Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các quy định về cán bộ, công chức, viên chức đang được Bộ Nội vụ xin ý kiến một số cơ quan trước khi trình Chính phủ.
Theo quy định hiện hành, có hai hình thức thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức là thi và xét, thuộc thẩm quyền của các bộ quản lý chuyên ngành và cơ quan quản lý viên chức.
Song, Bộ Nội vụ cho rằng thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức thời gian qua gặp nhiều khó khăn, bởi các bộ quản lý chức danh nghề nghiệp chuyên ngành chậm ban hành thông tư quy định nội dung, hình thức thi và xét thăng hạng dẫn đến chậm tổ chức, ảnh hưởng quyền lợi của đội ngũ viên chức.
Từ năm 2012 - 2018, chỉ có 6 bộ tổ chức thi hoặc xét thăng hạng viên chức. Các địa phương chủ yếu cử viên chức tham gia các kỳ thi do bộ tổ chức; chỉ có TP Hà Nội tổ chức kỳ thi. Những chức danh như kiến trúc sư, thẩm kế viên, đo đạc, địa chính, đạo diễn chưa được thi.
Điều kiện để viên chức dự thi là phải có chứng chỉ bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp, trong khi nhiều chức danh không xây dựng được chương trình và các khóa bồi dưỡng. Do đó, nhiều kỳ thi thăng hạng viên chức không được tổ chức.
Theo Bộ Nội vụ, các kỳ thi cũng chưa gắn với yêu cầu nâng cao chất lượng viên chức bởi nội dung còn hình thức, chưa sát vị trí việc làm và đặc thù công việc của từng chức danh nghề nghiệp. Trong khi, hệ thống vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp, bản mô tả và khung năng lực vị trí việc làm của viên chức chưa hoàn thiện. Điều này dẫn đến thực trạng viên chức trước và sau khi được thăng hạng không có sự thay đổi về công việc, chất lượng thực hiện nhiệm vụ cũng như sự khác biệt về năng lực, trình độ khi được bổ nhiệm vào hạng chức danh nghề nghiệp cao hơn. Việc thăng hạng viên chức hiện nay chủ yếu giải quyết chế độ tiền lương và thu nhập.
Với số lượng viên chức lớn (khoảng 1,8 triệu), công tác trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực, trên cả nước, việc tổ chức kỳ thi thăng hạng hàng năm gây tốn kém; cá biệt một số nơi xảy ra vi phạm, tiêu cực.
Từ thực trạng trên, Bộ Nội vụ cho rằng khi chưa thực hiện cải cách tiền lương và sửa đồng bộ các quy định có liên quan thì việc việc bỏ thi, chỉ giữ hình thức xét thăng hạng viên chức là cần thiết. Trong quá trình tổng kết thi hành, sửa đổi Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, Bộ sẽ tiếp tục đề xuất giải pháp tổng thể để quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức.
Tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ cũng đề nghị phân cấp thẩm quyền tổ chức thi nâng ngạch công chức, thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.
Cụ thể, cơ quan quản lý công chức được phân cấp căn cứ danh mục vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức tổ chức thi nâng ngạch từ nhân viên lên cán sự, cán sự lên chuyên viên, chuyên viên lên chuyên viên chính mà không cần ý kiến của Bộ Nội vụ hoặc Ban Tổ chức Trung ương.
Đồng thời, cơ quan quản lý viên chức chủ trì xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp hạng 1 và bổ nhiệm, xếp lương viên chức loại A3 mà không cần có ý kiến Bộ Nội vụ. Xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp hạng 2 và 3 sẽ giao cơ quan được phân cấp thẩm quyền tuyển dụng thực hiện.
