Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Bộ đang tích cực xây dựng nghị định hướng dẫn về hỗ trợ miễn học phí

Sau phần thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu quan tâm.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay trên thế giới có 38 quốc gia đang thực hiện miễn hoàn toàn học phí cho học sinh ở bậc mầm non, 38 quốc gia này hầu hết là các quốc gia có thu nhập cao. Có 90 quốc gia có thực hiện miễn một phần hoặc hỗ trợ với các nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội.

Trong khi tiềm lực kinh tế của đất nước ta còn nhiều khó khăn, nhưng Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ, Quốc hội cũng đã rất thống nhất để thực hiện việc miễn học phí. Điều thể hiện một sự quan tâm, nỗ lực trong việc phát triển giáo dục và tạo điều kiện cho trẻ em được tiếp cận với giáo dục; đỡ gánh nặng cho phụ huynh.

Đối với các ý kiến trao đổi, một số băn khoăn về cách chi trả cho đối tượng ở các trường ngoài công lập, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, cách nào cũng có những ưu, nhược điểm nhất định, quan trọng là có tiền. Việc này sẽ giao Chính phủ cân nhắc thêm về mặt kỹ thuật, khi đưa ra ý tại sao đối ngoài công lập chi trả cho phụ huynh, người giám hộ.

Hiện nay chúng ta có một quy định về mức học phí được quy định trong Nghị định số 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và được sửa đổi bởi Nghị định số 97/2023/NĐ-CP tháng 12/2023, trong đó quy định khung học phí do bậc mầm non, phổ thông và đại học.

Học phí hiện nay đang chia ra làm 3 khu vực, vùng miền trong cả nước dựa theo mức chi phí của sinh hoạt ở, bao gồm các khu vực đô thị; khu vực đồng bằng; khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, các vùng khó khăn với các mức thu học phí khác nhau căn cứ vào mức sinh hoạt nhu cầu và khả năng đóng góp.

Để triển khai được vấn đề miễn học phí cho kịp năm học này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tích cực triển khai xây dựng Nghị định để thay thế cho Nghị định 81 và Nghị định 97.

"Chúng tôi đang thực hiện, mục tiêu trong tháng 6 có thể hoàn tất và có thể ban hành được cùng thời điểm khi Nghị quyết về miễn học phí khi Quốc hội được thông qua và có hiệu lực. Trong đó sẽ quy định khung vừa tính theo 3 miền, 3 khu vực, vừa tính theo mức sàn và mức học phí", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết.

Hiện nay, xu hướng các tỉnh, HĐND các tỉnh khi xác định mức học phí thì phần nhiều đang tính theo mức sàn để hỗ trợ thì con số 30.000 tỷ mà Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Bộ Tài chính tính toán là căn cứ vào mức hỗ trợ thực tế đang chi của HĐND các tỉnh và thành phố.

Đối với băn khoăn của các đại biểu băn khoăn về việc các tỉnh, thành phố có điều kiện hơn mà muốn hỗ trợ cao hơn mức trần thì sao?, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin, ngoài nguồn bằng học phí trước đây để cho các trường mầm non và phổ thông hoạt động được thì không chỉ trông chờ vào học phí này.

Vì vậy, nếu các địa phương có các nguồn lực tốt thì còn rất nhiều thứ còn có thể chi cho các trường học như: về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học, đối với vấn đề giáo viên và rất nhiều nguồn khác chi trả mà trường học còn đang cần thiết... Cho nên trong quá trình hoàn thiện nghị định này, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ trao đổi thêm với Bộ Tài chính để có tính khả thi và phù hợp với tình hình các địa phương.

Liên quan tới ý kiến của đại biểu về cơ chế bảo đảm lực lượng giáo viên mầm non, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thông tin, trong tổng số các giáo viên còn thiếu thì nhiều nhất là bậc mầm non; số giáo viên có biến động bỏ, nghỉ việc nhiều nhất cũng là bậc mầm non; nhiều nơi có chỉ tiêu, không tuyển được giáo viên nhiều nhất cũng là ở bậc mầm non; lương và thu nhập của giáo viên mầm non cũng thấp nhất... Nhưng hiện nay lực lượng này cũng đang được tăng cường sự quan tâm nhiều nhất.