Báo động nhiều vụ ngộ độc rượu sau Tết

Nhiều người trẻ hôn mê sâu, tổn thương não nặng nề

Những ngày gần đây, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai liên tục tiếp nhận các ca cấp cứu do ngộ độc rượu pha bằng cồn công nghiệp methanol hoặc uống phải loại cồn y tế rởm. Trong đó, có nhiều người trẻ hôn mê sâu, tổn thương não rất nặng nề, suy thận cấp, hạ đường huyết, xuất huyết tiêu hóa, tiêu cơ vân... sau khi uống rượu. Đáng báo động là vụ ngộ độc rượu rởm với 3 người làm cùng công ty tại tỉnh Thái Bình. Cách đây vài ngày, trong bữa tiệc đầu năm mới, nhóm 7 người có uống loại rượu mà kết quả xét nghiệm cho thấy có tới 58% là methanol, chỉ 1% là ethanol - cồn sinh học trong rượu thông thường.

Trong đó, có bệnh nhân N.V.M., nam, 49 tuổi (ở Thái Bình) bị toan chuyển hóa nặng đến mức không đo được chỉ số, nồng độ methanol trong máu tới 234 mg/dl (ngưỡng rất cao). Dù điều trị tích cực, nhưng sau gần 5 ngày bệnh nhân vẫn hôn mê, phải đặt ống nội khí quản, lọc máu liên tục.

Theo người thân bệnh nhân M., sau chầu rượu liên hoan tại công ty vào ngày mùng 6 Tết, ông M. có uống nhiều rượu, trên đường về bị ngã xe, xây xước nhẹ, không va đập vùng đầu nhưng mắt tối sầm. Trong đêm, ông kêu đau mỏi người, đau bụng, đau đầu, đi lại khó khăn nên được người nhà đưa vào bệnh viện tỉnh cấp cứu. Bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Kết quả xét nghiệm mẫu rượu bệnh nhân uống cho thấy đây là rượu pha cồn công nghiệp hay còn gọi rượu rởm.

Cùng uống rượu với bệnh nhân M. còn 6 người khác vì thế rất có thể có những trường hợp khác bị ngộ độc methanol mà chưa có biểu hiện bệnh. Sau khi tiếp nhận bệnh nhân này, các bác sĩ đã vận động những người còn lại đến bệnh viện để xét nghiệm. Kết quả đã phát hiện thêm 2 người có nồng độ methanol trong máu rất cao dù chưa có biểu hiện ngộ độc. Hai trường hợp còn lại có thể uống ít hơn nên nồng độ methanol trong máu thấp. Trong khi đó, ông B.N.L., 43 tuổi, là người cùng uống rượu với ông M. có tình trạng toan chuyển hóa (ngộ độc rượu), đang phải lọc máu. Ngoài ra, một bệnh nhân khác cũng điều trị tại đây với biểu hiện tương tự.

Tương tự, một trường hợp mới đây là chàng trai 30 tuổi, quê Bắc Ninh. Bệnh nhân vào Trung tâm chống độc sau khi uống rượu bị nôn rất nhiều, kèm tình trạng nói ngọng, yếu tay... Kết quả chụp chiếu cho thấy bệnh nhân bị nhồi máu não cả 2 bên. Nguyên nhân là do bệnh nhân uống quá nhiều rượu, nôn nhiều dẫn đến mất nước, máu cô đặc dẫn đến việc dễ bị tắc mạch… Trường hợp này bị nhồi máu não là do uống quá nhiều rượu, không phải tai biến mạch máu não thông thường. Rượu mà bệnh nhân uống là rượu bình thường - rượu ethanol, không phải là rượu chứa độc chất methanol. Đến ngày 30/1, tức là sau gần hai ngày điều trị, bệnh nhân có tiến triển hơn nhưng cơ thể vẫn rất yếu và chưa thể nói được bình thường.

Một trường hợp khác đang điều trị tích cực tại Trung tâm Chống độc là nam bệnh nhân 36 tuổi (Lào Cai). Vui vì gặp gỡ bạn bè, người thân dịp Tết nên nam thanh niên đã uống khá nhiều rượu. Sau cuộc nhậu cách đây ít ngày nam thanh niêm nằm bệt một chỗ, người nhà thấy đắp chăn ngủ thì để yên, sáng dậy mới gọi thì phát hiện anh đã bất tỉnh. Người nhà vội đưa vội đưa nam thanh niên vào bệnh viện tỉnh cấp cứu. Một ngày sau, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc.

