Bộ GD&ĐT tháo “điểm nghẽn” trong tuyển sinh đại học 2025

Sư phạm và ngành kỹ thuật then chốt, công nghệ chiến lược lên ngôi

Công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng sư phạm năm 2025 giữ ổn định, đồng thời phát huy ưu điểm năm 2024. Điểm mới năm nay là chỉ tổ chức một đợt xét tuyển chung sau kỳ thi THPT, yêu cầu xét học bạ dựa trên kết quả cả năm lớp 12, chuẩn hóa cách quy đổi điểm trúng tuyển và hạn chế điểm cộng/điểm thưởng nhằm tạo công bằng. Hệ thống tuyển sinh được mở rộng với sự tham gia của 194 trường cao đẳng.

Thông tin từ Vụ Giáo dục đại học (bộ GD&ĐT) cho hay: trong mùa tuyển sinh năm 2025, hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung hoạt động ổn định, khắc phục được nhiều bất cập của các năm trước. Số thí sinh đăng ký dự thi lên tới 852.000 với 7,6 triệu nguyện vọng vào hơn 4.000 lượt ngành, chương trình đào tạo của hơn 500 trường đại học, cao đẳng trong cả nước. Những vấn đề bất cập của việc tổ chức xét tuyển sớm và việc phân chia chỉ tiêu giữa các phương thức, tổ hợp xét tuyển đã được khắc phục.

Toàn bộ quy trình tổ chức xét tuyển diễn ra minh bạch, hạn chế tối đa sự chênh lệch bất hợp lý về điểm chuẩn giữa các phương thức, tổ hợp xét tuyển vào cùng một ngành, một trường. Kết quả, 625.477 thí sinh xác nhận nhập học (tăng 13,8% so với 2024).

Bộ GD&ĐT nhận định: năm 2025, các ngành sư phạm và ngành kỹ thuật then chốt, công nghệ chiến lược thu hút mạnh thí sinh giỏi, nhất là ở các đại học tốp đầu, trong khi trung bình điểm chuẩn năm 2025 thấp hơn khoảng 3 điểm so với năm 2024. Điểm chuẩn của các ngành, các trường có sự phân hóa mạnh đặc biệt các ngành STEM được cải thiện đáng kể.

Đặc biệt, trong lượt 74 ngành có điểm chuẩn theo điểm thi tốt nghiệp THPT từ 28/30 trở lên có 50 ngành sư phạm và 17 ngành kỹ thuật then chốt, công nghệ chiến lược (khoa học máy tính, trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, điều khiển và tự động hóa…).

14 đầu mối xảy ra sai sót tuyển sinh

Nhìn lại mùa tuyển sinh năm 2024 sẽ thấy rõ những điểm ưu việt của mùa tuyển sinh năm 2025. Cụ thể, năm 2024, cả nước chỉ có 27,74% thí sinh trúng tuyển xét tuyển sớm đăng ký nguyện vọng 1, các cơ sở đào tạo cùng “đua nhau” xét tuyển sớm làm tăng số thí sinh trúng ảo gây tốn kém nguồn lực xã hội; thí sinh phải đăng ký xét tuyển tại cơ sở đào tạo và trên hệ thống chung, xảy ra nhầm lẫn giữa các phương thức xét tuyển, trễ thời gian đăng ký xét tuyển, nhiều thí sinh trúng tuyển nhưng không đăng ký xét tuyển lên hệ thống, không công bằng với xét tuyển bằng kết quả thi THPT, cơ sở đào tạo không báo cáo kết quả xét tuyển lên hệ thống, báo cáo không đúng thời gian quy định, cơ sở đào tạo chậm trễ trong việc giải quyết sai sót cho thí sinh, gây bức xúc xã hội.

