Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (đoàn Quảng Bình) chất vấn Bộ trưởng Tô Lâm: Cử tri rất quan tâm tới việc điều tra các vụ việc gian lận điểm thi. Đây là các vụ việc phạm tội nghiêm trọng, xâm hại quyền lợi trẻ em là các em học sinh, người phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn. Vì vậy, việc điều tra cần đặc biệt chú ý bảo đảm khách quan, không bỏ lọt tội phạm.
Mặc dù không trái pháp luật nhưng hiện nay việc giao thẩm quyền điều tra tại các địa phương là khác nhau. Tại Hòa Bình được giao cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an, tại các địa phương khác giao cơ quan điều tra công an tỉnh.
“Đề nghị Bộ trưởng cho biết, việc giao thẩm quyền điều tra như vậy có bảo đảm khách quan, toàn diện hay không? Cơ quan điều tra có chịu áp lực gì hay không? Trường hợp có dấu hiệu không khách quan thì Bộ có phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo để chuyển thẩm quyền điều tra vụ việc hay không?”, đại biểu Cường hỏi.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết: Cho đến hiện nay, cơ quan an ninh điều tra của Bộ Công an và công an các tỉnh Sơn La và Hà Giang đang điều tra 3 vụ, 16 bị can liên quan đến gian lận thi cử xảy ra trong kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm 2018 vừa qua. Kết quả điều tra 3 vụ án đến nay đã đủ căn cứ kết luận hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao, thực hiện can thiệp, sửa chữa, nâng điểm cho thí sinh theo tội danh đã được khởi tố. Đã làm rõ 214 thí sinh được nâng điểm trong kỳ thi.
Cụ thể, Bộ trưởng cho hay, ở Hòa Bình 63 thí sinh, Hà Giang 107, Sơn La 44 thí sinh. Vấn đề làm rõ vi phạm của các phụ huynh đưa tiền cho bị can để nhờ nâng điểm thì trước mắt để đảm bảo đúng thời hạn điều tra theo quy định của pháp luật, cơ quan điều tra kết luận điều tra để truy tố các bị can, xác định rõ hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để thực hiện việc can thiệp, sửa chữa, nâng điểm cho thí sinh. Còn việc đưa nhận tiền nêu trên đang được tiếp tục điều tra, củng cố chứng cứ theo quy định của pháp luật. Chúng tôi sẽ có công bố sau khi có kết luận về công tác điều tra.
Vấn đề cho rằng Bộ Công an phải vào cuộc để điều tra để đảm bảo khách quan, không để cho các địa phương làm, Bộ trưởng cho hay: Trong 3 vụ án nêu trên, có 2 vụ án xảy ra tại Sơn La và Hà Giang là do công an địa phương thụ lý điều tra, do Viện Kiểm sát địa phương kiểm sát điều tra theo đúng quy định của pháp luật. Do tính chất đặc biệt của các vụ án nên Bộ Công an vẫn đặc biệt quan tâm chỉ đạo, giám sát để đảm bảo việc điều tra đúng pháp luật, đúng người, đúng tội.
“Đến nay, chưa có dấu hiệu nào thể hiện cơ quan điều tra công an địa phương không khách quan, để lọt người, lọt tội”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.
Cũng theo Tư lệnh ngành Công an: Bộ Công an cũng đang tiếp tục giám sát chặt chẽ vấn đề này cùng phối hợp với Việm Kiểm sát tối cao cũng như Viện Kiểm sát địa phương để giám sát vấn đề này. Xin trả lời với các đại biểu vấn đề như vậy.
Ngay sau đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ trưởng Tô Lâm nói rõ vì sao mà giao thẩm quyền điều tra khác nhau. Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường muốn nói liệu có khách quan hay không và có phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân trong việc này hay không? Tức là nơi thì để cơ quan của an ninh điều tra của Bộ, còn các địa phương khác thì giao cho công an điều tra công an tỉnh liệu có khách quan hay không?
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nói: Thẩm quyền điều tra của các vụ này cơ bản là của cơ quan điều tra địa phương. Nhưng vụ điều tra của Hòa Bình, trước yêu cầu đề nghị của tỉnh và Bộ Công an, chúng tôi thấy đây là loại tội phạm mới, Bộ cần phải tập trung điều tra để có kinh nghiệm trực tiếp. Với đề nghị của địa phương, của Tỉnh ủy, công an địa phương chúng tôi tiếp nhận vụ này để cùng địa phương điều tra.
“Đây là loại tội phạm mới phát hiện trong năm nay, thành ra chúng tôi yêu cầu cơ quan an ninh điều tra việc này. Còn cơ bản những vụ án này thuộc thẩm quyền điều tra của công an địa phương, không có vụ việc để vi phạm những pháp luật trong điều tra này”, Bộ trưởng nói.
Qua điều tra của công an địa phương như tôi đã báo cáo, chưa thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật và đảm bảo khách quan trong điều tra.
Trong quá trình điều tra, Bộ Công an quan tâm đặc biệt đến quá trình điều tra đến các vụ tội phạm mới này cũng như phối hợp rất chặt chẽ với Viện Kiểm sát để có giám sát. Cơ quan điều tra của Bộ Công an điều tra thì Viện Kiểm sát tối cao cũng có giám sát và cơ quan điều tra của địa phương cũng là Viện Kiểm sát địa phương cũng giám sát. Cho đến nay, không có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong các vụ điều tra của các vụ án liên quan đến đề thi.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Anh trí về giải pháp căn cơ, bền vững để bảo đảm các cuộc thi cử không có gian lận, bảo đảm sự công bằng, Bộ trưởng Tô Lâm cho hay: “Điều này tôi nghĩ trách nhiệm chính thuộc về Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan có chức năng”.
Bộ trưởng cho biết: Về phía Bộ Công an chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo từ việc tổ chức các kỳ thi cho đến kỳ thi quốc gia thì đều có mối quan hệ thường xuyên để bảo đảm an ninh, trật tự, trong đó có vấn đề về chống gian lận trong thi cử, kiểm soát các phương tiện, người vào thi bằng các biện pháp, sẽ có phối hợp về các việc đó làm sao không để tình trạng gian lận thương mại xảy ra trong các cuộc thi. Còn giải pháp căn cơ chính tôi nghĩ là của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
