Báo chí, truyền thông đa phương tiện: Để không mang tính “trang sức”

Hội tụ thực chất, phóng viên thực tài

Đa phương tiện - cụm từ không còn xa lạ trong giới báo chí truyền thông, nhất là trong kỷ nguyên hướng đến cách mạng công nghiệp 4.0. Trong xu thế đó, nhiều tờ báo, trong đó có báo Kinh tế & Đô thị đã, đang làm báo theo phương thức đa phương tiện, mô hình tòa soạn hội tụ.

Phóng viên chỉ cần một chiếc điện thoại di động thông minh hoặc máy quay là có thể tác nghiệp để hoàn thành trọn vẹn một bản tin hoặc bài (từ ghi hình, chụp ảnh, ghi âm, soạn thảo văn bản đến dựng phim và gửi về tòa soạn, chia sẻ trên mạng xã hội. Trước yêu cầu đó, đòi hỏi những người làm báo phải có phương pháp, kỹ năng, tác phong làm báo phù hợp.

Tòa soạn hội tụ có khả năng giải quyết mọi vấn đề đến nội dung, thể loại, các loại hình báo chí. Yêu cầu bắt buộc xây dựng tòa soạn hội tụ phải sắp xếp, kiện toàn lại tổ chức, bộ máy sản xuất nội dung theo một gói tin tức thống nhất khi đăng, phát trên các loại hình báo chí, tăng tốc độ sản xuất nội dung các chương trình, tránh sự trùng lắp về việc phân công các nhóm phóng viên, biên tập viên tổ chức thực hiện các chủ đề, chủ điểm theo yêu cầu của tòa soạn, giảm bớt chi phí, nguồn lực trong quá trình sản xuất.

Trong đó, cơ quan báo chí phải đánh giá mức độ thể hiện, thời gian đăng tải cho phù hợp với mức độ thông tin và từng loại hình báo chí, luôn luôn kéo khán, thính giả, độc giả xem thông tin từ loại hình này sang các loại hình khác nhau. Áp dụng mô hình này, hơn 3 năm qua, ấn phẩm Pháp luật và Xã hội, báo Kinh tế & Đô thị đã điều chỉnh cho phù hợp với thực tế và ghi nhận thành công bước đầu.

Yếu tố con người mang tính quyết định

Bất cứ sự thay đổi nào, yếu tố con người vẫn là quyết định và qua quá trình vận hành mô hình tòa soạn hội tụ đòi hỏi bên cạnh những trợ lực để báo chí phát triển, thì việc đào tạo đội ngũ làm báo phải giỏi nghề, đa năng là quan trọng.

Xu hướng làm báo hiện nay đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhà báo. Vì vậy, đòi hỏi các phóng viên, biên tập viên phải có năng lực thực sự, có tư duy độc lập, sáng tạo, có thể phân tích đầy đủ bản chất của sự vật, hiện tượng khi muốn thông tin, phản ánh…

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, đặc biệt mạng xã hội, tạo nên sự cạnh tranh khốc liệt giữa báo chí truyền thống và mạng xã hội; giữa các cơ quan báo chí và giữa các loại hình báo chí với nhau. Điều đó, đòi hỏi người làm báo phải làm chủ kỹ thuật, công nghệ làm báo hiện đại – báo chí đa phương tiện. Các nhà báo tích hợp thêm nhiều “phương tiện” với những cách thức thể hiện khác nhau, phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ giỏi.

Trong thời đại bùng nổ thông tin, thời đại của kinh tế tri thức hiện nay, trình độ của công chúng không ngừng được nâng cao. Vì vậy, nhà báo cần phải liên tục trau dồi, tích lũy kiến thức văn hóa – xã hội để trở thành người có tầm hiểu biết rộng lớn.

Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ thể hiện ở chỗ, nhà báo phải là chuyên gia trong lĩnh vực mà mình theo dõi và phản ánh. Nhà báo hiện đại phải được đào tạo bài bản, kỹ lưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ và liên tục được bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng để bắt kịp yêu cầu thực tế.

Người làm báo thông thạo tin học. Bởi, kỹ thuật – công nghệ là yếu tố quan trọng trong báo chí đa phương tiện. Một trong những thách thức lớn nhất của các cơ quan báo chí hiện nay là khả năng làm chủ công nghệ của các nhà báo chưa thật sự tinh nhuệ. Còn ít nhà báo được đào tạo để ứng dụng công nghệ mới, như sử dụng các ứng dụng của máy tính bảng, điện thoại thông minh… vào hoạt động tác nghiệp.

Phóng viên đa phương tiện phải biết làm việc theo nhóm. Làm việc theo nhóm là phải biết lên kế hoạch cụ thể cho từng sản phẩm của mình. Đối với các bài viết “đinh” của trang báo, tờ báo, ekip phóng viên cần trao đổi để lên kế hoạch. Điều này nhằm bảo đảm bài viết vào đúng trọng tâm, được trình bày trên trang báo hiệu quả, hấp dẫn và trả lời được các câu hỏi của độc giả.