Hải Dương dồn lực giải phóng mặt bằng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Không chỉ đóng vai trò là tuyến giao thông huyết mạch, dự án còn là biểu tượng cho khát vọng hội nhập, phát triển bền vững và hiện đại hóa đất nước.

Tuyến đường sắt có chiều dài khoảng 390,9 km, bắt đầu từ vị trí nối ray qua biên giới tại Lào Cai và kết thúc tại ga Lạch Huyện (Hải Phòng), đi qua 9 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Tuyến chính được đầu tư xây dựng mới với khổ đường 1.435 mm, là đường đơn, khai thác hỗn hợp hành khách và hàng hóa với tốc độ thiết kế 160 km/h. Phạm vi thu hồi đất được xác định theo quy mô quy hoạch đường đôi.

Đoạn qua tỉnh Hải Dương có chiều dài 40,96 km, đi qua 5 huyện: Cẩm Giàng khoảng 3,05 km, Bình Giang khoảng 8,6 km, Gia Lộc khoảng 10,5 km, Tứ Kỳ khoảng 10,95 km và Thanh Hà khoảng 7,86 km.

Dự án sẽ xây dựng 3 ga đường sắt tại Hải Dương gồm: ga Bình Giang (tại xã Hùng Thắng, huyện Bình Giang); ga Hải Dương Nam (tại các xã Lê Lợi, Yết Kiêu và thị trấn Gia Lộc, huyện Gia Lộc); ga Tứ Kỳ (tại xã Chí Minh, huyện Tứ Kỳ). 

Tổng diện tích đất thu hồi là 188 ha, ảnh hưởng đến khoảng 3.296 hộ dân (trong đó 2.798 hộ có đất nông nghiệp, 498 hộ có đất ở). Dự kiến có 407 hộ phải tái định cư. Tổng kinh phí giải phóng mặt bằng (GPMB) ước tính khoảng 3.893 tỷ đồng.

Tính đến hết ngày 23/5/2025, Hải Dương đã xác định số lượng hộ tái định cư là 407 hộ; triển khai 8 dự án tái định cư, tổng diện tích 28,86ha, khái toán kinh phí đầu tư 350 tỷ đồng.

Công tác đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất đã cơ bản hoàn thành; việc xác định nguồn gốc đất dự kiến kết thúc trong tháng 5/2025. Sau khi nhận cọc mốc từ Ban Quản lý dự án, các địa phương sẽ hoàn thiện hồ sơ, thông báo thu hồi đất, kiểm đếm khối lượng và trình phương án GPMB.

Tỉnh cũng đã hoàn thành rà soát các công trình hạ tầng kỹ thuật bị ảnh hưởng, bao gồm: 76 công trình điện với chi phí di chuyển, hoàn trả khoảng 46,24 tỷ đồng; 124 công trình NN&PTNT với chi phí di chuyển, hoàn trả khoảng 300 tỷ đồng; khoảng 44 vị trí giao cắt với cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện (2 cao tốc, 4 quốc lộ hiện trạng, 8 đường tỉnh, 30 đường huyện), việc thi công kết nối hoàn trả nằm trong xây lắp của dự án. 

Đã xác định nguồn trữ lượng vật liệu có thể cung cấp cho dự án, gồm: 19 khu vực đất, đá đồi làm vật liệu san lấp trữ lượng khoảng khoảng 62 triệu m3; 3 khu vực đất, cát bãi bồi làm vật liệu san lấp có trữ lượng 1,2 triệu m3; 14 triệu m3 đá vôi; 1 triệu tấn tro xỉ phục vụ san lấp.

Đã rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga Hải Dương Nam để cập nhật vào đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn Gia Lộc.

Đang triển khai thực hiện rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga (TOD) và khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng lân cận ga đường sắt.

Dự kiến hoàn thành GPMB tháng 11/2025, đáp ứng kế hoạch khởi công dự án vào ngày 19/12/2025.

Dự án hướng đến xây dựng tuyến đường sắt hiện đại, đồng bộ, phục vụ vận tải hành khách và hàng hóa khối lượng lớn, an toàn, tin cậy, thân thiện với môi trường. Đây là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, gắn với quốc phòng - an ninh, ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo COP26.

Tuyến đường cũng góp phần quan trọng trong việc hiện thực hóa kế hoạch kết nối trong khuôn khổ “Hai hành lang, một vành đai” giữa Việt Nam và Trung Quốc, thúc đẩy thương mại và hợp tác khu vực.

Dự án khi hoàn thành sẽ giảm áp lực cho các tuyến đường bộ hiện hữu như Quốc lộ 32, Quốc lộ 5, Quốc lộ 37, cao tốc CT.04, CT.05… Đồng thời tăng cường kết nối giữa các khu công nghiệp, đô thị và hệ thống cảng biển lớn ở Hải Phòng (Lạch Huyện, Đình Vũ - Cát Hải, Nam Đồ Sơn), góp phần phát triển ngành logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.