Còn trong đợt xét tuyển chung năm 2025, chỉ có 14 trong tổng số hơn 500 đầu mối tuyển sinh của các cơ sở giáo dục đại học để xảy ra sai sót ở mức gây ảnh hưởng đáng kể đến kết quả trúng tuyển của thí sinh. Nguyên nhân của các sai sót này đã được kịp thời xác định rõ, chủ yếu nằm ở 3 nhóm: tâm lý chủ quan của một số cơ sở giáo dục đại học, cán bộ kỹ thuật của trường mắc sai sót trong dữ liệu đầu vào của thí sinh; chưa tìm hiểu đầy đủ và thực hiện đúng Quy chế tuyển sinh dẫn đến sai sót trong công bố và xác lập các điều kiện, tiêu chí xét tuyển (tổ hợp môn xét tuyển, ngưỡng đầu vào, tiêu chí phụ...).

Ngoài ra, năm 2025, do sử dụng nhiều phương thức không đánh giá cùng một nhóm năng lực tương đương của người học nên các cơ sở đào tạo gặp khó khăn khi phải đưa ra quy tắc quy đổi tương đương điểm trúng tuyển, có sự lúng túng khi triển khai của một số trường đại học. Một số cơ sở đào tạo lạm dụng các hình thức cộng điểm thưởng, điểm ưu tiên, dẫn tới một số ngành có điểm chuẩn rất cao bất hợp lý.

Xin ý kiến về phương thức xét học bạ và số nguyện vọng

Một trong những điểm đáng chú ý tại hội nghị là động thái chủ động của Vụ Giáo dục đại học trong việc gửi phiếu khảo sát về phương thức tuyển sinh đại học, cao đẳng 2026. Việc lấy ý kiến được thực hiện ở hơn 500 trường đại học, cao đẳng trên cả nước và nếu nhận được đồng thuận, các nội dung này sẽ chính thức triển khai từ mùa tuyển sinh năm sau.

Tại phiếu khảo sát, Bộ GD&ĐT xin ý kiến các trường về việc nên bỏ hay giữ phương thức xét tuyển bằng học bạ. Với vấn về số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển, Bộ đề xuất các phương án: nên để tối đa 5 nguyện vọng, 10 nguyện vọng hoặc không giới hạn nguyện vọng.

Năm 2025 có 17 phương thức xét tuyển. Tỷ lệ thí sinh sử dụng phương thức xét học bạ chiếm 42,4%; xét bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%; còn lại là các phương thức khác, chiếm 18,5%. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, trong mùa tuyển sinh 2025, nhiều trường đại học lớn đã “nói không” với xét tuyển học bạ. Trong hơn 120 trường đại học công bố phương thức xét tuyển dự kiến, số trường bỏ hình thức này đang có xu hướng gia tăng.

Với số nguyện vọng xét tuyển, trước đó dư luận và nhiều chuyên gia cho rằng, thay vì không giới hạn số lượng nguyện vọng xét tuyển như hiện nay thì nên khống chế số lượng, chỉ để tối đa 10 nguyện vọng để giảm tỷ lệ ảo, giảm tốn kém, tránh gây phức tạp, mất thời gian xử lý và hạn chế sai sót trong xét tuyển.

Cùng giải pháp trên, Bộ GD&ĐT cũng cho biết sẽ công bố quy chế tuyển sinh sửa đổi, bổ sung nhằm khắc những vấn đề trong công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 và bảo đảm công bằng, tin cậy, phù hợp Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ngoài ra, Bộ dự kiến ban hành chính sách mới về ưu tiên khu vực của thí sinh trong điều kiện sáp nhập các tỉnh, thành phố.

Những đề xuất, giải pháp nêu trên thể hiện tinh thần cầu thị, chủ động, luôn lắng nghe, tiếp thu ý kiến dư luận của Bộ GD&ĐT, hướng đến sự ổn định, chất lượng, công bằng trong tuyển sinh. Bộ đề nghị các đơn vị có trách nhiệm hoàn thành công tác tuyển sinh năm 2025 đúng quy định; kiểm soát chặt chẽ rủi ro và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh; đồng thời yêu cầu các cơ sở đào tạo sớm công bố các phương thức tuyển sinh năm 2026 ngay từ tháng 10/2025 và sớm ban hành đề án tuyển sinh áp dụng từ năm 2027.