Báo chí: “sức mạnh mềm” góp phần phát triển các ngành công nghiệp văn hoá Việt Nam

Đây là một trong những hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Diễn đàn giúp các cơ quan báo chí, truyền thông và công chúng hiểu rõ hơn về vai trò của các ngành công nghiệp văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội; tạo điều kiện để các cơ quan báo chí, cơ quan đơn vị hoạt động trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa, các nhà quản lý văn hóa, các chuyên gia, giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, góp phần nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, góp phần đề xuất giải pháp, chính sách nhằm phát triển các ngành công nghiệp văn hóa bền vững, phù hợp với bối cảnh trong nước và quốc tế; khuyến khích, tôn vinh các sáng kiến, ý tưởng sáng tạo trong lĩnh vực báo chí đối với các ngành công nghiệp văn hóa.

Ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam cho rằng, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực nội sinh quan trọng thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Ngày nay, văn hóa còn được coi là một yếu tố có vai trò quyết định sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia, dân tộc”.

Các ngành công nghiệp văn hóa được xác định là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng, đóng góp lớn vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, những sản phẩm sáng tạo, nghệ thuật, giải trí… đã trở thành biểu tượng cho sức sống, bản lĩnh và trí tuệ dân tộc.

Để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, cần sự chung tay, đồng thuận và thúc đẩy của toàn xã hội, trong đó, báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Báo chí là cầu nối truyền cảm hứng, quảng bá giá trị văn hóa; là lực lượng tiên phong lan tỏa những sáng kiến, giá trị mới đồng thời lên án mặt trái, bảo vệ bản sắc; là diễn đàn phản biện, góp ý chính sách, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Ông Phạm Cao Thái, Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho biết; báo chí đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng, quảng bá hình ảnh, uy tín của sản phẩm, dịch vụ văn hóa. Một sản phẩm văn hóa thành công không chỉ dựa trên chất lượng nội dung hay hình thức, mà còn cần được xã hội đón nhận, tin tưởng về giá trị, ý nghĩa, sự đóng góp vào cộng đồng. Báo chí giúp củng cố niềm tin ấy thông qua các bài viết khách quan, phân tích sâu sắc, qua đó tạo dựng uy tín, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường trong nước và quốc tế. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, báo chí góp phần giúp sản phẩm mang bản sắc Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ công nghiệp văn hóa toàn cầu.

Khi người làm báo thực hiện tốt vai trò này, sản phẩm và dịch vụ văn hóa Việt Nam không chỉ “được biết đến”, mà còn "được yêu thích” và “được lựa chọn”, tạo ra giá trị gia tăng không chỉ cho doanh nghiệp, mà còn cho cả ngành công nghiệp văn hóa quốc gia.

Người làm báo giữ vai trò là cầu nối quan trọng giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và công chúng trong hành trình phát triển công nghiệp văn hóa. Báo chí giúp truyền tải tiếng nói của doanh nghiệp tới các cơ quan quản lý, phản ánh trung thực những khó khăn, thách thức, bất cập mà doanh nghiệp gặp phải trong quá trình sáng tạo, sản xuất, phân phối sản phẩm văn hóa. Qua đó, báo chí góp phần thúc đẩy hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp, tạo điều kiện để các sản phẩm, dịch vụ văn hóa có thể phát triển thuận lợi, bền vững.

Báo chí là kênh kết nối quan trọng giữa doanh nghiệp và công chúng. Người tiêu dùng không chỉ mua một sản phẩm, mà còn đón nhận một giá trị tinh thần, một thông điệp văn hóa. Người làm báo giúp chuyển tải ý nghĩa, câu chuyện ẩn sau sản phẩm văn hóa, giúp công chúng hiểu, đồng cảm và ủng hộ. Họ còn giúp doanh nghiệp lắng nghe phản hồi từ công chúng, nắm bắt nhu cầu, thị hiếu, qua đó điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm cho phù hợp hơn. Ngoài ra, bằng việc tạo ra các diễn đàn trao đổi, tọa đàm, chuyên mục chuyên sâu, báo chí còn giúp doanh nghiệp

Không chỉ dừng lại ở phạm vi doanh nghiệp, báo chí còn phản ánh những vướng mắc, rào cản từ cơ chế, chính sách, môi trường pháp lý, từ đó góp phần tạo sức ép, thúc đẩy cơ quan quản lý nghiên cứu, điều chỉnh chính sách phù hợp. Những bài viết, phóng sự điều tra, loạt bài phân tích chuyên sâu của báo chí đã nhiều lần chỉ ra các vấn đề nổi cộm như thiếu vốn đầu tư cho công nghiệp văn hoá, cơ chế cấp phép phức tạp, thiếu chính sách ưu đãi cho sản phẩm sáng tạo và đã trở thành động lực để nhiều chính sách mới ra đời, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.

Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hải Phòng chia sẻ, với lợi thế về bề dày lịch sử, văn hóa, nhiều danh lam, thắng cảnh, hệ thống di tích, di sản dày đặc, nhiều lễ hội đặc sắc, trong những năm qua, thành phố Hải Phòng chủ trương phát triển mạnh mẽ công nghiệp văn hóa nhằm khai thác giá trị kinh tế của văn hóa, để văn hóa trở thành một trong những nguồn lực phát triển đất nước và thành phố. Ngành văn hóa thành phố Hải Phòng đã cùng với các ngành, các địa phương tích cực phối hợp với các bộ, ngành, các chuyên gia đầu ngành các lĩnh vực chuyên môn để rà soát, đề xuất, xây dựng các dự án, đề án, chương trình ở các lĩnh vực của công nghiệp văn hóa trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh và điều kiện thực tế của thành phố.