Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn: Dạy thêm, học thêm tràn lan làm suy giảm giá trị thực sự của việc học

Chiều 19/6, Quốc hội chất vấn các vấn đề thuộc lĩnh vực GD&ĐT, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn "ngồi ghế nóng" trả lời chất vấn.

Nhiều chính sách đột phá cho giáo dục

Phát biểu trước khi trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn chia sẻ, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm chăm lo cho GD&ĐT. Trong thời gian ngắn gần đây, Đảng, Nhà nước đã đưa ra nhiều quyết sách quan trọng để đổi mới giáo dục, trong đó chỉ đạo miễn học phí cho học sinh THPT công lập và hỗ trợ cho học sinh trường ngoài công lập.

Bộ Chính trị cũng đang chỉ đạo xây dựng nghị quyết mới để phát triển giáo dục. Đó là những chính sách đột phá mở đường cho giáo dục phát triển trong giai đoạn mới. Dù đạt nhiều kết quả quan trọng, song ngành giáo dục đang đối mặt nhiều thách thức lớn.

Nhắc lại 3 nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực chất vấn hôm nay, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, đây đều là những nội dung đổi mới căn bản và toàn diện mà ngành giáo dục đã và đang triển khai. 

Nhóm vấn đề chất vấn dành cho Tư lệnh ngành giáo dục có thực trạng và giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục đại học gắn với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Việc thực hiện quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm là vấn đề thời sự, cũng sẽ được giải đáp rõ trong phiên đăng đàn của mình.

Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn còn trả lời về công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.

Chỉ quy định việc quản lý dạy thêm, học thêm chứ không cấm

Trong báo cáo đại biểu Quốc hội về các vấn đề thuộc lĩnh vực chất vấn, Tư lệnh ngành Giáo dục đề cập rất sâu tình trạng dạy thêm, học thêm.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, dạy thêm, học thêm không phải là vấn đề mới, nhưng thay vì giảm bớt, dạy thêm, học thêm ngày càng có quy mô rộng lớn hơn dưới nhiều hình thức. Điều này không chỉ gây áp lực lớn lên học sinh và cha mẹ học sinh mà còn đi ngược lại tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Dạy thêm, học thêm tràn lan đang làm suy giảm giá trị thực sự của việc học.

Với việc ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định chỉ quy định việc quản lý dạy thêm, học thêm chứ không cấm. Quan điểm hướng tới các trường không có dạy thêm, tăng cường nâng cao chất lượng giờ học chính khóa, dành thời gian, không gian cho học sinh được trải nghiệm, thực hành.

Quy định của Thông tư hạn chế tình trạng dạy thêm học thêm tràn lan. Các trường học tập trung nâng cao chất lượng dạy và học chương trình chính khóa, chấm dứt việc dạy thêm có thu phí trong nhà trường, tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận tri thức mà không bị áp lực về học tập và tài chính.Tuy nhiên, việc này trong thực tế vẫn còn nhiều bất cập.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, dạy thêm, học thêm là một vấn đề phức tạp, có tác động xã hội lớn, vì vậy một thông tư quy định quản lý dạy thêm, học thêm chưa thể giải quyết được hết các vấn đề. Bộ sẽ tham mưu Chính phủ ban hành các chính sách để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất bảo đảm học 2 buổi/ngày theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, từ đó giảm dạy thêm, học thêm tràn lan và tăng cường tổ chức hoạt động giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh.

"Bộ tiếp tục đề xuất Chính phủ đưa dịch vụ dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhằm minh bạch hóa hoạt động này, bảo đảm an toàn cho người học, bảo đảm lợi ích chính đáng của nhà giáo, tăng cường quản lý Nhà nước và đảm bảo thu thuế đối với các doanh nghiệp tổ chức dạy thêm" - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nêu quan điểm.

Triển khai Thông tư 29 đầy đủ, sau đó mới đánh giá mức độ hiệu quả

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy (Đoàn Bến Tre) cho biết báo cáo của Bộ GD&ĐT đánh giá việc triển khai thực hiện Thông tư 29 về quản lý dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhà trường, phụ huynh, học sinh.

“Vậy nguyên nhân do đâu? Có phải do cách tiếp cận trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật còn nhiều bất cập? Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp căn cơ vấn đề này” - đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy chất vấn.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, để một chính sách của một ngành có thể được thực hiện hiệu quả khi ban hành, không chỉ là câu chữ trong văn bản mà cần sự thực hiện từ Trung ương đến địa phương, từ cả ngành, cấp tỉnh và cấp xã. Nếu một văn bản tốt nhưng các cấp thực hiện không đầy đủ chức trách của mình thì hiệu quả chắc chắn không được như mong muốn.

Trong Thông tư 29 đã đề cập đến trách nhiệm của ngành GD&ĐT, cấp tỉnh, cấp xã, trong nhà trường, trách nhiệm của giáo viên và các đối tượng có liên quan. Trong quá trình thực hiện, nhiều địa phương rất tích cực vào cuộc, tổ chức kiểm tra và triển khai; nhiều nơi thực hiện tốt và có ảnh hưởng.

“Nếu nói một cách phổ quát rằng Thông tư đó không được thực hiện tốt trên cả nước là oan cho một số tỉnh, thành phố. Để thực hiện tốt Thông tư, mong tất cả các địa phương, các cấp chính quyền cùng vào cuộc cùng với ngành GD&ĐT. Thời gian hiệu lực của văn bản này chưa nhiều mà đánh giá về hiệu quả của văn bản như vậy e rằng hơi sớm. Thời gian tới, phải triển khai đầy đủ, sau đó mới đánh giá mức độ hiệu quả" - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nêu quan điểm.