Bác sĩ điều trị cho biết, quá trình say rượu nam thanh niên đã nằm bất động trong thời gian dài khiến cơ bị chèn ép, tổn thương (tiêu cơ vân) từ đó sinh ra chất gây tắc thận, dẫn đến suy thận phải chạy thận, phải lọc máu.

Xử trí kịp thời khi bị ngộ độc rượu

Trước đó, ngày 28/1, Công an xã Bản Công, huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái xác nhận trên địa bàn đã xảy ra sự việc cô gái sinh năm 2008 tử vong sau khi uống rượu. Theo lãnh đạo địa phương, cô gái này có uống rượu sau đó bị nôn trớ. Quá trình nôn nạn nhân bị sặc phổi, dù được đưa đi bệnh viện cấp cứu nhưng đã không qua khỏi.

Đặc biệt, Giáp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, Trung tâm Chống độc cũng đã tiếp nhận nhiều trường hợp tổn thương não, hạ đường huyết chỉ vì uống rượu mà không ăn, bỏ bữa, dẫn đến hạ đường máu. Có những trường hợp được chuyển vào viện trong tình trạng đường máu về gần như bằng 0. Các bác sĩ cho biết, ngộ độc rượu chứa methanol là tình trạng đã xuất hiện từ lâu và được cảnh báo rất nhiều lần nhưng vẫn tiếp diễn, thậm chí có xu hướng gia tăng trước và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Liên quan đến vấn đề này, TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, rượu ethanol khi vào cơ thể chuyển hóa rất nhanh, trong khi đó methanol lại ngược lại tốc độ chuyển hóa, đào thải rất chậm (sau 7-8 ngày vẫn có thể tồn tại trong máu). Methanol khi vào người được cơ thể chuyển thành axit formic, là chất độc hơn methanol rất nhiều, gây tổn thương mắt, thần kinh... Đặc biệt, trong những ngày Tết, bệnh nhân có thể uống uống nhiều loại rượu khác nhau nên càng làm quá trình chuyển hóa methanol chậm hơn. Có những bệnh nhân nhiều ngày sau đó bất ngờ thấy mắt mờ, đột quỵ… mà không hề biết rằng là nguyên nhân có thể do ngộ độc rượu methanol từ những ngày trước.

“Rượu methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn nên không thể phân biệt được. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa, co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch, thậm chí tử vong. Đáng lo ngại là hầu hết sản phẩm cồn công nghiệp (cồn methanol) được đóng chai với mẫu mã, hình thức, nhãn dán giống hệt cồn y tế và được bán tại các nhà thuốc/hiệu thuốc nên khiến không ít người nhầm lẫn” - TS Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo.

Theo chuyên gia, nhiều người vẫn chủ quan nghĩ rằng uống rượu thật, rượu xịn... thì "không sao" nhưng kể cả rượu thông thường nếu uống nhiều cũng có thể nguy hiểm tính mạng. Rượu là một chất ảnh hưởng rất nhiều đến các chức năng của cơ thể. Rượu có thể ảnh hưởng đến não gây ức chế thần kinh trung ương, gây hôn mê, ảnh hưởng chức năng hô hấp gây ngừng thở, thở yếu), ảnh hưởng chức năng tim mạch, tụt huyết áp, ảnh hưởng đến đường máu chuyển hóa gây hạ đường huyết, hạ thân nhiệt... Đồng thời, rượu cũng là một chất làm mất khả năng kiểm soát, thậm chí chỉ uống ít.

Dịp lễ hội Xuân 2023 tới đây có thể thêm rất nhiều trường hợp phải nhập viện do rượu bia. Để tránh tình trạng trên, các bác sĩ khuyến cáo, người dân hạn chế sử dụng bia rượu. Nếu uống, cần lưu ý việc ăn đầy đủ cũng rất quan trọng. Người dân nên lựa chọn các  món có nguồn gốc từ tinh bột để tránh hạ đường huyết như cơm, cháo... Khi khó kiểm soát bản thân, mất thăng bằng, đi lại loạng choạng, người dân phải dừng ngay việc uống chất có cồn.

Sau khi uống không được điều khiển phương tiện giao thông. Ngoài ra, người mắc bệnh lý về tim, động kinh, hô hấp, thể trạng gầy yếu… không nên uống rượu vì khi đã bị ngộ độc rượu thì thường rất nặng. Với trường hợp say rượu, nếu ngủ quên, người thân cần chủ động đánh thức, cho ăn cháo loãng để tránh bị hạ đường huyết. Nếu bệnh nhân lâu không tỉnh hoặc không thể ăn uống hoặc ăn vào là nôn, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.