Bưởi Phúc Trạch là giống bưởi đặc sản của huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh). Vào tháng 8, tháng 9 âm lịch hàng năm, khi những trái bưởi tròn căng, vàng ươm là lúc cho thu hoạch những “quả vàng” đúng nghĩa.
Bưởi Phúc Trạch được chỉ dẫn địa lý ở 19/21 xã, thị trấn trong toàn huyện, với tổng diện tích khoảng hơn 2.700 ha gồm: Hương Trạch, Phúc Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, Gia Phố, Hương Giang, Hương Thủy, Phú Phong, Hương Xuân, Phú Gia, Hương Bình, Hương Long, Phúc Đồng, Hà Linh, Hương Vĩnh, Hòa Hải, Hương Trà, Điền Mỹ, Hương Liên.
Trong đó, được trồng tập trung ở 4 xã: Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, với tổng diện tích khoảng 1.500 ha. Sản lượng năm 2022 đạt 24.354 tấn, giá trị 633 tỷ đồng.
Thời điểm này, đặc sản bưởi Phúc Trạch của huyện miền núi Hương Khê - Hà Tĩnh đang vào vụ thu hoạch, người dân nơi đây phấn khởi, hy vọng về một vụ mùa bội thu.
Bưởi Phúc Trạch là loại cây ăn quả chủ lực phát triển kinh tế và được xem là “đệ nhất danh quả” của huyện miền núi Hương Khê.
Đây là một trong những đặc sản nổi tiếng của Hà Tĩnh, được vào top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng của Việt Nam. Sản phẩm bưởi Phúc Trạch đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm, khu vực địa lý gồm 19 xã thuộc địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Bưởi Phúc Trạch còn là 1 trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam, được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020 và Tổ chức kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục đặc sản bưởi Phúc Trạch.
Với vị ngọt thanh, mùi thơm nhẹ là yếu tố quan trọng trong hương vị của bưởi Phúc Trạch, rất thích hợp với khẩu vị của nhiều người tiêu dùng. Mỗi quả bưởi đạt tiêu chuẩn trọng lượng từ 0,7 đến 1,5kg; bên trong có màu phớt hồng, rất dễ bóc tách. Hương vị bưởi Phúc Trạch ai đã từng thưởng thức sẽ không quên được vị riêng của nó.
Thời điểm từ tháng 8, người dân trồng bưởi Phúc Trạch ở Hà Tĩnh đang bắt đầu thu hái bưởi để bán ra thị trường. So với những năm trước, tỷ lệ tiêu thụ bưởi năm nay có phần khởi sắc, thuận lợi hơn. Người dân ở nơi đây cho hay, cây bưởi có vòng đời 12-19 năm, sau đó phải thay mới. Trung bình mỗi cây tán rộng khoảng 4,5 m, cao 5 m. Một mùa, mỗi cây cho khoảng 100 quả, có cây gần 300 quả.
Bên cạnh những xã trồng bưởi tập trung theo truyền thống, hiện nay huyện Hương Khê còn mở rộng thêm nhiều xã trồng bưởi Phúc Trạch, với tổng diện tích khoảng 2.714 ha, trong đó có 1.920 ha bưởi thời kỳ thu hoạch; sản lượng bưởi năm nay ước đạt 23.000 tấn. Đặc biệt, xã Hương Trạch là "thủ phủ" trồng bưởi ở huyện Hương Khê với hơn 1.000 hộ dân trồng bưởi, diện tích gần 500ha.
Được biết, bưởi Phúc Trạch loại 1 hiện bán tại vườn giá 25-35 ngàn đồng/quả. Khoảng sau tháng 8 dương lịch, bưởi bắt đầu vào chính vụ, đó là lúc quả bưởi đạt trọng lượng, hàm lượng dinh dưỡng và độ ngọt thanh đạt mức cao nhất.
Đặc điểm của giống bưởi Phúc Trạch là trái có hình cầu dẹt, trái có chiều ngang và chiều cao khá bằng nhau.
Lớp vỏ bưởi bên ngoài không giáp cũng không trơn, chúng có màu vàng hương. Cuống quả khá đều ngang với vỏ, không bị lõm cũng không quá lồi. Tép bưởi không bị dính, căng tròn, mọng nước, thịt quả màu hồng nhạt hoặc màu trắng trong, vị thơm dịu mát, tự nhiên.
Tác dụng tích cực của quả bưởi đến sức khỏe làm giá trị quả Bưởi Phúc Trạch càng ngày càng quý. Không chỉ mang hương vị ngon đặc trưng mà bưởi còn chứa rất nhiều vitamin A,C, vitamin… nhiều khoáng chất đa lượng và vi lượng tốt cho sức khỏe. Bưởi còn có dụng thanh nhiệt giải độc, tăng sức đề kháng cho cơ thể. Chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa da, giảm các nếp nhăn, giúp làn da luôn tươi trẻ, mịn màng.
Mỗi ngày bạn chỉ cần ăn 1/2 trái bưởi Phúc Trạch, nó có thể cung cấp tới 78% nhu cầu vitamin C cần thiết cho cơ thể hàng ngày.
Ông Lê Quang Vinh - Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Hương Khê cho biết, Phòng đã tham mưu kế hoạch, rà soát các hộ dân trồng bưởi thuộc vùng chỉ dẫn địa lý có nhu cầu để cấp 1 tem chung chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc quả bưởi Phúc Trạch. Phối hợp với các phòng, ngành tích cực thực hiện chuyển đổi số đối với cây bưởi Phúc Trạch, tạo điều kiện cho người dân tiêu thụ trên các sàn thương mại điện tử. Bên cạnh đó, hướng dẫn, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã đến các địa phương khác để tiêu thụ bưởi”.
"Ngoài ra, tổ chức livestream thực tế, xây dựng video, hình ảnh, phóng sự các vườn bưởi đạt chất lượng, sản xuất đúng quy trình để quảng bá, giới thiệu sản phẩm bưởi Phúc Trạch tới khách hàng trên mọi miền Tổ quốc. Thực hiện có hiệu quả việc ứng dụng chuyển đổi số trong kết nối, tiêu thụ nông sản, tạo động lực cổ vũ, động viên hội viên nông dân thi đua lao động, sản xuất vươn lên thoát nghèo, làm giàu cho gia đình, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp", ông Phan Văn Hùng - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ nông dân, Hội Nông dân Hà Tĩnh chia sẻ.
Trong những năm qua, với sự quan tâm của các ban, ngành chức năng của tỉnh Hà Tĩnh, đặc biệt là tập thể lãnh đạo huyện Hương Khê, sự nỗ lực, không ngừng tiếp thu, ứng dụng công nghệ sinh học trong quá trình sản xuất của các hộ dân vùng chuyên canh trồng bưởi.
Thành quả có được hôm nay là câu trả lời thiết thực cho những giá trị tâm huyết mà cả vùng đất nơi đây đã và đang kỳ vọng.
