanh đúng pháp luật, có nhiều đổi mới sáng tạo, phục vụ tốt người tiêu dùng, cung cấp nhiều sản phẩm, dịch vụ có chất lượng được xã hội thừa nhận…

Cùng doanh nghiệp đổi mới quảng bá sản phẩm, tăng niềm tin khách hàng, uy tín doanh nghiệp theo xu thế công nghệ mới. Đặc biệt,nhà báo Hòa Văn nhấn mạnh, báo chí cần lên tiếng để Việt Nam có một mạng xã hội định danh, đồng thời cần tham gia diễn đàn trên mạng xã hội này để người dân, doanh nghiệp thường xuyên tiếp cận được thông tin chính thống tin cậy phục vụ sản xuất kinh doanh và đời sống.,