Tại Hội nghị quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 15 ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông đã có phát biểu tham luận với chủ đề “Định hướng các công trình giao thông bảo đảm kết nối Vùng Thủ đô, hỗ trợ phát triển kinh tế của Thủ đô và khu vực lân cận”.
Hoàn thiện 6 đường cao tốc hướng tâm
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông, trong những năm qua, công tác đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn TP Hà Nội đã được Bộ Giao thông Vận tải và TP Hà Nội quan tâm, ưu tiên chỉ đạo tập trung đầu tư, nên đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, rõ rệt như: Xây dựng hoàn thiện 6 đường cao tốc hướng tâm, hoàn thiện toàn bộ và hình thành một số đường vành đai, xây dựng đường sắt đô thị, mở rộng cảng hàng không Quốc tế Nội Bài T2, xây dựng xe buýt nhanh BRT.
Việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông được thể hiện rõ nét bằng chỉ tiêu diện tích đất dành cho giao thông tăng từ 0,3 - 0,5% đất đô thị/năm, theo đó đến nay đạt khoảng 9%. Kết quả đạt được đã góp phần giảm tải áp lực giao thông cho Thủ đô, từng bước hạn chế ùn tắc giao thông và tại nạn giao thông trên địa bàn, tăng cường kết nối giao thông giữa Thủ đô với các tỉnh, TP trong khu vực đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đóng góp tích cực vào thành tựu chung của sự nghiệp xây dựng, phát triển Thủ đô.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cho rằng vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu tốc độ phát triển nhanh của đô thị; tình trạng ùn tắc giao thông vẫn phổ biến. Nguồn vốn dành cho đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông còn hạn chế, nhiều công trình có trong kế hoạch không được bố trí vốn nên việc triển khai chậm. Mạng lưới vận tải hành khách công cộng được điều chỉnh phù hợp và mở rộng nhưng vẫn còn hạn chế. Hệ thống bến, bãi đỗ xe vẫn còn thiếu…
Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, nguyên nhân của một số tồn tại trên là do tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số cơ học tăng nhanh cùng với sự gia tăng rất lớn về phương tiện giao thông dẫn đến tình trạng quá tải về kết cấu hạ tầng giao thông đô thị, ùn tắc giao thôn. Nguồn lực đầu tư từ ngân sách đầu tư cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải vẫn còn hạn chế.
Ngoài ra, công tác giải phòng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, việc chuẩn bị quỹ nhà tái định cư cho các dự án còn chưa kịp thời dẫn đến một số dự án chậm tiến độ, phát sinh tăng tổng mức đầu tư trong quá trình thực hiện. Việc triển khai lập, thẩm định và phê duyệt đồ án Quy hoạch GTVT thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 chậm (Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội được duyệt năm 2011, đến năm 2016 quy hoạch GTVT mới hoàn thành và được Thủ tướng phê duyệt), Quy hoạch TP Hà Nội chưa được phê duyệt.
Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch
Để giao thông Hà Nội phát triển tốt hơn trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải đề nghị Hà Nội cần nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, thực hiện nghiêm việc quản lý quy hoạch, sớm hoàn thành Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 làm cơ sở triển khai tổ chức quản lý điều hành trong công tác đầu tư, kêu gọi đầu tư, huy động vốn.
Ngoài ra, xây dựng cơ chế đầu tư và hình thức đầu tư mô hình phát triển đô thị gắn với các đầu mối giao thông công cộng (TOD), khai thác quỹ đất tại các nhà ga của các tuyến đường sắt đô thị ...để tạo nguồn vốn dành cho đầu tư xây dựng cũng như quản lý khai thác vận hành các tuyến đường sắt đô thị. Xây dựng các phương án và cơ chế huy động các nguồn vốn đầu tư trong thời kỳ 5 năm, hàng năm để cân đối đầu tư phát triển cho nhiệm vụ thực hiện các dự án theo quy hoạch.
Bên cạnh đó, tập trung đầu tư phát triển, nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông. Cụ thể, về đường bộ, giai đoạn đến năm 2025, hoàn thành đầu tư cơ bản kép kín các tuyến đường vành đai, bao gồm vành đai 1, 2, 3. Khởi công đường vành đai 4 trên địa bàn TP nhằm gắn việc phát triển hạ tầng giao thông với phát triển đô thị, tách dòng xe quá cảnh không đi qua các đô thị, kéo giãn mật độ dân cư đô thị, tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội TP Hà Nội. Giai đoạn đến năm 2030 hoàn thành đưa vào khai thác toàn bộ tuyến vành đai 4, toàn bộ các tuyến kết nối đô thị trung tâm với các đô thị vệ tinh theo quy hoạch, các tuyến trục chính đô thị chủ yếu; hoàn thành đưa vào khai thác đường vành đai 5. Đầu tư xây dựng và hoàn thành các cầu lớn vượt sông Hồng, sông Đuống.
Về đường sắt đô thị, giai đoạn đến năm 2025 hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng tuyến số 3 (đoạn Nhổn - Ga Hà Nội). Khởi công tuyến đường sắt đô thị số 1 (Yên Viên - Ngọc Hồi). Triển khai các thủ tục chuẩn bị đầu tư đối với các tuyến đường sắt đô thị: Tuyến số 2 (Đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo và Nam Thăng Long - Thượng Đình); Tuyến số 3 (đoạn Ga Hà Nội - Hoàng Mai); Tuyến số 4 (đoạn từ Thượng Đình - Hoàng Quốc Việt); Tuyến số 5 (Văn Cao - Vành đai 4); Tuyến số 06 (Nam Thăng Long đến Sân bay Nội Bài); Tuyến số 8 (Mai Dịch - Vành đai 3 - Lĩnh Nam - Dương Xá). Giai đoạn đến năm 2030 phấn đấu hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị trong khu vực đô thị trung tâm; triển khai thi công và cơ bản hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị kết nối đô thị trung tâm với đô thị vệ tinh.
Về hàng không, giai đoạn đến năm 2025 hoàn thành mở rộng nhà ga hành khách T2 - CHKQT Nội Bài và các công trình phụ trợ đạt công suất 15 triệu hành khách/năm. Giai đoạn đến năm 2030 phát triển mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài về phía Nam cảng hiện hữu theo quy hoạch thông qua việc nghiên cứu, đầu tư xây dựng đường cất hạ cánh số 3, nhà ga hành khách T3, nâng tổng công suất khai thác của CHKQT Nội Bài lên khoảng 60 triệu hành khách/năm.
Về hệ thống giao thông tĩnh, giai đoạn đến năm 2025 hoàn thành đầu tư đưa vào khai thác sử dụng các bến xe khách liên tỉnh (Yên Sở, Cổ Bi, Sơn Tây, Đông Anh), các bãi đỗ xe ngầm khu vực trong vành đai 3 và một số bãi đỗ xe ngầm, nổi và cao tầng khác trên địa bàn thành phố theo quy hoạch. Giai đoạn đến năm 2030 đầu tư, đưa vào khai thác các bến xe khách liên tỉnh khác (Bến xe Nội Bài, bến xe phía Nam, bến xe phía Tây, bến xe Phùng); cơ bản hoàn thành đầu tư các bãi đỗ xe ngầm, nổi theo quy hoạch.
